النا دوهان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد درباره تأثیر منفی اقدامات یکجانبه قهرآمیز بر بهره‌مندی از حقوق بشر، عصر چهارشنبه در یک نشست خبری به تشریح نتایج سفر 12روزه خود به ایران و دیدارهای انجام‌شده با مسئولان و سازمان‌های مختلف پرداخت.
وی گفت: تحریم‌هایی که علیه ایران اعمال شده است، از دید شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل قابل توجیه نیست. تحریم‌های یکجانبه به‌شکل اولیه و ثانویه و تهدید به اعمال تحریم‌ها همه این‌ها بحث وضعیت حقوق انسانی را در ایران به خطر انداخته است و این تحریم‌های اعمال‌شده به تحریم صادرات کالاها و تحریم بانک‌های ایران و تحریم غذا و دارو منجر شده که باعث کاهش درآمد دولت و افزایش قیمت‌ها و فقر افراد آسیب‌پذیر و پناهندگان و زنان سرپرست خانوار شده است.
جمهوری اسلامی ایران پس پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 شمسی با تحریم های متعدد در تجارت خارجی، نفت، خدمات مالی و بانکی روبرو بوده است، اما تحریم های ثانویه آمریکا علیه شرکت ها و به طور خاص در بخش مالی-تجاری، به گونه ای مستقیم و غیر مستقیم مردم را هدف قرار داده و حتی دسترسی بیماران را به دارو و خدمات پزشکی محدود کرده است.
این درحالی است که آثار ضدبشری تحریم ها بر مردم کشورهای تحت تحریم قابل انکار نیست. تحقیقات ماتیاس نوینکیرش و فلوریان نویمایر پژوهشگران اقتصادی درباره اثر تحریم ها بر کشورهای مختلف نشان می دهد تحریم ها موجب نابرابری درآمد، فقر و کاهش رشد تولید ناخالص داخلی کشورهای هدف می شود. به عنوان مثال، تحریم های ایالات متحده آمریکا بین سال های 1991 - 2018 ، حدود 3.5 درصد فقر را در کشورهای هدف افزایش و نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سرانه کشورهای هدف را بیش از 2 درصد کاهش داده است.
تجارت ایران که هدف تحریم های یکجانبه آمریکا قرار دارد، تحت تأثیر قرار گرفته و بخشی از منابع مالی دولت حذف و یا بلوکه شده است که به گفته گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد این اقدامات 100 تا 120 میلیارد دلار به اقتصاد ایران آسیب زده است.
جواد صالحی اصفهانی، استاد اقتصاد دانشگاه ویرجینیا تک درباره تاثیر این تحریم ها در ایران بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ می گوید: خانوارهای روستایی بیشترین ضربه را خورده اند. از سال ۲۰۱۰ نرخ فقر در مناطق روستایی دو برابر شده و در شهرها ۶۰ درصد افزایش یافته است.
بدیهی است چنین خساراتی ناشی از تحریم های یکجانبه وغیر قانونی آمریکا ضد ایران، موجب افزایش فقر، تورم و فشار اقتصادی بر مردم شده است؛ بنابراین نمی توان ادعای تحریم کنندگان مبنی بر عدم اثرگذاری تحریم ها بر مردم را پذیرفت؛ درواقع یکی از دلایل اصلی اعمال تحریم‌های شدید علیه ایران، فشار آوردن بر مقامات با سخت کردن شرایط زندگی و به خطر انداختن سلامت مردم است.
کارشناسان سازمان ملل در امور حقوق بشر، اکتبر 2021 در گزارشی با اشاره به مشکلاتی که برخی بیماران در ایران برای دسترسی به دارو و تجهیزات درمانی مورد نیاز خود در نتیجه تحریم‌های آمریکا با آن مواجهند، تاکید کردند: این تحریم ها مانع برخورداری بیماران از حقوق بشر به ویژه حق سلامت می‌شود.
این در حالی است که تحریم‌ها یکجانبه آمریکا، ارائه کمک‌های بشردوستانه از طریق آژانس‌های بین‌المللی را نیز مختل و امکان نقل و انتقال پول را هم برای آنها مسدود کرده است؛ بنابراین تأثیر تحریم‌ها بر مردم و گروه‌های آسیب‌پذیر و حتی اتباع مهاجر افغانستانی در ایران غیر قابل انکار است که طبق موازین بین المللی نقض حقوق بشرمحسوب می شود و گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد نیز آن را تایید کرده است.
بر همین اساس، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت، اذعان گزارشگر ویژه سازمان ملل به خلاف و ضد بشری بودن بودن تحریم های یکجانبه علیه ایران را رسوایی دیگر برای آمریکا دانست که با وجود ادعاهای حقوق بشری، همچنان به سیاست فشار حداکثری بر ایران ادامه می دهد.
نویسنده:حسن عقیقی سلماسی
116
