با توجه به تغییرات مهمی که در عرصه منطقه ای و بین المللی رخ داده، تقویت روابط میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. ولیعهد عربستان سعودی به عنوان رئیس این نشست خواهان تقویت این همکاری ها میان کشورهای عضو شد.
کشورهای عرب شورای همکاری خلیج فارس اکنون به تغییراتی که در جهان رخ داده است، واقف هستند. این کشورها بویژه عربستان اما می دانند که در چند سال اخیر غلط های بزرگی مرتکب شده اند و عربستان بیشترین خطاها را در این روند داشته است.اما جرات علنی کردن آن را ندارند که نمونه اش تشکیل ائتلاف و شروع جنگ ضد یمن است.
در بیانیه پیانی نشست کشورهای عرب شورای همکاری خلیج فارس در عین حال یک نکته دیگر هم گنجانده شده و آن تاکید بر هویت ملی به مفهوم عربی است که پیش از این نیز در استراتژی عربستان ضد ایران مطرح شده بود و بر همین اساس طرح ایجاد ائتلاف و یا اتحادیه عربی مقابل ایران را مطرح کرده بود.
«راشد بن عبدالله آل خلیفه» وزیر کشور بحرین نیز در سخنان افتتاحیه خود در نشست ریاض ادعا کرد ایران عامل حملاتی بوده است که بر اثر آنها نیروهای امنیتی این کشور کشته شده اند. با این حال برخی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس گام هایی را برای بهبود روابط با ایران برداشته اند.
شاید به همین دلیل وزرای خارجه این شورا در نشست ریاض در بیانیه پایانی خود مسقیماً نامی از ایران نبردند. این روندها نشان موضع یکسانی در میان اعضای شورای همکاری در قبال ایران وجود ندارد.
مواضع بحرین، امارات و عربستان سعودی متفاوت با مواضع عمان، قطر و کویت در تعامل با ایران است. با توجه به این مسئله هدف از این نشست می تواند همسو نشان دادن مواضع این کشورها درباره ایران و جلب نظر امریکا از سوی عربستان در قالب شورای همکاری خلیج فارس باشد. بویژه آنکه این اجلاس دقیقاً در زمانی برگزار شد که شاهد تندتر شدن مواضع امریکا ضد ایران و طرح ادعاهای مشابهی از جانب امریکا در چار چوب پروژه ایران هراسی هستیم.
اصرار بر پروژه ایران هراسی در
نشست شورای همکاری خلیج فارس
به موازات این تحرکات اکنون برخی شواهد حاکی از افزایش سطح همکاری میان ریاض و تل آویو است. «جیمز ماتیس» وزیر دفاع آمریکا هم در سفر اخیرش به عربستان و اسرائیل، از رویکرد آمریکا برای تشکیل ائتلاف دفاعی منطقه ای - خاورمیانه ای پرده برداشت.
با این حال با توجه به ضعف های ساختاری شورای همکاری باید گفت که این گونه نشست ها ممکن است به صدور بیانیه هایی منجر شود اما لزوماً به تقویت همکاری میان کشورهای عضو منجر نمی شود. این کشورها از زمان تشکیل شورای همکاری تا کنون نتوانسته اند کارنامه قابل دفاعی در زمینه مقابله با چالش های مشترک داشته باشند. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس بخاطر ماهیت وابستگی شان عادت کرده اند به آمریکا تکیه داشته باشند.
از این رو عربستان تلاش می کند همسو با راهبرد جدید آمریکا موضع متحدی را از سوی کشورهای شورای همکاری ارائه کند. در حالیکه امریکا سیاست های خود را بارها بر اساس منافع خود تغییر داده است.
در هر حال در وضعیت کنونی منطقه ؛ نه امریکا و نه عربستان نمی توانند نقش ایران را بعنوان یکی از قدرت های اصلی در منطقه نادیده بگیرند. بویژه آنکه کار آمدی این نقش و تاثیر گذار بودنش بر تحولات سوریه در گفتگوهای «آستانه» اثبات شده است.114/112
بیشتر بخوایند:
نشست وزیران خارجه و دفاع شورای همکاری خلیج فارس در ریاض
باز هم بیانیه ضد‌ایرانی؛ این بار شورای همکاری خلیج فارس
شورای همکاری خلیج فارس؛ اصرار بر مواضع و ادعاهای غیرمنطقی علیه ایران/تحلیل
شکست سیاست متنوع سازی اقتصاد در شورای همکاری خلیج فارس / تحلیل
