خبرگزاری راشاتودی اسپانیایی در تارنمای خود نوشت: در حالی که ده ها کشور منطقه آمریکای لاتین به رئیس جمهوری قانونی ونزوئلا یعنی «نیکولاس مادورو» پشت کردند و «خوان گوایدو» که خودش را رئیس جمهورخوانده بود، به رسمیت شناختند و به او لقب "رئیس جمهور ونزوئلا" دادند، مکزیک و اروگوئه با احترام به قوانین، سنت میانجی گری خود را دنبال و اعلام داشتند، تنها راه برون رفت از بحران سیاسی فعلی در این کشور و همچنین میان کشورهای منطقه آمریکای جنوبی، مذاکره ای چند جانبه در این مورد است.
بر این اساس وزارت امور خارجه اروگوئه و مکزیک روز چهارشنبه اعلام کردند، تاریخ 7 فوریه یک کنفرانس بین المللی برگزار خواهد شد که در آن نماینده 10 کشور و سازمان بین المللی حضور پیدا خواهند کرد و از طریق گفت و گو راه حلی مناسب برای مناقشه موجود در ونزوئلا پیدا می کنند.
«آندرس مانوئل لوپز اوبرادور»، رئیس جمهوری مکزیک در دیداری که با «پدور سانچز»، رئیس دولت اسپانیا داشت، در این باره گفت: این مذاکره، قدم اول است. چیزی را نمی توان تحمیل کرد. اول باید فضا به گونه ای پیش رود که به میز مذاکره بیایند.
پس از آن، همانطور که قبلا هم اشاره کرده ام، مذاکره یک پیشرفت مهم برای رسیدن به فهم مشترک است.
سانچز اما، به عنوان یک کشور اروپایی ضرب الاجلی که به دولت مادورو برای اجرای یک انتخابات پیش از موعد ظرف مدت 8 روز (که این هفته به پایان می رسد) داده شده بود را تصدیق کرد؛ از سویی دیگر پیشنهاد داد تا گروهی متشکل از نمایندگان کشورهای اروپایی و آمریکای لاتینی تشکیل شوند و برای ایجاد فضای مذاکره میان دو طرف گام بردارند.
چرا اروگوئه و مکزیک؟
هر دو کشور یاد شده از زمان شدت گرفتن درگیری ها در ونزوئلا موضعی خنثی گرفته اند. از سویی دیگر این دو کشور به طور سنتی عقبه ای میانجی در میان مناقشات منطقه ای و بین المللی داشته اند.
اما با این همه باید توجه داشت که یافتن راه حل برای بحرانی که ونزوئلا با آن دست و پنجه نرم می کند کار چندان ساده ای نیست.
«الودیه برون»، کارشناس مسائل روابط بین الملل از کالج مکزیک، در خصوص موضع مخالفان مادورو در این کشور گفت: در جبهه مخالف یک گرایشی به سمت تغییر توازن قدرت در ونزوئلا موجود است که حمایت های بین المللی را نیز با ادعای ریاست جمهوری از سوی گوایدو به کمک می خواند و در عین حال تحریم های آمریکا نیز به کمک آن ها آمده است.
دوشنبه گذشته، دولت آمریکا تحریم های خود را علیه ونزوئلا و دولت این کشور شدت بخشید.
این تحریم ها سبب شد تا چیزی در حدود 7 میلیارد دلار نقدینگی شرکت ملی نفت ونزوئلا بلوکه شود.
از سویی دیگر هر فرد حقیقی یا حقوقی که با این شرکت در ارتباط بود نیز تحریم شد تا بدین ترتیب شرکت یاد شده از فعالیت های معمول خود هم باز ایستد.
در مقابل این فشارهای بین المللی، نیکولاس مادورو اعلام کرد، ضرب الاجل هیچ کس در هیچ کجای دنیا را نمی پذیرد.
وی افزود، اگر آمریکا یا اتحادیه اروپا به دنبال یک انتخابات جدید هستند باید تا سال 2025 صبر کنند.
«دیگو ارناندز نیلسون»، استاد دانشگاه جمهوری در کلمبیا معتقد است، خروج از یک بحران سیاسی بستگی اساسی به مادورو دارد؛ در عین حال جبهه مخالف نیز باید برای مذاکره یک سخنگوی قانونی و مشروع را معرفی کند.
مادورو در مواقع مختلف با این مذاکره بازی کرده و موجب شده است تا مخالفان او از مذاکره دلزده شوند؛ بستگی به این دارد که وی در این اقدام چقدر جدی است.
مشروعیت در میانجیگری میان دو طرف درگیر
هر دو کارشناس نام برده در بالا بر این عقیده اند که مکزیک و اروگوئه دو کشوری هستند که در منطقه با وجهه خوبی که دارند، از مشروعیت و مقبولیت در امر میانجیگری برخوردارند.
«الودیه برون» در این باره از بحرانی که در دهه 80 در منطقه آمریکای مرکزی رخ داد، سخن می گوید. در آن دوران مکزیک به عنوان یکی از میانجی های مهم در منطقه ایفای نقش کرد.
درسال 1983 این کشور به همراه کلمبیا، پرو و ونزوئلا یک نشست چند جانبه را تشکیل دادند که به واسطه محل برگزاری آن در "جزیره کنتادورا"، در پاناما اعضای آن به گروه «کنتادورا» معروف شدند.
هدف از این گروه صلح، ایجاد دموکراسی و جلوگیری از گسترش درگیری مسلحانه میان سه کشور السالوادور، نیکاراگوئه و گواتمالا بود.
«مونیکا توساینت»، استاد دانشگاه در مورد تحلیل نقش مکزیک در آن سال ها و موفقیت گروه کنتادورا در فعالیت های بین المللی که ترتیب داده بود نوشته است، مکزیک این فرصت بی نظیر را به دست آورد تا خود را در سطح جهانی مطرح کند و چهره ای فعال از خود نشان دهد؛ چرا که برای این کشور تن ندادن به سیاست های آمریکایی و حفظ یک دیپلماسی چند جانبه و فعال از اهمیت بالایی برخوردار است.
«ارناندز نیلسون» نیز معتقد است: مکزیک به صورت تاریخی لحظات زیادی را ثبت کرده که در برابر امپریالیسم آمریکایی ایستادگی نشان داده است.
در سال 1985 دولت های آرژانتین، برزیل، پرو و اروگوئه گروهی را تشکیل دادند که "گروه حامی کنتادورا" نام گرفت. هدف این گروه حل مناقشات منطقه ای بود و بعد از مدتی این گروه، به گروه "ریو" تبدیل شد.
فرایند صلح
ارناندز نیلسون توضیح می دهد که دیپلماسی اروگوئه نیز در فرایند صلح در منطقه گام های خوبی را برداشته است؛ در این مورد می توان خصوصا از «خوزه موخیکا»، رئیس جمهور پیشین این کشور (2010-2015) نام برد.
اروگوئه نقشی تضمین کننده در فرایند صلح و مذاکره بین نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا (فارک) و دولت «خوان مانوئل سانتوس»، رئیس جمهور پیشین این کشور ایفا می کرد.
همچنین دیپلماسی اروگوئه در موضوع مناقشه میان شیلی و آرژانتین در سال 1979 بر سر کانال "بیگل" (جنوبی ترین نقطه در آمریکای جنوبی) نیز به خوبی عمل کرده است.
در آن دوران پاپ «ژان پل دوم» نیز نقش مهمی را در فرایند صلح و مذاکره ایفا کرد.
ارناندز نیلسون در این باره می گوید: اروگوئه همواره سعی کرده است نقشی میانجی داشته باشد و در راه حل مناقشات از طریق حقوق بین الملل قدم بر دارد و تاکنون موفق بوده است.
برون بر این عقیده است که اگر مکزیک و اروگوئه بخواهند اقدامی موثر انجام دهند، باید به دنبال حمایت دیگر کشورهای منطقه، در سطوح مختلف، برآیند. اعلام کنفرانس در مونته ویدئو می تواند در این راستا باشد.
ارناندز نیلسون، همچنین تاکید کرد که در این فرایند مذاکره، علی رغم آنکه برخی از اعضای اتحادیه اروپا برای مادورو ضرب الاجل تعیین کرده اند، اما آنچه این اتحادیه تصمیم گیری و اعلام می کند نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است.
صرف نظر از هر آنچه که رخ دهد، بیشترین چیزی که اهیمت دارد آن است که در این منطقه یک درگیری نظامی ایجاد نشود. این بیشترین چیزی است که ما را در اروگوئه ترسانده است.
اگرچه برون وضعیت را بسیار دشوار توصیف می کند، اما در عین حال نیز معتقد است، پنجره ای از امید وجود دارد که باعث می شود از بروز خشونت جلوگیری کند.138/120
نویسنده:محمد استادولی
بیشتربخوانید:
مخالفت مردم آمریکا با دخالت نظامی در ونزوئلا
زمینه سازی ترامپ برای اقدام نظامی علیه ونزوئلا/ تحلیل
گسترش حمایت مردم ونزوئلا از مادورو
