در نظام جمهوری اسلامی انتخابات رکن اصلی مردم سالاری دینی است به همین دلیل حضور مردم در انتخابات امری حائز اهمیت بوده و یکی از شاخصهای مشروعیت نظام است.
یکی از مشخصه های مردم سالاری در ایران بعد از انقلاب، برگزاری منظم و مشارکت حداکثری در انتخابات است.
در طول سالیان پس از انقلاب به طور متوسط "هر سال، یک انتخابات" برگزار شده است.
این پدیدۀ کم نظیر، از ارکان مشروعیت نظام و نشانه وجود مردم سالاری واقعی درایران است که در عرصه دموکراسی‌های معمول در دنیا بی‌سابقه است.
برگزاری انتخابات در اغلب نظام‌های سیاسی درجهان امری معمول است که در انتخابات پارلمانی؛ ریاست جمهوری و یا سایر موارد در قالب فعالیت های احزاب و گروه های سیاسی صورت می گیرد.
در جمهوری اسلامی ایران نیزمشارکت در انتخابات اصل و پایه هر انتخاباتی است.
انتخابات مجلس خبرگان رهبری، مجالس شورای اسلامی، شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخابات ریاست جمهوری، هریک به نوعی امکان مداخله مردم در سرنوشت خویش را محقق کرده‌اند.
در این فرآیند دموکراتیک مردم از صدر تا ذیل نظام و از کلان‌ترین تا خردترین رفتارهای سیاسی، مسوولان خود را زیر نظر دارند.
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب حضور حدّاکثری در انتخابات را یکی از مبانی مهم درانتخابات می دانند و در این خصوص در بیاناتی خاطر نشان کرده اند: "هرچه جمعیّت بیشتر در انتخابات شرکت کند، استحکام نظام و اعتبار کشور بالاتر خواهد رفت؛ هرچه بیشتر مردم شرکت کنند، اعتبار نظام بالا خواهد رفت.
چون نظام، نظام مردمی است و واقع قضیّه این است که متّکی به عواطف مردم و احساسات مردم و انتخاب مردم و خواست مردم است.
بنده این عقیده را [در مورد حضور] حدّاکثری از قبل هم داشته‌ام و همیشه هم رویش اصرار کرده‌ام."
یکی دیگر از شاخصهای مهم و ماندگار در انتخابات ایران، شور و نشاط انتخاباتی است که در همه سال های پس از پیروزی انقلاب با وجود چالش ها و مشکلات و فضا سازی های دشمنان نظام برای دلسرد کردن مردم از مشارکت در انتخابات؛ همچنان حفظ شده و استمرار داشته است.
در این روند مردم با نشاط و شور سیاسی به تکلیف دینی و اجتماعی خود عمل کرده و با آگاهی سیاسی در انتخابات شرکت می کنند.
استمرار این شاخص در جامعه نشانه عمق بینش سیاسی و پیوند ناگسستنی بین مردم و نظام است.
در بسیاری از کشورها، میزان مشارکت مردم در انتخابات با وجود سابقه‌ی طولانی آن‌ها در برگزاری آن، چندان چشم‌گیر نیست.
در سال‌های اخیر این میزان مشارکت در کشورهای غربی به دلیل بحران‌های سیاسی و اقتصادی کمتر نیز شده است.
به عنوان مثال، در یک قرن اخیر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، بطور متوسط نیمی از جمعیت ایالات متحده شرکت نکرده‌اند.
درصد مشارکت مردم برای انتخاب اعضای کنگره نیز همیشه بین 30 تا 40 درصد در نوسان بوده است.
میزان مشارکت در انتخابات پارلمانی فرانسه نیز بین 40 تا 60 درصد بوده و حتی در بعضی از دوره‌ها به زیر 50 درصد نیز رسیده است.
درحالی که در جمهوری اسلامی ایران، در همه انتخابات پارلمانی که در چهل سال گذشته برگزار شده، درصد مشارکت از 51 درصد تا 71 درصد متغیر بوده است.
با توجه به این آمار، میانگین درصد مشارکت در انتخابات پارلمانی ایران از میانگین کشورهای غربی بالاتر است.
نویسنده: جمشید امین زاده
133/118
