یکی از راهبردهای اصلی عربستان سعودی در خاورمیانه، همسو کردن کشورهای عربی با سیاست های خاورمیانه ای ریاض است. در این میان، همسو کردن مصر اهمیت ویژه ای برای آل سعود دارد. این همسویی به منزله پیروی مصر از سیاست های عربستان بود اما دولت قاهره با وجود نیازهای شدید مالی، استقلال در سیاست خارجی و خارج شدن از سایه عربستان سعودی را برگزید.
اوج این سیاست، مخالفت آشکار مصر با سیاست های عربستان در بحران سوریه است. مصر رسما اعلام کرد با مداخله خارجی در بحران سوریه مخالف است. در حالی که عربستان سعودی آشکارا از آزادسازی حلب ابراز نارضایتی کرد، دولت مصر رسما به دولت سوریه برای آزادسازی حلب تبریک گفت.
اختلاف دیدگاه مصر و عربستان در نشست روزه 19 دسامبر اتحادیه عرب نیز نمایان شد. عربستان سعودی و متحدانش در این نشست، بار دیگر از وضعیت انسانی در حلب ابراز نگرانی کردند و علیه نظام سوریه موضع گرفتند، اما سامح شکری، وزیرخارجه مصر بر حفظ تمامیت ارضی سوریه تاکید کرد. سامح شکری گفت اوضاع وخیم شهر «حلب» ناشی از ناکامی جامعه بین الملل در عمل به مسئولیت های خود برای حل سیاسی بحران سوریه است.
وزیر خارجه مصر همچنین جامعه بین الملل را به پایان درگیری های مسلحانه در سوریه و تسریع در یافتن راهکار سیاسی برای بحران این کشور فراخواند. وزیر خارجه مصر به طور غیرمستقیم، عربستان سعودی را نیزاز جمله بازیگرانی دانست که در درگیری های مسلح سوریه نقش دارد.
تنش در مناسبات مصر و عربستان از حدود دو ماه پیش آغاز شد اما موضع گیری مستقل قاهره درباره سوریه در نشست روز گذشته اتحادیه عرب، به حدی ملک سلمان را عصبی کرد که دستور توقف همه توافقهای میان مصر و عربستان را صادر کرد.
هدف ملک سلمان از صدور این دستور، اعمال فشار اقتصادی بر دولت مصر است. مصر و عربستان در آوریل گذشته و در جریان سفر ملک سلمان به قاهره، 17 توافق نامه و سند همکاری در زمینه های برق، مسکن، انرژی هسته ای، کشاورزی، تجارت و بازرگانی و صنعت امضا کردند. پادشاه سعودی درحالی دستورتوقف اجرای این توافقها را صادر کرد که پیش از این کمک های نفتی شرکت آمریکایی- سعودی آرامکو به مصر نیز قطع شده بود.
ارزیابی عملکرد سیاسی مصر و عربستان سعودی بیانگر این است که برخلاف واکنش های بحران ساز دولت سعودی، دولت مصر به عنوان یک بایگر عقلانی در بحران سوریه رفتار می کند. دولت مصر به این ادراک رسیده است که نظم و ثبات داخلی کشورها با تحمیل و مداخله بازیگران خارجی به دست نمی آید و همچنین نظم و ثبات منطقه ای نیز نمی تواند از بیرون منطقه خاورمیانه بر آن تحمیل شود.
