پنجم جمادی الاول، سالروز میلاد شخصیت بزرگی است که وجودش در تاریخ، به «زن بودن» معنا بخشید. امروز میلاد زینب کبری(س) است. بانوی نمونه ای که از تلاقی دو دریای نور و معرفت، حضرت علی(ع) و فاطمه(س)، پا به عرصه وجود نهاد و در گلزار عترت و معرفت رشد و پرورش یافت.
زینب(س) در سراسر زندگی نورانی خود، تجسمی از شجاعت و صبر بود و معلمی برای پاکدامنی و عفت.
میلاد فرخنده حضرت زینب(س) در جمهوری اسلامی ایران به نام روز پرستار نامگذاری شده است.
رسول خدا(ص) وقتی زینب را در آغاز تولد در آغوش گرفت، نگاهی سرشار از مهرو عاطفه به این نوزاد زیبا کرد و فرمود: خداوند نام این مولود دختر را زینب نهاده است؛ او را محترم بشمارید.
زینب(س) سومین نوه رسول خدا(ص) و اولین دختر علی و فاطمه بود. او در خانواده ای متولد شد که اولین اسلام آورندگان بودند و فرشتگان و جبرئیل امین در خانه آنها رفت و آمد داشتند.
حرم مطهر حضرت زینب (س)
او در دامان پر مهر و آغوش گرم علی و فاطمه پرورش یافت و از جدش رسول خدا(ص) فضایل بی شماری اخذ کرد. این بانوی بزرگ، دارای ایمانی راسخ، فصاحت زبان، زهد و ورع، عفاف و شهامت و شجاعتی منحصر به فرد بود.
زینب کبری، از جدش رسول خدا(ص) و پدرش امیرالمؤمنین(ع) و مادرش فاطمه زهرا(س) حدیث روایت می کرد و برادرش امام حسین(ع) هرگاه زینب(س) را می دید، به احترامش از جا بر می خاست.
درباره زینب(س) آمده است که از دوران کودکی دارای معرفت و فضیلت بود.
روزی حضرت زینب(س) روی زانوی پدر نشسته بود و با پدر بازی می‌کرد و از امام علی(ع) پرسید: خدا را دوست داری؟! امام فرمود: مگر می‌شود خدا را دوست نداشت، کسی که خدا را دوست نداشته باشد و بنده خدا نباشد، انسان نیست. بعد زینب پرسید: ما را هم دوست داری؟ امام فرمود: مگر می‌شود انسان فرزندانش و جگرگوشه‌اش را مخصوصاً اگر بنده خدا باشد، دوست نداشته باشد. دختر کوچک باز سؤال پرسید: چگونه است که دو تا محبت در دل جا می‌شود؟! در این هنگام امام خواست که جواب بدهد، اما زینب کبری(س) فرمود: اگر اجازه بدهی من پاسخ سؤال خودم را بدهم! امام علی(ع) لبخند زد و منتظر جواب دخترش شد، حضرت زینب(س) فرمود: نگاه شما این است که فقط خدا را دوست دارید و هر چه مخصوص خدا است، پس اگر ما را هم دوست دارید، فقط به امر خدا است!
این شناخت عمیق باطنی نسبت به خداوند از کودکی زینب(س) تا آخر عمر ایشان نمایان بود. مراتب علمی و کمالات والای حضرت زینب(س)، قدرت آن بزرگوار در تفسیر آیات وحی و بیان احکام و فصاحت و بلاغت آن بانو که بدون تردید رنگ و بوی فصاحت و بلاغت پدر بزرگوارش علی(ع) را داشت، موجب شد که لقب «عقیله بنی هاشم» یعنی بانوی خردمند خاندان بنی هاشم را به ایشان بدهند.
حضرت زینب (س) مفسِّر آیات قرآن کریم بود. در این باره در روایات آمده است که یک سال از اقامت علی(ع) و خاندانش در کوفه می گذشت که زنان کوفی نزد حضرت زینب(س) آمدند و آن حضرت برای آنها جلسه تفسیر قرآن برگزار می کرد.
حرم مطهر حضرت زینب (س)
در این باره در تاریخ آمده است: "گروهی از مردان کوفه نزد حضرت امیر المومنین آمدند و عرضه داشتند که به زنان ما اجازه بده تا به نزد دخترت زینب(س) بیایند و علوم دینی و تفسیر قرآن را از وی بیاموزند. حضرت پذیرفتند و عقیله بنی هاشم شروع به تدریس زنها نمودند. در طول آن چهار سال زنان مسلمان در درس آن بانوی گرانقدر حاضر می شدند و از دانش زینب(س) بهره مند می گشتند.
حضرت زینب(س) می فرمایند: "ما اهل بیت پیامبر، وسیله ارتباط خداوند با خلق او هستیم، ما برگزیدگان پاک و مقدّس پروردگار می باشیم، ما حجّت و راهنما خواهیم بود و ما وارثان پیامبران الهی هستیم."
روزی حضرت علی(ع) وارد خانه شدند و شنیدند که زینب کبری به زنان درباره حروف مقطعه قرآن و خصوصاً درباره حروف ابتدایی سوره مریم «کهیعص» سخن می گوید. پس از پایان درس، آن حضرت به دختر خود فرمود: "ای نور چشمم؛ آیا می دانی که این حروف رمز و نشانه ای از وقایعی است که در سرزمین کربلا بر تو و برادرت حسین (ع) واقع خواهد شد؟"
سپس آن حضرت گوشه هایی از جزییات واقعه کربلا را برای زینب کبری بازگویی کردند. امام علی(ع) در این سخنان می خواستند ببیند آیا زینب آمادگی آن مصائب را دارد یا نه؟ و زینب به ایشان فرمود که از همه این وقایع خبر دارد، زیرا مادرش فاطمه زهرا(س) این مسایل را به او خبر داده است.
آری! شاه بیت غزل زندگی زینب (س) واقعه کربلا و صبر و شجاعت ایشان پس از آن واقعه است؛ صبر بر مصائب و شجاعت در برابر پادشاهی ننگین یزید. آگاهی بخشی مردمانی خواب آلوده و بیدار کردن تاریخی به وسعت بشریت.
زینب آن عقیله بنی هاشم، نه تنها پرستار و تیمار کننده دردهای خاندان اهل بیت (ع) بود، بلکه پرچمدار دفاع از حقیقتی بود که بنی امیه می خواست آن را در لابلای برگهای تاریخ بپوشاند و حقانیت حسین (ع) را کتمان نماید. اما زینب روشن کننده شعله های حقیقت و بازتابنده انوار الهی بر قلوب مردم شد. او در کنار سرپرستی کودکان و زنان رنج دیده و مصیبت زده، پیام رسان خون های پاک و مقدس امام حسین(ع) و یاران باوفای ایشان بود. زینب کبری از طوفانهای سخت عاشورا و گردبادهای سهمگین اسارت، پنجره ای برای رهایی گشود و عزت و عظمت حسینی را تجلی بخشید.
زنان، امروزه با مسائل زیادی روبه رو هستند و پیدا کردن راه درست برای یک زن شاید دشوار آید. در زمانه ای که فرهنگ غرب، زن را در حد و اندازه یک اسباب بازی سرگرم کننده تنزل داده و نگاه حقیرانه و ابزارگونه ای به زن دارد و گویی او را تنها موجودی در خدمت مردان هوسران می بیند، چگونه یک زن شأن و عزت حقیقی خود را بازیابد؟
از سوی دیگر دیدگاههای تعصب آمیزی وجود دارد که زن را از حضور سالم در اجتماع باز می دارد؛ حق کار، آموزش، تحصیل، رانندگی و از این دست را برای زن ناخوشایند می داند و او موجودی موظف به کار در خانه و فرزندآوری می بیند. اما زینب در زندگی 56 ساله خود زیباترین صحنه های حضور زن در میدان های گوناگون را به تصویر کشید و نشان داد که حجاب مانعی برای حضور در میدان های سخت نیست؛ زینب نشان داد که زینت بخش یک زن، عفت و حیای اوست؛ علم و دانش، تعالی بخش یک زن و مهر و عاطفه، در نهاد و فطرت اوست تا خانواده را لبریز از عشق و محبت کند.
امروز بانوان جامعه اسلامی می توانند از طریق اقتدا به سیره و عملکرد و فضایل حضرت زینب کبری (س)، راه عزت و سربلندی جامعه زنان را بیابند. همان گونه که این بانوی گران قدر در یکی از حساس ترین برهه های تاریخ اسلام، از طریق تدبیر و فداکاری و شهامت توانست خطری را که متوجه کیان اسلام بود، برطرف سازد. زنان نیز با عفت و حیا، با کسب دانش و کشف استعدادهای خود و حرکت در مسیر بندگی ، به تعالی و بالندگی دست یابند.
مریم رادان
