ترکیه از هفته گذشته عملیاتی تحت عنوان «پنجه قفل» را در کردستان عراق آغاز کرد و مناطق مختلف منطقه کردستان را هدف حمله‌های خود قرار داد. ترکیه مبارزه با حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) که آنرا گروهی تروریستی می‌داند، بهانه این حمله قرار داد، بهانه‌ای که بارها زمینه نقض حاکمیت عراق را فراهم کرده است.
مقام‌های ترکیه عنوان می‌کنند که شبه‌نظامیان وابسته به حزب کارگران کردستان در شمال عراق پایگاه دارند و از آن برای حمله به ترکیه استفاده می‌کنند. ترکیه به ویژه در طول سه سال اخیر به حمله‌های زمینی و هوایی موسوم به «پنجه ببر» و «پنجه عقاب» در شمال عراق دست زده است.
ترکیه دور جدید حمله‌ها علیه منطقه کردستان را پیشدستانه عنوان کرد. «خلوصی آکار»، وزیر دفاع ترکیه هدف از انجام عملیات جدید در خاک عراق را «جلوگیری از حملات تروریستی» بر اساس اطلاعات به دست آمده از آماده شدن شبه‌نظامیان کرد برای انجام یک عملیات گسترده اعلام کرد.
«مولود چاووش اوغلو»، وزیر امور خارجه ترکیه نیز گفت این کشور قصد دارد امنیت مرزهای خود را تضمین کند.
موضوع دیگر این است که وزارت دفاع ترکیه اعلام کرد عملیات ارتش این کشور در شمال عراق با «هماهنگی دوستان و متحدان» آنکارا انجام شده است. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه هفته گذشته با مسرور بارزانی، نخست وزیر منطقه کردستان عراق دیدار کرده بود. بنابراین، به نظر می‌رسد دولت ترکیه این حمله‌ها را با هماهنگی دولت محلی اربیل انجام داده است.
این موضوع بیان‌گر نقض مضاعف حاکمیت عراق توسط ترکیه است. از یک سو به جغرافیای عراق حمله کرد و از سوی دیگر برای نقض حاکمیت عراق با دولت محلی کردستان هماهنگی کرده، در حالی که منطقه کردستان بخشی از جغرافیای عراق است و این کشور نیز دولت مرکزی دارد.
بر همین اساس نیز دفتر برهم صالح، رئیس جمهوری عراق با محکوم کردن تجاوزهای ترکیه تصریح کرد: «حملات مکرر ارتش ترکیه به خاک عراق نقض جدی حاکمیت بغداد و تخلف آشکار از قوانین و مقررات بین‌المللی و مغایر با روابط همسایگی است.»
مردم عراق نیز در تظاهراتی که مقابل سفارت و کنسولگری ترکیه در بغداد برگزار کردند با سر دادن شعارهایی علیه ترکیه، خواستار توقف مداخلات و نیز تجاوزات این کشور به خاک عراق شدند.
نکته مهمی که وجود دارد این است که ترکیه در حال بهره‌برداری از اختلاف‌های میان حزب دموکرات و اتحادیه میهنی در منطقه کردستان و همچنین اختلاف‌های میان اربیل و بغداد است. اختلاف‌ها میان پارتی و یکیتی در منطقه کردستان به خصوص در موضوع انتخاب رئیس جمهور جدید عراق که باید از میان کردها باشد، آشکار شده و روند افزایشی نیز دارد.
اختلاف‌ها میان اربیل و بغداد نیز پس از حکم دادگاه فدرال عراق علیه اربیل پررنگ‌تر شده است. دادگاه فدرال عراق 15 فوریه گذشته درباره صادرات مستقل نفت توسط دولت اقلیم کردستان حکمی صادر کرد و قانون نفت و گاز مصوب پارلمان اقلیم و به تبع آن فعالیت‌های نفتی اقلیم را غیرقانونی اعلام و تاکید کرد که همه قراردادهای نفتی و گازی اقلیم باید توسط دولت مرکزی تنظیم شود.
در واقع، رفتار ترکیه و نقض مکرر حاکمیت عراق به خصوص دیدارهای مقامات ترکیه با مقامات محلی کردستان عراق بیان‌گر این است که آنکارا واگرایی و بن‌بست سیاسی در عراق را مطلوب منافع خود می‌بیند و از این وضعیت در حال بهره‌برداری است.
نویسنده: سيد رضی عمادی
112
بیشتر بخوانید:
تظاهرات عراقی ها مقابل سفارت ترکیه در بغداد
حمله راکتی به استان اربیل در کردستان عراق
