پایان جنگ داخلی 50 ساله کلمبیا را که با امضای پیمان صلح میان دولت این کشور با گروه شورشی پیشین فارک حاصل شد، می توان از مهمترین تحولات امریکای لاتین در یک سال اخیر نام برد.
با آغاز جنگ داخلی کلمبیا از سال 1964 میلادی بیش از 220 هزار تن کشته و شش میلیون تن در داخل کشور آواره شدند.
«خوان مانوئل سانتوس» رئیس جمهوری کلمبیا در 23 ژوئن 2016 در هاوانا پایتخت کوبا توافقنامه اصلاح شده ای را با Rodrigo Londoño رئیس ارتش انقلابی کلمبیا (فارک) که بزرگترین گروه شورشی در این کشور محسوب می شد، امضا کرد.
خوان مانوئل سانتوس، رئیس جمهوری کلمبیا
مطابق این توافق قرار شد که شورشیان پیشین فارک سلاح خود را کنار بگذارند و دولت کلمبیا نیز اکنون با این هدف 26 منطقه را برای تحویل سلاح های تعیین کرده است که این مناطق تحت نظارت و کنترل سازمان ملل متحد قرار دارد.
این توافقنامه صلح در حالی به امضای دولت و شورشیان در کلمبیا رسید که دو ماه قبل از آن طرح توافقنامه صلح در جریان یک همه پرسی رد شد.
توافقنامه صلح دولت کلمبیا با گروه فارک
در توافقنامه جدید که شامل 50 مورد اصلاحات از جمله ممنوعیت قاضی های خارجی درباره جرایم فارک و دولت کلمبیا و گرفتن غرامت برخی جنایات سابق می شود، به برخی از درخواستهای مخالفان توافقنامه قبلی از جمله زندانی کردن سران مجرم فارک یا ممنوعیت فعالیت های سیاسی آنان در آینده پاسخ داده نشده است.
مذاکرات صلح میان گروه فارک ودولت کلمبیا از نوامبر 2012 آغاز شد، اگر چه این مذاکرات با نوسانات و ناامیدیهایی همراه بود و در برخی مقاطع، شکست کامل آن وجود داشت اما به علت بحران های اجتماعی و اقتصادی در این کشور و منطقه دو طرف بر ادامه مذاکرات مبادررت ورزیدند.
خستگی مردم کلمبیا از دهه ها جنگ داخلی، خونریزی، آوارگی و بی خانمانی میلیونها نفر و همچنین اجماع گسترده در سطح داخلی برای رسیدن به یک آشتی ملی روند دستیابی به صلح را در این کشور تسریع کرد.
از سوی دیگر خیز کشورهای منطقه آمریکای لاتین برای رشد اقتصادی، بهبود شرایط معیشتی و افزایش همگرایی منطقه ای طرفین درگیری در کلمبیا را مجاب کرد تا برای ایجاد ثبات و آرامش در این کشور تلاش کنند.
پایان جنگ داخلی در کلمبیا را می توان نقطه عطفی برای پایان درگیری دولت این کشور با ارتش آزادیبخش ملی و همچنین بهبودی اوضاع سیاسی و اجتماعی و در نتیجه رشد اقتصادی این کشور دانست.
بررسی روند انتقال قدرت در برزیل
انتقال قدرت در برزیل، بزرگترین کشور امریکای لاتین یکی دیگر از مهمترین تحولات این منطقه در یک سال اخیر بوده است.
«دیلما روسف» رییس جمهوری سابق این کشور با اتهام فساد مالی و نیز نارضایتی مردم از رکود اقتصادی از سمت خود برکنار شد و قدرت را به «میشل تمر» واگذار کرد.
دیلما روسف، رئیس جمهوری پیشین برزیل
روسف که از ژانویه سال 2011 میلادی سمت ریاست جمهوری برزیل را در دو دوره چهارساله برعهده داشت، به علت ناکارآیی سیاستهای اقتصادی خود و ماجرای رسوایی مالی گروه نفتی دولتی پتروبراس با شرایط بحرانی مواجه گردید، شهرهای مختلف برزیل ماهها صحنه تظاهرات گسترده مردمی بود که برکناری دیلما روسف را خواستار بودند.
پس از مدتی با رای مجلس سنای برزیل، دیلما روسف از پست ریاست جمهوری خلع شد.
با برکناری وی، به 13 سال حکومت چپگراها در برزیل پایان داده شد.
میشل تمر، رئیس جمهوری برزیل
البته جز فساد مالی و رکود اقتصادی، تاثیرچالشهایی چون ناامنی اجتماعی، گسترش جرم و جنایت و قتل، شکاف روز افزون طبقاتی و افزایش نارضایتی عمومی از تخصیص بودجه به ایالتهای مختلف برزیل را نمی توان درچرخش قدرت از چپگرایان به راستگرایان نادیده گرفت.
در حال حاضر، شرایط سیاسی و اقتصادی برزیل به گونه ای است که تغییر دولت نیز نمی نواند ضعف ها، مشکلات اقتصادی و شکاف اجتماعی در جامعه برزیل را ترمیم کند.
چپگرایان در برزیل علت برکناری روسف و تغییر مسیر دولت از چپ به راست را در این کشور، دخالتهای امریکا با هدف مقابله با آزادی و استقلال ملت آن می دانند.
در یک سال اخیر، از تغییر دولتها در برزیل و پرو گرفته تا تغییر مسیر رییس جمهوری چپ گرای شیلی در حوزه اقتصادی به راست و همچنین بی ثباتی سیاسی در ونزوئلا چنین بر می آید که وخامت اوضاع اقتصادی در منطقه به نفع احزاب راست در جریان است.
عوامل متعددی از جمله توطئه های خارجی، افزایش حمایت امریکا از جریان های سیاسی و رسانه ای غرب گرا در کشورهای امریکای لاتین، ظاهر شدن اثرات بحران جهانی اقتصاد و کاهش قیمت نفت بر کشورهای منطقه و رکود اقتصادی، سوءمدیریت، فساد داخلی و کاهش منابع مالی برای برنامه های حمایت اجتماعی باعث شده تا اقبال عمومی به دولت های چپ گرا کمتر از گذشته شود.
امید بستن به راستگرایان در این شرایط بحرانی با توجه به ادامه دخالتهای خارجی به ویژه امریکا و وجود اثرات بحران جهانی اقتصاد در این کشورها و ظهور تبعات و تداوم فسادهای مالی در آنها، کاری بس بیهوده است.
درگذشت فیدل کاسترو، رهبر انقلابی کوبا
درگذشت فیدل کاسترو، رهبر انقلابی کوبا از جمله مهمترین تحولاتی است که در یک سال گذشته این کشور آمریکای لاتین را تحت تاثیر خود قرار داده است.
کاسترو، صبح روز 26 اکتبر سال 2016 بعد از حضوری نیم قرنی در عرصه سیاست در سن 90 سالگی درگذشت.
فیدل کاسترو، رهبر انقلابی کوبا
وی که در جوانی به سیاست روی آورد، در زمان دانشجویی به یک فعال سیاسى تبدیل شد.
کاسترو در شورشهای دومینیکن، کلمبیا و سپس در اولین قیام نافرجام علیه فولخنسیو باتیستا، دیکتاتور وقت کوبا شرکت کرد.
با سرنگونی باتیستا، کاسترو قدرت را در کوبا در دست گرفت.
فیدل کاسترو علاوه بر رهبری انقلاب کوبا، از سال 1959 تا 1976 به عنوان نخست وزیر کوبا و سپس به عنوان رئیس جمهور این کشور از سال 1976 تا 2008 مشغول فعالیت بود.
تشیع پیکر فیدل کاسترو
او برای حدود نیم قرن اداره امور کوبا را بر عهده داشت تا اینکه در 17 فوریه 2008 قدرت را به برادرش رائول کاسترو واگذار کرد.
با پیروی انقلاب کوبا فیدل کاسترو به عنوان یکی از تاثیرگذارترین شخصیتهای امریکای لاتین شناخته شد.
سرنوشت کوبا که سالهای متمادی حتی پس از یافتن استقلال و خارج شدن از استعمار امریکا، همچنان زیر سلطه حاکمان این کشور کمر خم کرده بود، با به قدرت رسیدن کاسترو ورق خورد.
با از بین رفتن منافع امریکا در کوبا، واشنگتن رویکر خصمانه و تحریم های گسترده ای در زمینه اقتصادی - تجاری ضد هاوانا اتخاذ کرد.
مقاومت فیدل کاسترو در قبال تلاشهای امریکا برای سرنگونی دولت نوپای کوبا، دیری نپایید که از وی، یک نماد مبارزه با سلطه گری در امریکای لاتین ساخت.
با وجود تحریم های 50 ساله امریکا ضد کوبا، این کشوربه پیشرفتهای چشمگیری به ویژه در زمینه اجتماعی و فرهنگی دست یافت و انتظار می رود تاثیر انقلاب کوبا همچنان حتی بدون حضور بنیانگذار آن بر این کشور، منطقه امریکای لاتین و جهان باقی و الهام بخش بسیاری از جریانهای انقلابی و عدالتخواه باشد.
افزایش بی ثباتی های اقتصادی و سیاسی در ونزوئلا
ونزوئلا نیز در یک سال اخیر شاهد بی ثباتی اقتصادی و سیاسی بوده است.
بررسی تحولات اخیر در ونزوئلا نشان می دهد که کاهش بهای نفت در سطح جهان و در نتیجه مشکلات اقتصادی ناشی از آن و بحران سیاسی موجود در این کشور، موجب پدید آمدن مشکلات معیشتی و کمبود مواد غذایی شده که اعتراضات مردمی را در پی داشته است.
تظاهرات مردم ونزوئلا در اعتراض به بحران های اقتصادی و سیاسی
اوضاع سیاسی ونزوئلا همچنان ناآرام است.
کشمکش های سیاسی و بحران اقتصادی «نیکلاس مادورو» رییس جمهوری ونزوئلا میراث دار «هوگو چاوز» را تهدید می کند.
این کشور آمریکایی پس از مرگ هوگو چاوز و انتخاب نیکلاس مادورو، به عنوان رئیس جمهوری، روزهای ناآرامی را پشت سر گذاشته است.
نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا
نیکلاس مادورو با کسب بیش از 51 درصد آرا بر رقیب خود در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد اما بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی پاشنه آشیل او برای ادامه کارش در مسند ریاست جمهوری شد.
وی هم اکنون با طیف وسیعی از چالشهای اقتصادی مواجه شده است، چالشهایی که میراث سیاستهای مالی در دوره هوگو چاوز است.
ونزوئلا از جمله کشورهای عمده صادر کننده نفت است اما کاهش بهای نفت خام، وقوع خشکسالی، تورم فزاینده، کمبود انواع کالاها و مدیریت ناکارامد سیاسی باعث شده که روزگار را به کام چپگراها تلخ کند و جناح راستگرای مخالف دولت در پارلمان قدرت بگیرد.
شدت گرفتن مشکلات اقتصادی دارای تبعات سیاسی و اجتماعی هم بوده است و علاوه بر راهپیمایی‌هایی که توسط احزاب مخالف برگزار می‌شود، نقاط مختلف این کشور هر روزه شاهد تظاهرات کوچک اما خودجوشی است که در اعتراض به کمبودها صورت می‌گیرد.
مخالفان مادورو همچنین درصدد برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و پایان دادن به عصر چاوز در این کشور هستند.
باقدرت گرفتن جناح راست در پارلمان ونزوئلا و گسترش اعتراضات ضد عملکرد مادورو و از سوی دیگر حمایتهای امریکا از مخالفان، چشم انداز روشنی برای توافق بین دو طرف وجود ندارد و پیش بینی می شود گسترش این بحران تا برگزاری انتخابات زودهنگام در آن کشور پیش برود.
بی ثباتی های اقتصادی و سیاسی عامل اصلی افزایش نارضایتی ها مردمی در آرژانتین
در یک سال گذشته آرژانتین نیز با بی ثباتی های اقتصادی سیاسی مواجه بود.
مشکلات اقتصادی، مردم این کشور را بارها به خیابانها کشانید.
معترضان رسیدگی دولت به مشکلات اقتصادی مردم برای کاهش فقر و افزایش حقوق و دستمزدها را خواستارند.
تظاهرات مردم آرژانتین در اعتراض به سیاست های اقتصادی دولت
آنها همچنین به افزایش تورم و اخراج گسترده کارکنان معترضند.
دولت آرژانتین نیز اعلام کرده است که 52 هزار فرصت شغلی در بخش خصوصی و یازده هزار پست دولتی در فاصله ماههای ژانویه تا مه 2016کاهش یافته است.
علی رغم وعده ماکرو برای بهبود بخشیدن به وضعیت آرژانتین، سومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین، عملکرد منفی وی باعث بروز اعتراضات گسترده و تظاهرات متعددی در این کشور شده است.
از زمان روی کار آمدن رییس جمهوری راستگرای «موریسیو ماکری» در دسامبر گذشته، 200 هزار فرصت شغلی در بخش های مختلف از بین رفته است و علیرغم برخی اصلاحات اقتصادی، وضعیت اقتصادی این کشور وخیم‌تر و بیکاری افزایش یافته است و آرژانتین هم اکنون بیشترین شمار جوانان بیکار را در آمریکای لاتین دارد.
ماکری برای توجیه وخامت اوضاع اقتصادی این کشور، همواره مقامات پیشین این کشور را به استخدام‌های بی‌رویه و فلج کردن کشور از لحاظ اقتصادی متهم می کند.
وی حتی اذعان کرده که کاهش یا ریشه کنی فقر در آرژانتین غیر ممکن است.
انتشار آمار جدید در باره شکاف در آمدی و افزایش نابرابری اقتصادی در این کشور نشان دهنده حمایت آشکار غربی ها به ویژه آمریکا از سیاستهای دولت راستگرای آن کشور است.
در نتیجه با وجود چنین دخالتهایی نه تنها بهبودی در اوضاع اقتصادی آرژانتین حاصل نخواهد شد بلکه بدتر شدن اوضاع سیاسی و اجتماعی این کشور دور از انتظار نخواهد بود. 116/112
بیشتر بخوانید:
تصویب اعطای مصونیت به اعضای فارک در کنگره کلمبیا/ تحلیل
دیلما روسف: انتخابات مستقیم می تواند برزیل را نجات دهد
فیدل کاسترو در سانتیاگو کوبا به خاک سپرده شد
