بشار اسد که به کمک متحدین خود در برابر تهدید مستقیم تروریستها ایستادگی کرد، این روزها در "کاخ مردم" بر بلندی‌های کوه قاسیون نشسته و با غرور به کشورهایی که با خیانت با سوریه قطع رابطه کردند، می‌نگرد که با سرافکندگی در حال بازگشت به دمشق برای احیای روابط دیپلماتیک هستند.
یکی از کشورهایی که ،در کنار برخی کشورهای عربی ،حمایت تمام قدی از تروریستها داشت و این روزها در صدد است تا از در رفاقت وارد شود، ترکیه است. این کشور تمام تلاش خود را برای از بین بردن سوریه کرد اما به در بسته خورد.
ترکیه به رهبری اردوغان اما اکنون به‌دنبال احیای روابط است اما این‌بار سوریه شروطی پیش پای آن گذاشته است. آنچه که از تحولات بر می‌آید این است که اردوغان بر آن است تا به دلایلی ابتکار احیای روابط را هم مانند قطع به نام خود ثبت کند تا بازنده این میدان نشود.
این تحلیل به بررسی دلایل و تاکتیک‌های اردوغان برای آشتی با بشار اسد می‌پردازد.
تغییرات در سیاست ترکیه
پس از ۱۳ سال، اردوغان به‌نظر می‌رسد که به سمت احیای روابط با سوریه گام برمی‌دارد. در حالی که مقامات دفاعی و اطلاعاتی ترکیه و سوریه در سال‌های اخیر با یکدیگر ملاقات کرده‌اند، دیدار احتمالی اردوغان و اسد می‌تواند به‌عنوان یک تغییر اساسی در سیاست آنکارا تلقی شود. این تغییر به‌ویژه در شرایطی که جنگ سوریه به بی‌ثباتی ترکیه منجر شده، حائز اهمیت است.
برخی ناظران بر این باورند که اردوغان باید یک نقشه‌راه برای خروج از سوریه تنظیم کند تا بتواند با اسد دیدار کند. در این میان، دلایل اردوغان برای آشتی با اسد روشن است. جنگ در سوریه به‌زودی به پایان نخواهد رسید و حاکمیت سوریه نه‌تنها پابرجا مانده بلکه توانسته بخش‌هایی از قلمرو خود را بازپس گیرد.
منافع اقتصادی و اجتماعی
یکی دیگر از مزایای احتمالی احیای روابط با سوریه، توافق برای بازگشت پناه‌جویان از ترکیه است. این امر به‌ویژه ملی‌گرایان افراطی در ترکیه را که از حضور پناهندگان ناراضی هستند، آرام می‌کند. با این حال، ممکن است دلیل دیگری برای تلاش اردوغان برای آشتی با اسد وجود داشته باشد که کمتر به آن توجه شده است: این احیای روابط می‌تواند به نفع خود اردوغان و حزب عدالت و توسعه (AKP) باشد.
در انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه در سال گذشته، اردوغان اعلام کرد که این آخرین دوره ریاست‌جمهوری او خواهد بود. در صورت تحقق این ادعا، حزب عدالت و توسعه با چالش‌های جدی در انتخابات آینده مواجه خواهد شد. اگر اپوزیسیون در سال ۲۰۲۸ به قدرت برسد، احتمال دارد که روابط با سوریه به‌سرعت از سر گرفته شود.
رقابت سیاسی و دیپلماتیک
کمال عالم، تحلیلگر مسائل غرب آسیا، اشاره می‌کند که اردوغان در حال حاضر در یک رقابت ناامیدکننده برای رسیدن به دمشق و عکس یادگاری با اسد است. در این سناریو، آنکارا ممکن است با توافقات اساسی ضدتروریسم، ارتش خود را از سوریه خارج کند. در نهایت، از نظر اردوغان و حزب عدالت و توسعه، تغییر در سیاست سوریه می‌تواند دستاوردهای دولت او را در هشت سال گذشته به خطر بیندازد. با این حال، اگر اردوغان بتواند «غیرقابل‌اجتناب» را شناسایی کند و به آن دست یابد، احتمالاً می‌تواند حضور نظامی خود را حفظ کرده و به دنبال یک راه‌حل سیاسی قابل‌اجرا باشد.
به‌طور کلی، تغییرات در سیاست اردوغان در قبال سوریه نشان‌دهنده پیچیدگی‌های سیاست خارجی ترکیه است و می‌تواند تأثیرات عمیقی بر آینده روابط منطقه‌ای و داخلی ترکیه داشته باشد.
نگارش: حسین امیری
303
