روابط میان واشنگتن و پکن به ویژه طی چهارسال گذشته و با سیاست های «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری پیشین آمریکا بیش از پیش مخدوش شده است.
ترامپ از زمان روی کار آمدنش در ژانویه 2017 سیاست سخت گیرانه ای را علیه چین در پیش گرفت و به مقابله با پکن در ابعاد مختلف تجاری، سیاسی و امنیتی پرداخت.
اعمال تحریم های سنگین، افزایش تعرفه های تجاری و آغاز جنگ تجاری، متهم کردن چین به نقض حقوق بشر، مداخلات واشنگتن در موضوع هنگ کنگ، همچنین شیوع ویروس کرونا از جمله مواردی است که طی چند سال اخیر محور اختلافات میان چین و آمریکا بوده است.
زمینه های اختلاف آمریکا و چین
در بعد اقتصادی و تجاری، آمریکا همواره سیاست ها و شیوه های اقتصادی چین را موجب خسارات اقتصادی برای واشنگتن دانسته از این رو برای مقابله با اقتصاد روبه رشد چین، طی چهار سال گذشته ترامپ با راه انداختن جنگ تجاری و افزایش تعرفه ها تلاش کرد تا با رشد اقتصادی این کشور مقابله نماید.
سیاستی که بر اساس آمارها، دستاورد قابل توجهی برای آمریکا نداشت. در واقع سیاست های مقامات آمریکا در قبال چین در محور اقتصادی بیش از پیش نشان دهنده نگرانی آنها نسبت به ظهور چین به عنوان قدرت اول اقتصادی در جهان است.
با آغاز همه گیری بیماری کووید- 19 در چین و پس از آن در جهان، مقابله آمریکا و چین شدت گرفت و ترامپ بیش از پیش تلاش کرد با مقصر دانستن چین کوتاهی ها و نقض های نظام درمانی آمریکا را توجیه کند.
این موضوع همچنان مدنظر مقامات آمریکا قراردارد چنانکه بایدن نیز هفته گذشته به نهادهای اطلاعاتی این کشور دستور داد تا درباره منشا ویروس کرونا تحقیق کنند. آمریکا چین را به کنترل و محدود کردن تحقیقات سازمان جهانی بهداشت درباره منشأ ویروس کرونا متهم کرده است.
این در حالی است که براساس گزارش مشترکی که در ماه مارس توسط سازمان جهانی بهداشت و دانشمندان چینی منتشر شد این ویروس احتمالا از خفاش‌ها به گونه دیگری از جانور و سپس به انسان منتقل شده و انتقال آن از آزمایشگاه بسیار بعید است، با این حال اکنون بایدن نیز کووید- 19 را اهرم فشار بر چین قرار داده است.
تقابل آمریکا و چین در بعد نظامی و امنیتی نیز ادامه دارد، واشنگتن با ادعای حمایت از متحدان آمریکا در منطقه آسیا - اقیانوس آرام و نیز جلوگیری از تهاجم چین به تایوان از سال 2012 تاکنون اقدام به تمرکز نیروی دریایی خود در شرق آسیا کرده است.
ضمن اینکه آمریکا با گشودن جبهه جدیدی به بهانه سرکوب و نقض حقوق بشر در چین به خصوص در هنگ کنگ و سین کیانگ، به افزایش فشار علیه پکن پرداخته است.
افزایش بودجه دفاعی 715 میلیارد دلاری توسط بایدن که بر تامین مالی کمک به مدرن کردن زرادخانه اتمی و بازدارندگی در مقابل چین و همچنین توسعه ظرفیت‌های جنگ‌های آتی تمرکز دارد نمونه ای دیگری از تلاش آمریکا برای مقابله با چین و نشان از ترس مقامات این کشور از قدرت امنیتی و دفاعی چین است.
اگرچه بسیاری معتقد بودند که با روی کارآمدن بایدن تاحدی از سیاست های خصمانه واشنگتن علیه چین کاسته می شود اما موضعگیری ها و سیاست های بایدن تاکنون خلاف آنرا ثابت کرده است چنان که «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا چندی پیش اذعان کرد که روابط این کشور با چین در مسیر خصومت فزاینده قرار دارد و واشنگتن باید از موضع قدرت علیه چین اقدام کند.
«جلیل روشندل» استاد علوم سیاسی در دانشگاه کارولینای شرقی در این زمینه می گوید: "اگر جو بایدن نتواند به رقابت چین و آمریکا خاتمه دهد و یا فقط بر بخش اقتصادی آن تکیه کند، بدون اینکه در بخش سیاسی، امنیتی، فناوری، یا نظامی پیشرفتی داشته باشد، این رقابت بی‌تردید روزبه‌روز بیشتر به سمت رقابت همراه با اصطکاک حرکت خواهد کرد."
به رغم تماس تلفنی بایدن به نظر می رسد اختلاف نظر میان آمریکا و چین همچنان به قوت خود باقی است و بایدن نیز ادامه دهنده سیاست های ترامپ در قبال چین خواهد بود. این درحالی است که برخی مقامات سابق آمریکا نیز در مورد ادامه این رویارویی هشدار داده اند.
«هنری کسینجر» وزیر خارجه پیشین آمریکا در این مورد گفت: "رویارویی با چین نه تنها به نفع چین و ایالات متحده نیست، بلکه به نفع جهان نیز نخواهد بود. رویارویی با چین باعث درگیری بدون برنده خواهد شد."
نویسنده: آتوسا دینیاریان
117
بیشتر بخوانید:
بایدن برای نخستین بار با رئیس جمهور چین تلفنی گفت‌وگو کرد
