در این راستا در پایان مذاکرات روز سه شنبه 22 اکتبر «ولادیمیر پوتین» و «رجب طیب اردوغان» روسای جمهوری روسیه و ترکیه در بندر سوچی در ساحل دریای سیاه که بیش از 6 ساعت به طول انجامید، تفاهم نامه‌ای درباره وضعیت در مناطق شمال شرق سوریه به تصویب رسید.
بر اساس توافقات انجام شده، روسیه و ترکیه گشت زنی‌های مشترکی را آغاز می کنند و این مسئله باید به خروج نیروهای شبه نظامیان کرد و تسلیحات نظامی آنها از منطقه‌ای به فاصله 30 کیلومتری از مرز مشترک ترکیه و سوریه منجر شود. مسئولیت تامین امنیت مرزها نیز بر عهده مرزبانان سوری خواهد بود.
از دیدگاه مسکو، توافقات انجام شده بین روسای جمهوری روسیه و ترکیه در سوچی، منجر به توقف عملیات ترکیه در شمال سوریه شده، تمامیت ارضی سوریه را تقویت کرده، کردها را از خطوط مرزی ترکیه دور ساخته و در نهایت منافع همه طرفین را در بر گرفته است.
مسکو از متحدان اصلی دولت قانونی سوریه بوده و همواره بر لزوم خارج شدن نیروهای خارجی که بدون مجوز دمشق در این کشور حضور دارند و نیز حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه تاکید کرده است.
پوتین با اشاره به اینکه دولت سوریه، ترکیه را به خاک این کشور دعوت نکرده، تاکید کرد: "سوریه باید از وجود نیروهای نظامی خارجی که به صورت غیرقانونی در این کشور حضور دارند رها شود." وی معتقد است که دفاع از صلح و آرامش در مرزهای ترکیه و سوریه باید به طور مشترک انجام شود و این مسئله بدون همکاری‌های مبتنی بر احترام متقابل بین دو کشور ممکن نخواهد بود.
روسیه ضمن تاکید بر درک نگرانی های امنیتی ترکیه اما بر حفظ حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز سیطره دولت مرکزی سوریه بر همه نقاط قلمرو آن تاکید دارد. مسکو تلاش کرده تا نقش میانجی گر را بین آنکارا و دمشق ایفا کند تا بدین ترتیب نه فقط تنش ها بین دو طرف کاهش پیدا کند، بلکه زمینه برای یافتن راه حلی براساس احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت مستقل سوریه فراهم شود.
اکنون با توافق بین پوتین و اردوغان که مهلتی 150 ساعته برای آن در نظر گرفته شده، زمینه لازم برای تحقق دوباره حاکمیت دولت قانونی سوریه بر شمال شرق این کشور فراهم شده است.
در عین حال مقامات روسیه در اظهارات خود بارها بر نقش منفی آمریکا دربه وجود آمدن وضعیت ناهنجار کنونی در شمال سوریه تاکید کرده اند.
«دیمیتری پسکوف» سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه با اشاره به سخنان «جیمز جفری» نماینده ویژه آمریکا در امور سوریه که ابراز تردید کرده کردهای سوری مناطق مورد توافق در تفاهم‌نامه روسیه و ترکیه را ترک کنند، یادآور شد که آمریکا که طی سال‌های اخیر نزدیکترین متحد کردها بود، آنها را رها کرده و در مناطق مرزی به حال خود گذاشت تا مجبور شوند با نظامیان ترکیه بجنگند.
سخنگوی کرملین با اشاره به اینکه آمریکا نزدیکترین متحد خود در سوریه، یعنی کردها را رها کرده و در واقع به آنها خیانت کرد، گفت: "شبه نظامیان کردی که از مناطق مرزی خارجی نشوند، در محاصره ارتش ترکیه قرار خواهند گرفت."
اکنون روسیه ایفای نقش فعال خود برای جلوگیری از ادامه درگیری بین ترکیه و شبه نظامیان کرد را آغاز کرده است. پلیس نظامی روسیه و نیروهای دولتی سوریه گشت‌زنی‌های مشترکی را در مناطق خارج از منطقه عملیات نظامی «چشمه صلح» ترکیه آغاز می‌کنند و به خروج شبه نظامیان کرد و تسلیحات نظامی آنها از این مناطق کمک خواهند کرد.
در این راستا نیروهای پلیس نظامی روسیه عملیات گشت‌زنی در امتداد مواضع نیروهای دولتی سوریه در مناطق شمال شرق شهر منبج که به تازگی و پس از خروج نظامیان آمریکایی، تحت کنترل ارتش سوریه قرار گرفته را آغاز کردند.
به گفته «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه، حل و فصل مشکل کردها در سوریه بدون برقراری کنترل نیروهای دولتی سوریه بر مرزهای مشترک این کشور با ترکیه امکان نخواهد داشت. مسکو معتقد است که ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا به صورت غیرقانونی در خاک سوریه حضور دارد و ضرورت دارد که هر چه زودتر این نیروها از سوریه خارج شده و روند تثبیت حاکمیت دولت قانونی سوریه بر همه مناطق این کشور تسریع گردد.
مسلما ابتکار عمل پوتین برای توافق با اردوغان مد نظر واشنگتن نبوده و از دیدگاه آمریکا این امر به معنای گسترش نفوذ روسیه در منطقه خواهد بود.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
116
بیشتر بخوانید:
گفت وگوی تلفنی پوتین و اسد درباره توافق روسیه و ترکیه
توافق ترکیه و روسیه درباره شمال سوریه
تاکید روسیه بر حل و فصل سیاسی اختلافات ترکیه و سوریه/ تحلیل
