یکی از این مکان های دیدنی، دره کول خرسان دزفول است که طبیعت بکر و بی نظیری دارد؛ جاذبه ای هیجان انگیز که سفر به آن یک ماجراجویی کامل است.
دره ی کول خرسان یا "دره اشکفت زرده" با عمق بیش از 200 متر در 35 کیلومتری شمال شهر دزفول واقع شده است. کول در زبان محلی به معنی دره است. اما هنوز هیچ کس از دلیل گذاشتن نام «خرسان» یا «خرسون» در ادامه آن، خبری ندارد. البته گفته می شود که در گذشته ، این دره محل زندگی خرس ها بوده است و به همین دلیل به آن کول خرسان می گویند، اما تا کنون شواهدی از وجود خرس در این محل ارائه نشده است.
درهٔ کول خرسان در واقع مسیر باریکی از میان دیواره‌های طبیعی بلند است. مسیر ورودی دره که پوشیده از درختان کنار و نخل است، هر ببیننده ای را حیرت‌زده خواهد کرد.
همچنین انبوه نیزارها، درختان انگور و انجیر وحشی بر شگفتی آن افزوده‌اند. دیواره‌های بلند آن را گیاهان طبی چون پر سیاوشان پوشانده‌اند.علاوه بر این‌ها، جوشیدن چشمه‌های دیواره‌ای، این دره را به مقصدی شگرف تبدیل کرده‌اند.
این چشمه ها سبب شده‌اند تا دره دارای آب دایمی، آبشار، آب‌چکان، بیشه‌زار و انواع روییدنی‌های خاص باشد. این دره مملو از باریکه‌های آبی است که از دیواره‌های کوه جریان دارند و حتی در سال‌های پر بارندگی این آب باریکه ها به آبشار تبدیل می‌شوند.
نزدیکی به کوهای زاگرس و نتابیدن نور خورشید و عبور آب از مرکز دره سبب شده که در گرم‌ترین فصل سال منطقه خوزستان، گاهی دمای هوا در دره خرسون حتی به زیر ۲۰ درجه سانتیگراد برسد.
کول خرسان بر خلاف طبیعت، در زمستان نسبتاً گرم و در تابستان بسیار خنک است .خنکی هوا در تابستان به حدی است که اختلاف دمای دره با شهر دزفول ممکن است به 30 درجه برسد .
برای آشنایی با فضای این دره، دیواره هایی بلند را تصور کنید که شما را احاطه کرده اند و اجازه نمی دهند آسمان را ببینید. شاید به همین دلیل است که نامش را دره ارواح گذاشته اند. این دیواره ها به حدی به یکدیگر نزدیک هستند که تنها اجازه عبور یک نفر را از میان خود می دهند و در انتها شما را به رودخانه "دز" می رسانند که دمای آبش تا منفی 20 درجه سانتی گراد نیز می رسد.
در بستر این دره آبی در جریان است که از چشمه های درون دره سرچشمه می گیرد. بستر این دره پوشیده از شن و ماسه و سنگ ماسه ای است و هر چه جلوتر بروید دیواره ها بلندتر و فاصله میان آنها کمتر می شود تا جایی که اثری از آسمان دیده نمی شود. صدای گذر آب و چکیدن آن از دیواره ها به گوش می رسد و صدای پرندگان نیز در فضا پیچیده است. از ابتدا تا انتهای دره حدود ۱۰ کیلومتر است و بیش از 4 ساعت پیمایش در میان آب و خشکی لازم است تا صدای گذر آب رودخانه دز به گوش برسد و به شما بفهماند که به پایان دره نزدیک می شوید. در انتهای مسیر دره، سطح آب به حدی افزایش پیدا می کند که مجبور به شنا می شوید. در نهایت رودخانه خروشان "دز " نمایان می شود و صدای تند آب ها و گرداب های فراوانش در فضا طنین می اندازد. از اینجا به بعد خطر سفر چندین برابر می شود و تنها اگر شناگر ماهری با تجهیزات کامل باشید، می توانید راه را ادامه بدهید.
یکی ازدیدنی های دره کول خرسان غاری قوسی شکل در انتهای دره است که مانند یک تونل است و در انتهای آن آبگیری به طول 5 متر و عرض 3 متر وجود دارد که به رودخانه دز مشرف است.
عاشقان طبیعت پس از استراحت درهوای دل انگیز غار، گاهی از آب این حوضچه طبیعی که در اصطلاح محلی به "گهر " معروف است برای شنا استفاده می کنند.
در این دره بازمانده‌ی آسیابی کهن نیز دیده میشود که حدس زده میشود که این آسیاب در روزگاران دور توسط مردمانی از تیره‌های بختیاری ساخته شده باشند.
زمان مناسب برای پیمایش کامل کول خرسان را اوایل ماه ژوئن (اواسط خرداد ماه) می دانند چرا که با پایان یافتن باران های بهاری و گرم شدن هوا، خطرات کمتری گردشگران را تهدید می کند.
به گردشگران بسیار هشدار داده می شود که اگر در فصل مناسب به این دره سفر نکنند، ممکن است گرفتار سیلاب های ۱۵ متری که در دره جریان دارد، بشوند که رهایی از آن ها به آسانی مقدور نیست.
اگر خواستار هیجان این سفر هستید اما طبیعت گرد حرفه ای نیستید بهتر است با حضور یک راهنمای با تجربه، از این سفر لذت ببرید. در غیر این صورت، توصیه شده که به تنهایی به کول خرسان نروید.
در این ماههای اخیر که به دلیل شیوع کرونا، محدودیت های بسیاری برای سفر و گردشگری ایجاد شده است با ایران پرس همراه شوید و سفری مجازی را تجربه کنید.
بیشتر بخوانید:
دره‌تفی مریوان؛ شهر لک‌لک‌ها در ایران
نطنز؛ دره افسانهای آسون
