بهار با همه طراوت و زیبایی اش بار دیگر از راه رسیده و عطر شادی و سرور و همدلی را به همراه آورده است. در بهار، شادی همگانی می شود و همه برای آغاز سالی خوش و پربرکت، همدل می شوند.
آوای زندگی در پرتو بهار، به روح و جان آدمی آرامش و شادی می بخشد و انسان را با جشن شادمانه طبیعت همراه می سازد. انسان در جلوه های بی مانند هستی به تفکر می نشیند و وجود خداوند را بهتر درک می کند.
همانطور که خالق هستی در آیه 190 سوره آل عمران می فرماید: «إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِأُولِی الْأَلْبَابِ»، «مسلماً در آفرینش آسمان ها و زمین و آمد و رفت شب و روز، برای خردمندان نشانه هایی است.»
بهار نشانه خداوند برای هدایت و تربیت انسان هاست. جوشش روحی تازه در جان خواب زده طبیعت و روح غفلت زده آدمی است. بیایید تا ما هم خود را به این تحولِ طبیعت گره زنیم و با قلبی خالص و مملؤ از اشتیاق به خدا رسیدن، روح و جان خود را متحول کنیم و زیباترین نغمه نوروزی را سر دهیم:
«یا مُقَلِّبَ القُلُوبِ وَ الاَبصارِ، یا مُدَبِّرَ الَّلیل وَ النَّهارِ، یا مُحَوِّلَ الحَولِ وَ الاَحوالِ، حَوِّلْ حالَنا اِلی اَحسَنِ الْحالِ»
«ای خدایی که چشم و دل را دگرگون می کنی، ای خدایی که شب و روز را تدبیر می کنی، ای دگرگون کننده سال و حال آدمیان، حال ما را به بهترین حال ها دگرگون ساز.»
نوروز تحول است، تحول طبیعت که نمادی از تحول بشر است. رستاخیز طبیعت، رستاخیز قیامت را تذکر می دهد و بهانه ای برای توبه از گناهان گذشته و تصمیم به بهتر شدن است. زنده شدن دوباره طبیعت، زنده شدن انسان پس از مرگش و حضور او در محضر الهی در جهان آخرت را به یاد می آورد.
به همین دلیل است که خداوند کریم در آیه 79 سوره یس در پاسخ به کسی که خلقت اولیه خود را فراموش کرده و خلقت دوباره خود در روز رستاخیز را انکار می کند، می فرماید: «وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِیَ خَلْقَهُ قَالَ مَنْ یُحْیِی الْعِظَامَ وَهِیَ رَمِیمٌ، قُلْ یُحْیِیهَا الَّذِی أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ وَهُوَ بِکُلِّ خَلْقٍ عَلِیمٌ»، «و برای ما مثالی زد و آفرینش خود را فراموش کرد، گفت: این استخوانهای پوسیده را باز که زنده می‌کند؟ بگو همان کسى که نخستین بار آن را پدید آورد و اوست که به هرگونه آفرینشى داناست.»
همچنین مطابق با سخنان حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی، تحویل سال جدید که مصادف با نوعی تحول در عالم طبیعت است، فرصتی است برای اینکه انسان به تحول درونی و به اصلاح امور روحی، معنوی و مادی خود بپردازد، ایجاد تحول کار خداست، اما ما موظفیم که برای این تحول در درون خود، در زندگی خود و در جهان اقدام کرده و همت و تلاش به عمل آوریم.
آری، دیدن این نعمت حیات طبیعت که موجب تازه شدن روح ما می شود و حیات دوباره روح را در آخرت تذکر می دهد، تنها از رحمانیت و لطف و محبت خداوند سرچشمه می گیرد که می خواهد دل ها را از طریق حیات دوباره جهان متوجه حیات دوباره روح بی منتهای آدمی گرداند و همانطور که به طبیعت فرصت دوباره حیات می دهد، به انسان نیز فرصت دوباره ای برای رسیدن به درجه جانشینی خداوند در روی زمین، می بخشد.
از همین رو، خداوند در آیه 50 سوره روم به انسان تلنگر می زند و می فرماید: «فَانظُرْ إِلَى آثَارِ رَحْمَتِ اللَّهِ کَیْفَ یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ ذَلِکَ لَمُحْیِی الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»، «پس آثار رحمت الهی را مشاهده کن که چگونه زمین را پس از مرگ زنده می‌گرداند! قطعاً این همان خداست که مردگان را هم (پس از مرگ) باز زنده می‌کند و او بر همه امور عالم تواناست.»
آری، همانگونه که طبیعتِ مرده با نسیم رحمت الهی جانی تازه می گیرد، قلوب مرده انسان ها نیز با نسیم رحمت الهی زنده می شود، البته به شرط آنکه مانند طبیعت خود را در معرض نسیم رحمت خدا قرار دهند تا زنده شود.
در حقیقت سال نو فرصتی است تا بار دیگر گذران عمر را یادآور خویش سازیم و در شور و شوق بهاری از اینکه گامی دیگر به انتهای فرصت زندگی نزدیکتر شده ایم، غفلت نورزیم و قدر لحظات گرانبهای عمر خویش را بدانیم. خداوند در پرتو حیات بخشیدن به طبیعت، هم قدرت خود را در میراندن و سپس حیات بخشیدنِ عالم به نمایش می گذارد و هم انسان را متوجه می کند که همانطور که او را آفریده و می میراند، در روز قیامت پس از آنکه جسمش نابود شد، آن را برمی گرداند و حتی قادر است سر انگشتانش را هم مثل دفعه اول بیافریند.
چنانکه در آیات ابتدایی سوره قیامت خود بر این مطلب صحه می گذارد: «أَیَحْسَبُ الْإِنْسَانُ أَن لَنْ نَجْمَعَ عِظَامَهُ، بَلَى قَادِرِینَ عَلَى أَنْ نُسَوِّیَ بَنَانَهُ»، «آیا آدمی پندارد که ما دیگر ابداً استخوان های او را باز جمع نمی‌کنیم؟ بلی ما قادریم که سرانگشتان او را هم منظم و درست گردانیم.»
بنابر آموزه‌های قرآنی انسان برای این دنیا آفریده نشده و ارزش حیات او به اندازه بقاء در ابدیت است. از این رو، حیات مادی و دنیوی نمی تواند پاسخگوی استعدادها و قابلیت های والای روح او باشد و برای حیات اخروی که از آن حیاتِ بدون مرگ تعبیر شده، به حیات دنیوی پا نهاده است، تا از طریق چگونگی عملکرد خود در حیات دنیوی، وضعیت حیات اخروی خود را رقم بزند.
حال که دلیل مهم و تعیین کننده حیات دنیوی مشخص گردید، باید به سراغ عملکرد صحیح و بر طبق اوامر الهی رفت، چراکه حیات واقعی همان حیات طیبه ای است که در سایه اطاعت از اوامر و نواهی الهی، سعادت اخروی انسان را تضمین می کند. بنابراین، حیات معنوی و طیب، برترین و اصیل ترین حیات هاست و انسان باید تمام تلاش خود را در راستای نیل به این حیات طیبه مصروف دارد.
حیات دنیوی میان انسان و حیوان مشترک است؛ اما یک سلسله مشترکاتی بین انسان و فرشته‌هاست که اصرار قرآن کریم بر این است که ما را به آن حیات مشترک بین انسان و فرشته برساند تا ما هم به درجات فرشته ها و بلکه بالاتر، نائل شویم.
به همین دلیل است که خداوند در آیه 24 سوره انفال خطاب به اهل ایمان می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»، «ای اهل ایمان، چون خدا و رسول شما را به آنچه مایه حیات ابدی شماست، دعوت کنند اجابت کنید و بدانید که خدا در میان شخص و قلب او حایل می‌شود و همه به سوی او محشور خواهید شد.»
آری، دعوت خدا و پیامبر به همان حیات طیبه ابدی است، زیرا آنها می‌خواهند ما را زنده کنند و در حقیقت اهل ایمان که خطاب واقع شده اند همان زنده دلان هستند. با این اوصاف، دیگر حیات انسان با حیوان مشترک نیست، بلکه به فرموده امام سجاد (ع) در بخش اوّل دعای صحیفه سجادیه، مرز انسان و حیوان مشخص می شود: «الإنسان حیٌّ حمید» به معنای روشن تر، انسان، حیوان ناطق نیست، بلکه زنده ای است که حمد و سپاس خداوند می گوید.
بنابراین، در بهاری که خداوند از رحمت و لطفش طبیعت را با تمام سخاوتِ آن، به ما ارزانی داشته، باید همواره با قلب و زبان و عمل، شکر نعمت به جای آوریم و با دیدن رستاخیز طبیعت، نهایت استفاده را از متذکر شدن رستاخیز قیامت و تعالی بخشیدن روح بکنیم، که اگر این فرصت را غنیمت نشماریم و چشمانمان را به روی این همه بیداری و آگاهی ببندیم، نه تنها حیوان ناطق نیستیم، بلکه از حیوان هم گمراه تریم.
چنانکه خداوند در آیه 179 سوره اعراف می فرماید: «لَهُمْ قُلُوبٌ لَا یَفْقَهُونَ بِهَا وَلَهُمْ أَعْیُنٌ لَا یُبْصِرُونَ بِهَا وَلَهُمْ آذَانٌ لَا یَسْمَعُونَ بِهَا أُولَئِکَ کَالْأَنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولَئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ»، «آنها دل هایی دارند بی ادراک و معرفت، و دیده‌هایی بی نور و بصیرت، و گوش هایی ناشنوای حقیقت، آنها مانند چهارپایانند بلکه بسی گمراه ترند، آنها همان مردمی هستند که غافل اند.»
همراهان گرامی، در خاتمه حلول سال نو و بهار پرطراوتِ طبیعت را که نشانه ی قدرت لایزال الهی و تجدید حیات طبیعت است، به یکایک شما عزیزان تبریک می گوییم و سالی سرشار از برکت و معنویت را از درگاه خداوند متعال برای شما خوبان مسئلت می نماییم.
امیدواریم خداوند این توفیق را نصیب ما گرداند که در رستاخیز طبیعت و انقلابی که در قلوبمان رخ می دهد، شایستگی نیل به مقام خلافت الهی را کسب کنیم و خود را به درجه اولیاء خداوند مهربان نزدیک نماییم.
116
