همایش «اهل سنت چه كسانی هستند؟» هفته پیش با حضور 200 عالم اهل سنت به ویژه مفتیان دانشگاه الازهر در جمهوری چچن در روسیه برگزار شد.
علما و اندیشمندان ارشد اهل سنت جهان اسلام از مصر، سوریه، اردن، سودان و برخی کشورهای اروپایی در این کنفرانس سه‌روزه که روز شنبه 27 آگوست به کار خود خاتمه داد، شرکت کردند.
احمد الطیب شیخ الازهر مصر، شیخ شوقی علام مفتی اهل سنت مصر، شیخ اسامه الزهری مشاور رئیس جمهور مصر و معاون کمیسیون دینی پارلمان این کشور، شیخ علی جمعه مفتی سابق مصر، شیخ عبدالفتاح البزم مفتی دمشق از جمله شخصیت‌های مهم شرکت کننده در این کنفرانس بودند.
از مفتیان سلفی و وهابی سعودی و قطری اما دعوت نشده بود.
در این همایش كه با سخنرانی رمضان احمد قدیروف، رئیس‌جمهور چچن، در شهر گروزنی آغاز به كار كرد، سعی شد تا تعریفی جامع از مذهب «اهل سنت» شكل بگیرد؛ تعریفی كه وهابیت و سلفی‌گری تكفیری در آن جایی ندارد.
شرکت‌کنندگان در بیانیه پایانی بر برائت خود از فرقه جعلی وهابیت و سلفی‌گری تکفیری تأکید کردند و آن را خارج از مذهب اهل‌سنت و باعث خدشه‌‌دار شدن وجهه اسلام ناب محمدی دانستند.
در کنفرانس چچن، فیلم‌هایی به نمایش درآمد که در آن، وهابیت، خائن به تعالیم دین اسلام توصیف شده و درباره تروریست‌های تکفیری در سوریه که به‌دروغ نام خود را مجاهد گذاشته‌اند، تأکید شد که آنها مجاهد نیستند و با اقداماتشان، وجهه اسلام را مخدوش می‌کنند.
دکتر احمد کریمه استاد شریعت اسلامی در دانشگاه الازهر مصر در گفت‌وگو با شبکه العاصمه مصر تأکید کرد: سلفی‌ها علت اصلی نشر بی دینی میان جوانان مسلمان، تفرقه و هرج و مرج و مخدوش شدن چهره دین اسلام هستند.
کریمه تصریح کرد: پیروان وهابیت، پیرو دین محمد بن عبدالوهاب هستند نه دین پیامبر اسلام حضرت محمد بن عبدالله صلی‌الله علیه و آله.
خشم مفتیان سلفی و وهابی
در پی برگزاری این همایش دینی در گروزنی، مفتی‌های وهابی به شدت از شرکت‌کنندگان این اجلاس انتقاد کرده‌اند.
برخی ناظران معتقدند آنچه خشم علمای سعودی رسمی و غیررسمی و همپیمانان آنها از جمله شیخ یوسف قرضاوی را بیشتر کرده، عدم دعوت از آنها برای مشارکت در این کنفرانس و ترس از دست‌دادن مرجعیت دینی اهل تسنن بوده است.
محمد آل شیخ، از مفتی‌های سعودی، گفت: مشاركت الازهر در همایش گروزنی - كه در آن عربستان حذف شده است - نشان دهنده لزوم تغییر رابطه با مصر است. وطن ما از همه چیز مهم‌تر است و مصر با عبدالفتاح السیسی به سوی نابودی می‌رود.
یوسف القرضاوی، از دیگر مفتیان سعودی، با حمله به بزرگان اهل سنت مصر، گفت: كسانی كه خود را نمایندگان اهل سنت معرفی كردند، به آنچه ایران و پیروانش انجام می‌دهند یا آنچه روسیه در سوریه مرتكب می‌شود، هیچ اعتراضی نكردند. شركت كنندگان در آن همایش علمای درباری و شیوخ ننگ و عار بودند.
مبلغان و دیگر شیوخ وهابی عربستان هم با حمله شدید به کنفرانس چچن و صوفی‌ها که اکثریت مسلمانان چچن را تشکیل می‌دهند و وهابیت، آنها را مشرک و خارج از دایره اسلام مدنظرشان قلمداد می‌کنند، واکنش نشان دادند، از جمله عادل الکلبانی خطیب سابق مسجد ملک خالد ریاض در صفحه شخصی خود در توئیتر چنین نوشت: «کنفرانس چچن باید هشداری برایمان باشد که جهان برای سوزاندن ما هیزم جمع کرده است».
در همین حال، عالی‌ترین نهاد وهابیون که به هیئت کبار العلمای سعودی معروف است، با ابراز خشم شدید از این کنفرانس در بیانیه‌ای آن را به‌زعم خود در چارچوب شعله‌ور کردن آتش تعصب و درگیری میان فرقه‌های اسلامی قلمداد کرد.
محمد آل الشیخ از خاندان شیخ محمدبن عبدالوهاب، مؤسس فرقه جعلی وهابیت با حمله به این کنفرانس و شرکت‌کنندگان آن به‌ویژه شیخ الازهر در توئیتی نوشت: «مشارکت شیخ الازهر در کنفرانس گروزنی که پادشاهی سعودی را از عناوین اهل سنت کنار گذاشت، این مسئله را بر ما ضروری می‌کند تا در تعامل خود با مصر تغییر ایجاد کنیم، وطن برای ما مهم تر است، مصر السیسی باید ویران شود».
محمد بن السعیدی از شیوخ وهابی و استاد دانشگاه ام‌القری در عربستان ادعا کرده است: کنفرانس گروزنی، توطئه‌ای علیه جهان اسلام به‌ویژه عربستان سعودی و با هدف بازگرداندن عقل مسلمان به خرافه‌گری و پرده‌داری قبور است.
عربستان از کجا ضربه می‌خورد
در همین حال عبدالباری عطوان، سردبیر نشریه رأی‌الیوم، درمورد دعوت نشدن مفتیان وهابی و سلفی به این نشست، نوشت: عربستان این روزها نمی‌داند كه از چه سمتی و از طرف چه كسی ضربه می‌خورد، از سوریه، از یمن، از عراق، از لیبی یا از ایران؟ اما یكی دیگر نیز تازه از راه رسیده است؛ از چچن، روسیه و مصر [كنفرانس گروزنی].
عطوان همچنین حذف وهابیت از دایره اهل سنت را «مسئله بسیار خطرناكی برای عربستان در همه ابعاد» توصیف کرد.
سردبیر رأی‌الیوم با اشاره به تعریفی كه از اهل سنت در بیانیه پایانی این كنفرانس شد، افزود: «همایش گروزنی ضربه سختی به عربستان و مفتیانش بود و هشداری بود تا (ریاض) متوجه گام‌های اشتباهش باشد و هرچه سریع‌تر در سیاست‌های خود بازنگری كند و در این موقعیت به جای ناسزا گفتن و فحش دادن به فكر فرو رود.»
