ایران پرس- وزیران دفاع و خارجه اتحادیه اروپا رو دوشنبه در لوکزامبورگ گردهم آمدند تا روند تاسیس اتحادیه دفاعی اروپا را بررسی و تدابیری در این زمینه اتخاذ کنند.

بحث و بررسی درباره بودجه نظامی اتحادیه اروپا و وضعیت تجهیزات نظامی دیگر موضوعات مورد بحث در این نشست بود. علاوه بر مسائل دفاعی، تحولات یمن و ازسرگیری مذاکرات صلح در این کشور در دستور کار نشست لوکزامبورگ قرار داشت.

کمیسیون اروپا حدود یک ماه قبل اعلام کرد اتحادیه اروپا به منظور پیشبرد ابتکارات جدید و تثبیت و ادامه طرح‌های پیشین، بودجه دفاعی خود را به ۲۴۵ میلیون یورو افزایش داده است. بروز اختلاف میان آمریکا و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا به ویژه بر سر مسائل دفاعی و نقش و اهمیت ناتو و نیز خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت)، باعث شده است تا کشورهای اتحادیه اروپا، تقویت تدابیر و ساز و کارهای مستقل اروپایی را در زمینه دفاعی و امنیتی مد نظر قرار دهند.

با این حال به گفته یوهان شولتس Johan Schulz کارشناس نظامی آلمانی، تاسیس اتحادیه اروپایی دفاعی با معضلات خاص حقوقی روبه‌رو است. اکنون تلاش‌ها برای ایجاد نیروی نظامی مستقل اروپا، تدوین راهبرد جهانی اتحادیه اروپا و نیز ایجاد نهادهای نظامی، امنیتی اروپایی روندی فزاینده به خود گرفته است.

ازجمله اقدامات مهم در این زمینه، ارائه طرح صندوق دفاعی اتحادیه اروپا از سوی کمیسیون اروپا به‌عنوان رکن اجرایی آن است که گام مهمی در ایجاد توانمندی دفاعی مستقل اروپایی محسوب می‌شود. گام مهم دیگر در این زمینه، تشکیل مرکز فرماندهی اروپایی برای عملیات خارجی موسوم به «ظرفیت اقدام و برنامه‌ریزی نظامی اتحادیه اروپا» (ام پی سی سی) است. 

به گفته «الکساندر نویا» Alexander Noya نماینده مجلس آلمان از حزب چپ‌ها، اگر اتحادیه اروپا درصدد ایجاد بدیل ناتو در بخش دفاع است، پیش از همه باید سیاست جدید دفاعی را طرح ریزی کند. 

البته تقویت همکاری‌های اتحادیه اروپا با ناتو نیز همواره مد نظر بروکسل قرار دارد. هرچند مقامات اتحادیه اروپا تاکید می‌کنند که طرح‌های مدنظر بروکسل، جایگزین ناتو یا آمریکا نمی شود و گامی در راستای  ایجاد توانمندی مستقل اروپایی به منظور تحقق اهداف و حفظ منافع اروپایی‌ها است، اما بروز اختلافات متعدد بین دوسوی اقیانوس اطلس و ادامه فشار دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به اعضای اروپایی ناتو برای افزایش بودجه نظامی و سهم آنها در ناتو که نارضایی بسیاری از این دولت‌ها را به دنبال داشته است، از دلایل مهم رویکرد دفاعی کنونی اروپایی‌ها محسوب می‌شود. 

دولت‌های اروپایی به این جمع‌بندی رسیده‌اند که اکنون باید به خود متکی باشند و دوره اتکاء صرف به آمریکا برای حفظ امنیت اروپا گذشته است؛ به ویژه این که ترامپ به صراحت تاکید کرده که آمریکا دیگر حاضر به اصطلاح "سواری ریگان" به متحدان خود نیست و خواهان آن است تا آنها نه فقط هزینه های دفاع از خود را برعهده بگیرند، بلکه واشنگتن باید از بابت رابطه با آنها، سود ببرد.

ضمن اینکه به رغم اطمینان دادن‌های اروپایی‌ها، اقدامات آنها برای کسب استقلال دفاعی و نظامی که از جمله اهداف آن ایجاد توانایی اروپایی برای برخورد با بحران‌های امنیتی داخل اروپاست، موجب نارضایی هرچه بیشتر آمریکا خواهد شد، زیرا تحقق این امر به معنای کاهش ظرفیت واشنگتن برای مداخله و نقش‌آفرینی در بحران‌های امنیتی اروپا خواهد شد.

البته موضع آمریکا در این زمینه با حمایت متحد استراتژیک آن یعنی بریتانیا نیز مواجه شده است. با این حال به نظر می رسد اتحادیه مصمم است تا هرچه زودتر به ظرفیت ها و توانمندی مستقل دفاعی و  نظامی دست یابد.118/120

سيدرضا مير طاهر