رئیس جمهور در این سفر، دیدارهای دوجانبه ای نیز با سران و روسای هیات‌های حاضر در اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای خواهد داشت.
رئیسی همچنین پس از اجلاس شانگهای به دعوت رسمی رئیس جمهور تاجیکستان، دیدار دوجانبه ای از این کشور خواهد داشت.
نخستین سفر خارجی سیدابراهیم رئیسی در جایگاه ریاست جمهوری ایران به تاجیکستان به دو دلیل حائز اهمیت است:
دلیل نخست، دعوت رسمی رئیس جمهوری تاجیکستان و دیدارهای دوجانبه با مقامات کشوری است که با ایران روابط و علایق دیرینه ای دارد. حضور هیاتی بلند پایه از مقامات سیاسی و اقتصادی همراه رئیس جمهوری ایران در این سفر، حاکی از توجه به اهداف دو جانبه در روابط با تاجیکستان و گفت وگو درباره همکاری های جدید است که در اولویت دیپلماسی منطقه ای دولت سیزدهم قرار دارد.
دلیل دوم؛ حضور رئیس جمهوری در اجلاس سازمان همکاری شانگهای بعنوان عضو ناظر و سخنرانی در این اجلاس است که قطعا" با ایده ها و اهداف دو و چند جانبه و بیان مواضع ایران در قبال ثبات و امنیت منطقه و بویژه درباره وضعیت افغانستان و سایر موضوعات منطقه ای و بین المللی همراه است.
از این دیدگاه نخستین سفر خارجی رئیس جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان و حضور در اجلاس شانگهای پیام های ویژه ای دارد.
تشکیل سازمان همکاری شانگهای اگرچه به حدود دو دهه پیش باز می گردد، اما این سازمان اکنون الگویی ازمنطقه‌گرایی نوین در آسیا با عضویت کشورهای مهم منطقه بشمار می رود. کشورهای بزرگی همچون روسیه و چین که از اعضای تاثیر گذار شانگهای هستند با ایران که در حال حاضر بعنوان عضو ناظردر این سازمان است ، روابطی راهبردی دارند.
«کوزه گر کالجی» کارشناس آسیای میانه و قفقاز در ارزیابی اهمیت همکاری ایران و شانگهای به طیف متنوعی از همکاری ها از جمله در زمینه انرژی، حمل و نقل و تجارت اشاره می کند و این زمینه ها را دارای اهمیت راهبردی در منطقه می داند.
در جغرافیای منطقه شانگهای، ارتباط ترانزیتی و تجاری با آب‌های آزاد دارای اهمیت زیادی است که با استفاده از راه‌های ایران قابل دسترسی است، زیرا ایران مهمترین شاهراه‌های مواصلاتی در غرب آسیا را در اختیار دارد.
بعنوان مثال بندر راهبردی چابهار و دسترسی های ریلی و جاده ای متصل به این بندر در مسیر ارتباط با شرق آسیا و اتصال به آسیای مرکزی و غرب آسیا، فرصتی کم نظیر برای اعضای سازمان همکاری شانگهای محسوب می شود.
از جنبه امنیت جمعی در منطقه نیز باید گفت با توجه به اهداف سازمان شانگهای که بر مبنای چند جانبه گرایی شکل گرفته است، همکاری ایران و شانگهای منطبق با همگرایی منطقه ای و چند جانبه گرایی است.
تحولات یک‌دهه گذشته در منطقه اهمیت نقش ایران را در همکاری های راهبردی با روسیه در جهت مقابله با تروریسم در سوریه و حفظ منافع جمعی در مقابل تهدیدهای مشترک اثبات کرده است که این موضوع برای اهداف سازمان همکاری شانگهای حائز اهمیت ویژه ای است.
استراتژی جمهوری اسلامی ایران همکاری منطقه‌ای، تقویت تعاملات سیاسی، امنیتی، اقتصادی، تجاری و فرهنگی و توسعه چند جانبه گریی در برابر یکجانبه گرایی غرب است.
با توجه به این مولفه ها می توان گفت، دلایل علاقه‌مندی ایران برای همکاری با سازمان شانگهای تاکید بر همین مولفه ها و ایجاد ظرفیت های جدید برای تعاملات دو و چند جانبه و تامین متقابل منافع بوده است.
اهمیت حضور سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران در اجلاس سران عضو شانگهای در همین چارچوب قابل ارزیابی است.
نویسنده: جمشید امین زاده
117
بیشتر بخوانید:
امروز، سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به تاجیکستان
