از آغاز تنش میان قطر و چهار کشور عربی عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر در ژوئن 2017 تاکنون نه تنها هنوز نشانه ای مبنی بر کاهش این تنش ها دیده نمی شود بلکه اکنون موضوع حج سبب شد بار دیگر جدال میان عربستان و قطر روند صعودی پیدا کند.
هر دو کشور عربستان سعودی و قطر همدیگر را به سیاسی کردن حج متهم می کنند. قطر اعلام کرد که پادشاهی عربستان سعودی مانع از سفر شهروندان قطری به مراسم حج می شود. دولت قطر مواردی نظیر ممانعت از سفر زمینی شهروندان این کشور به عربستان، نداشتن سفارت و بعثه در عربستان و عدم امکان پرواز مستقیم را از جمله کارشکنی های عربستان سعودی برای ممانعت از ادای فریضه حج شهروندان قطری مطرح می کند.
این موارد سال گذشته نیز مطرح شده و حتی دوحه «نظارت بین المللی بر حج» را خواستار شده بود، اما «عادل الجبیر» وزیر مشاور عربستان این درخواست را به مثابه «اعلام جنگ» علیه عربستان دانسته بود.
پادشاهی عربستان ضمن رد اتهام قطر، دوحه را به سیاسی کردن حج متهم کرده و مدعی شد: "این دوحه است که مانع ادای فریضه حج شهروندانش می شود، در حالی که عربستان تمایل دارد شهروندان قطری فریضه را به جا آورند."
دولت سعودی معتقد است که دوحه تلاش دارد با مانع شدن از اجرای مناسک حج شهروندانش، افکار عمومی در جهان اسلام را علیه عربستان بسیج کند.
«انور قرقاش» وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی نیز ضمن دفاع از اقدام عربستان سعودی، قطر را به سیاسی کردن حج متهم کرده و از این کشور خواسته است به شهروندانش اجازه دهد با شرکت در مراسم حج، وظیفه مذهبی شان را انجام دهند.
این ادعاها با واکنش مقامات و رسانه های قطری مواجه شد. «احمد الرمیحی» مدیر دفتر اطلاع رسانی وزارت خارجه قطر در صفحه شخصی خود در واکنش به اتهام عربستان نوشت: "بدون وجود سفارت قطر و بعثه حج و عدم اجازه دادن به هواپیمایی قطر برای پرواز مستقیم چگونه می توانیم این تمایل دروغین را باور کنیم و بفهمیم."
روزنامه الشرق قطر نیز در این خصوص نوشت: "وزارت حج سعودی از یک سو به حجاج قطری خوشامد می گوید و از سوی دیگر از پشت به آنها خنجر می‌زند." این رسانه قطری افزود: "اوهامی که نظام سعودی در سر می پروراند، سبب شده از شعائر مقدسه به عنوان اهرم فشار بر قطر استفاده کند، به طوری که گمان کرده از طریق آن عرصه را بر قطر از طریق تبدیل فریضه حج به ابزاری برای باج خواهی و افترازدن تنگ خواهد کرد."
نکته مهم این است که عربستان سعودی در سال های گذشته نیز مانع حضور شهروندان یمنی و سوری در مناسک حج شده بود. بر این اساس، می توان گفت سیاسی کردن حج و تطبیق آن با نوع رابطه عربستان سعودی با کشورهای مسلمان، موضوعی است که به خصوص طی سال های اخیر مکرراً توسط ریاض انجام شده است.
اتهام زنی های دوجانبه قطر و عربستان در موضوع حج گویای این است که تنش میان دوحه و چهار کشور عربی به خصوص عربستان سعودی همچنان ادامه خواهد داشت.
نویسنده: سیدرضی عمادی
116
بیشتر بخوانید:
قطر: عربستان درباره حج سیاسی کاری می کند/ به سازمان ملل شکایت می کنیم
رهبر معظم انقلاب: دولت سعودی امنیت و کرامت حجاج را تأمین کند
