اگرچه از جزئیات گفت و گوهای روسای جمهوری ترکیه و امریکا خبری منتشر نشده است اما اظهارات طرفین در کنفرانس خبری مشترک پس از این گفت و گوها، حاکی از آن است که همکاری برای مبارزه با تروریسم تنها نکته مشترک در ایده و افکار رهبران آنکارا و واشنگتن است. با این تفاوت که هر یک تعریف و مصداقی متفاوت از گروه های تروریستی در ذهن دارند.
همین مصداق های متفاوت حاکی از عمق اختلاف نظر ترامپ و اردوغان در مقابله و یا پشتیبانی از گروههای مختلف حاضر درعرصه تحولات سیاسی منطقه در گستره جغرافیای ترکیه، عراق و سوریه است.
اردوغان که پیش از سفر به ترکیه امیدوار بود نخستین دیدار وی با رئیس جمهوری جدید در کاخ سفید به نقطه عطفی در مناسبات دو کشور تبدیل شود و گرمابخش مناسبات سرد سالهای اخیر دو کشور باشد، هیچگاه موفق نشد، نظر مستاجر جدید کاخ سفید را به ایده ها و افکار خود جلب کند.
نام بردن ترامپ از داعش و حزب کارگران کردستان ترکیه ( پ ک ک ) بعنوان گروههای تروریستی و ضرورت ادامه مبارزه با این گروهها، چیزی نبود که اردوغان در ذهن خود برای سفر به واشنگتن و همراه سازی ترامپ در خیال پردازیهای خود به آنها پرداخته بود.
بویژه که اردوغان در پی آن بود که علاوه بر داعش و پ ک ک با بسط مصادیق گروههای تروریستی به گروه فتح الله گولن که به زعم مقامات آنکارا در کودتای ژوئیه گذشته ترکیه دست دارد و نیز گروههای مسلح و کرد سوریه، همتای امریکایی خود را به استرداد گولن به انکارا و نیز دست کشیدن واشنگتن از گروههای کرد سوریه در معادلات میدانی این کشور ترغیب کند.
ناتوانی ترکیه در متقاعد کردن آمریکا به استرداد گولن
این درحالیست که نه فقط اردوغان بلکه هیچیک از مقامات ترکیه در جریان سفرهای خود به امریکا در دوره ترامپ نتوانستند دولت واشنگتن را مجاب به استرداد گولن و چشم پوشی امریکا از حمایت از گروههای کرد سوریه کنند.
ضمن اینکه انتشار خبر تصمیم ترامپ به حمایت سیاسی، مالی و لجستیکی از گروههای کرد سوریه همه رویاهای اردوغان را پیش از سفر به امریکا بر باد داد. جالب اینکه برنامه ریزان دولت ترکیه برنامه سفر اردوغان به امریکا را پس از سفر وی به چین و دیدار اخیر وی با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه برنامه ریزی کرده بودند تا بلکه به زعم آنها اردوغان در گفت و گو با همتای امریکایی خود از قدرت چانه زنی بیشتری برخوردار باشد.
اما چرا رهبران ترکیه شاهد بی ثباتی در تصمیم گیریهای رئیس جمهوری امریکا هستند، حال آنکه تا پیش از این تصور می کردند با توجه به چراغ سبز ترامپ در کارزار تبلیغاتی انتخابات ریاست جمهوری امریکا، بتوانند نظر وی را در جهت اهداف خود جلب کنند.
اردوغان حتی حاضر شد برای کسب اعتماد ترامپ، سطح روابط سیاسی خود را با دولت اوباما را به پایین ترین سطح ممکن طی سالهای اخیر برساند.
زیاده خواهی ترکیه در ماجرای مهاجرت آوارگان سوریه به اروپا
ناظران معتقدند زیاده خواهی ترکیه در ماجرای مهاجرت آوارگان سوریه به اروپا نقطه عطفی در سیر نزولی مناسبات آنکارا با دولتهای غربی و امریکا بود. فاصله گرفتن ترکیه از مواضع اروپا و امریکا در معادلات سوریه و در نظر گرفتن منافع ملی ترکیه به جای منافع جمعی دولتهای غربی نیز از دیگر عوامل همین سیر نزولی به شمار میرود.
اما انچه سبب چشم پوشی اشکار ترامپ از خواسته های همتای ترک خود شد، اینکه اردوغان در شرایطی با هدف بهبود مناسبات با امریکا قدم به کاخ سفید گذاشت و به دیدار ترامپ رفت که اعلام نتایج همه پرسی اصلاح قانون اساسی ترکیه نشان داد که اولا در عرصه داخلی اردوغان مقبولیت گذشته را ندارد.
دیگر انکه انتشار اسناد مختلف در محافل رسانه ای ترکیه نشان داده است که آنکارا در مبارزه با داعش چندان که ادعا می کند شفاف عمل نکرده است. مسئله دیگر اینکه ترکیه در بحران سوریه در پی منافع حداکثری و استراتژیک خود بوده و هست.
شاید موضوع دیگری که ترامپ را ناگزیر از تکرار مواضع اوباما در قبال ترکیه کرده است، نبود حسن و صداقت رفتار نزد طرف ترکیه در ارائه اسناد دخالت گولن در کودتای تابستان سال گذشته باشد. ضمن اینکه هیچگاه رفتار دولت ترکیه با عوامل و عناصر کودتا، مطلوب دولتهای غربی نبوده است.
رویکرد ترکیه به همکاری با روسیه در بحران سوریه و نیز نگاه به شرق انکارا نیز هیچگاه موضعی نبوده که مقبول متحدین غربی ترکیه باشد. در چنین شرایطی واز انجا که رهبران ترکیه بیش از هر زمان دیگری در پی گوشه چشم امریکا برای حل بحرانهای سیاسی، اقتصادی ،امنیتی داخلی و احیای پرستیژ منطقه ای و بین المللی خود هستند، پر واضح است که رئیس جمهوری امریکا توجهی به خواسته های طول و دراز اردوغان نکند و همچنان رویای بهبود روابط با امریکا تا اینده ای نامعلوم در ذهن و خیال رئیس جمهوری ترکیه باقی بماند.113/111
