دیدار ظریف از پکن به دعوت "وانگ یی" وزیر خارجه چین، یک روز بعد از سفر به مسکو و گفت و گوهای وی با "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه، اما از چه جنبه هایی اهمیت دارد؟
این سوالی است که از سوی محافل خبری و سیاسی با توجه به مذاکرات روز دوشنبه لاوروف و ظریف با گمانه زنی های چند وجهی پاسخ داده شده است.
در این خصوص مجموعه ای از مسایل ازسرنوشت برجام تا تحولات در سوریه، افغانستان و امنیت در خلیج فارس مورد توجه قرار گرفته است.
آنچه در نگاه به سفر وزیر خارجه ایران به دو کشور بزرگ آسیایی و دو قدرت جهانی عضو شورای امنیت مسلم است، تاکید بر نقش ایران در حفظ ثبات وامنیت منطقه است که برای چین و روسیه به دلیل ژئوپلیتیک منطقه اهمیت ویژه ای دارد.
دیدار ظریف از روسیه و چین به فاصله کوتاهی از برگزاری رزمایش ترکیبی دریایی ایران، روسیه و چین در آبهای دریای عمان و اقیانوس هند قطعا" پیام های روشنی در این زمینه دارد.
چنانکه وزیر امور خارجه روسیه پس از دیدار با ظریف خاطرنشان کرد: روسیه و ایران دارای دیدگاه‌های مشترک در بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین المللی هستند و ابتکارات صلح آمیز دو کشور بیانگر همین موضوع است.
مسئله مهم دیگر در این رایزنی ها، سرنوشت برجام است:
سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مذاکراتش با ظریف، خروج آمریکا از برجام را اقدامی یکجانبه، غیر قانونی و بر خلاف قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد دانست و خاطر نشان کرد: همه باید برای حفظ برجام و جلوگیری از فروپاشی آن تلاش کنند.
برجام؛ الگوی تازه ای را برای حل مسایل از طریق گفتمان مشترک و تعاملات بین المللی با پشتوانه شورای امنیت ارائه کرد، اما عهد شکنی آمریکا این باور را تحت الشعاع قرار داد.
آمریکا با نقض برجام و عبور از قطعنامه شورای امنیت نه فقط روسیه، چین و اتحادیه اروپا، بعنوان سایر طرف های متعهد در برجام؛ بلکه جامعه بین الملل را درگیر مسایل و چالش های ناشی از نقض برجام کرده است.
«جواد منصوری» کارشناس مسائل شرق آسیا با بیان این که چین و روسیه در ارتباط با برجام، مواضع بسیار نزدیک و مشابهی دارند، تصریح می کند: دو کشور در این زمینه به دلایلی حساسیت خاصی دارند، چرا که برجام پیمان بین المللی است و هر گونه خدشه به آن ممکن است پیمان های دیگر را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
بسیاری از کشورهایی که در این توافق حضور ندارند نیز اهمیت این توافق را درک کرده و آمریکا را ریشه همه مشکلات پیش آمده می دانند.
ایران برای حفظ برجام دلایل منطقی دارد و تصریح کرده است تا زمانی که سایر کشورهای امضا کننده این توافق از برجام حمایت کنند و به تعهدات خود پایبند باشند و منافع ایران از برجام محقق شود؛ به مفاد آن پایبند می ماند.
ایران طبق گزارش های آژانس بین المللی انرژی اتمی برجام را نقض نکرده، اما صبر راهبردی ایران برای حفظ برجام روبه اتمام است و گام‌های چهار مرحله ای ایران پاسخ قانع کننده ای را از طرف اروپا برای حفظ برجام دریافت نکرده است.
در شرایط فعلی، راهی که اروپا در پیش گرفته است، با توجه به مواضع اخیر مقام های اروپا به از هم گسستگی کامل برجام منتهی خواهد شد.
بدیهی است اگر قرار باشد طرف های دیگر نیز برجام را رها کرده و تسلیم فشارهای آمریکا شوند برای ایران راهی جز خروج از چارچوب های توافق نمی ماند.
از این دیدگاه سفر وزیر خارجه ایران به روسیه و چین می تواند آخرین تلاش ها و فرصت ها برای حفظ پیوندهای ضعیف باقیمانده در برجام تلقی شود.
نویسنده: جمشید امین زاده
116/118
بیشتر بخوانید:
روایت توئیتری ظریف از پیشنهادهای ایران و روسیه برای صلح در منطقه
ظریف از مسکو عازم پکن می‌شود
