سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران امروز 21 فوریه به دعوت رسمی شیخ تمیم، امیر قطر به این کشور سفر کرد تا ضمن گسترش روابط دوجانبه در ششمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز جهان که در دوحه برگزار می‌شود نیز شرکت کند. این اولین سفر سید ابراهیم رئیسی به کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس پس از روی کار آمدن به عنوان رئیس جمهور ایران به شمار می‌رود.
شیخ تمیم برای سفر رئیس جمهور ایران ارزش زیادی قائل شده و در فرودگاه دوحه به استقبال سید ابراهیم رئیسی رفته است. به طور کلی، دولت قطر برای گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران اهمیت زیادی قائل است و روابط دوحه- تهران کمتر دستخوش فراز نشیب شده و همواره از یک سیر منطقیِ مسالمت‌آمیزی پیروی کرده است. سوال مهم این است که چرا دولت قطر بر گسترش روابط با جمهوری اسلامی ایران تأکید دارد؟
در این خصوص چند دلیل مهم وجود دارد.
قطر؛ ایران را بازیگری خردگرا، باهوش و خواهان صلح می‌داند
اول؛ قطر درکی مشابه عربستان، بحرین یا حتی امارات نبست به جمهوری اسلامی ایران ندارد. مقامات قطری معتقد هستند که جمهوری اسلامی ایران بازیگری خردگرا و باهوش در منطقه است که از صلح در منطقه نیز استقبال می‌کند. دو جمله «حمد بن جاسم آل ثانی» نخست وزیر سابق قطر تایید کننده این دیدگاه است. حمد بن جاسم اواخر سال گذشته میلادی در توییتی نوشت: «ایران علاقمند است که خلیج (فارس) دریاچه صلح باشد.» نخست وزیر سابق قطر روز 9 فوریه 2022 نیز در توییتی نوشت: «برای ایران خیلی احترام قائل هستم؛ آنها با ذکاوت و زیرکی با مسائل دنیا برخورد می کنند.»
گسترش روابط قطر با جمهوری اسلامی ایران برای این کشور، امنیت‌ساز است
دوم؛ قطر کشوری عربی و عضو شورای همکاری خلیج فارس است، اما اعتماد کافی میان این کشور و عربستان سعودی وجود ندارد. قطر تنها با عربستان سعودی مرز زمینی مشترک دارد و عربستان از همین مرز نیز در سال 2017 برای تحت فشار قرار دادن قطر بهره گرفته است. علاوه بر این، عربستان نگاه بالا به پایین به قطر دارد که بارها مورد اعتراض این کشور قرار گرفته و خواستار احترام ریاض به حاکمیت و استقلال دوحه شد. گسترش روابط قطر با جمهوری اسلامی ایران از یک سو به منزله تاکید قطر بر استقلال در سیاست خارجی است زیرا عربستان از گسترش روابط هیچ کشور عربی با ایران استقبال نمی‌کند و از سوی دیگر به منزله تضمین حمایت ایران از قطر در مواقع اضطراری است نظیر آنچه که ایران از سال 2017 به بعد انجام داد. زمانی که عربستان به همراه بحرین و امارات، قطر را تحت محاصره همه جانبه قرار دادند، جمهوری اسلامی ایران به این کشور کمک کرده و مجوز استفاده از آسمان ایران را برای هواپیماهای قطری صادر کرد. بنابراین، گسترش روابط قطر با جمهوری اسلامی ایران برای این کشور، امنیت‌ساز نیز است.
قطر تلاش دارد به بازیگری تأثیرگذار و فعال در منطقه غرب آسیا تبدیل شود
سوم؛ قطر تلاش دارد به بازیگری تأثیرگذار و فعال در منطقه غرب آسیا تبدیل شود. دوحه رسیدن به این وضعیت را در گروی پیشرفت‌های ملموس داخلی نظیر، حضور در مجامع جهانی که میزبانی از جام جهانی ۲۰۲۲ فوتبال از جمله آن است، برندسازی نظیر هواپیمایی قطر، میانجی‌گری در بحران‌های منطقه‌ای نظیر دخالت در روند سیاسی افغانستان و گسترش روابط با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی می‌بیند. در همین راستا، قطر ضمن حفظ اتحاد راهبردی با ایالات متحده آمریکا، از گسترش روابط با قدرت‌هایی نظیر جمهوری اسلامی ایران و ترکیه و همچنین از بهبود روابط با اعضای شورای همکاری خلیج فارس از جمله عربستان سعودی استقبال می‌کند.
نویسنده: سید رضی عمادی
/ 114
