ژوئن سال 2014، تروریست‌های داعش، شهر موصل در شمال عراق را با نزدیک به دو میلیون جمعیت به اسارت گرفتند. داعش توانست با درهم شکستن دیوارهای ارتش ضعیف و سازماندهی شده توسط آمریکا، در مدتی کوتاه موصل و بخش‌های زیادی از استان‌های صلاح‌الدین و دیاله را تصرف کرده و تا ماه اکتبر به نزدیکی دروازه های بغداد پیشروی کند.
این اتفاق در شرایطی رخ داد که عراق به تازگی انتخابات پارلمانی را پشت سر گذاشته و شکاف سیاسی در این کشور نیز به اوج رسیده بود و عملاً در عراق آمادگی برای مقابله با تهدید تروریستی وجود نداشت. در واقع، نابسامانی سیاسی و امنیتی عراق در هنگام تهاجم داعش به این کشور در بالاترین شرایط قرار داشت.
علاوه بر این، افرادی که خائن به امنیت و منافع عراق باشند نیز در مناصب مهمی حضور داشتند. این وضعیت، مطلوب گروه‌های تروریستی است و به همین دلیل نیز داعش با سرعت و بدون کمترین مقاومتی موفق شد کنترل بخش بزرگی از جغرافیای عراق را در اختیار گیرد.
تأسیس حشد الشعبی در چنین شرایطی بود.
آیت‌الله سیستانی، مرجع عالی‌قدر شیعیان عراق مبارزه با گروه تروریستی داعش را «جهاد کفایی» اعلام کرد و برخی از شخصیت‌های برجسته عراق نیز پس از این فتوا، سازمان حشد الشعبی را تأسیس کردند.
شهید ابومهدی المهندس، فالح الفیاض و نوری المالکی از جمله افرادی بودند که برای تاسیس حشد الشعبی پیشگام شدند. سردار شهید قاسم سلیمانی، فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نیز در کنار فرماندهان عراقی نقشی پررنگ در شکل‌گیری و عملکرد موفقیت‌آمیز حشد الشعبی ایفا کرد.
کارکرد حشد الشعبی مقابله با داعش و دفاع از حاکمیت و تمامیت ارضی عراق بود.
این در حالی بود که ارتش عراق که از 2003 به بعد عملاً تحت کنترل آمریکا قرار داشت، نه تنها توان مقابله با داعش را نداشت بلکه به سازمانی فروپاشیده تبدیل شده بود، شبیه آنچه که در سال 2021 در افغانستان دیده شد و ارتش این کشور عملاً در مقابل طالبان هیچ قدرتی نداشت.
حشد الشعبی در شکست گروه تروریستی داعش و پاکسازی عراق از وجود این تروریست‌ها، نقش اصلی را ایفا کرد، اما در میانه جنگ با داعش، جنگ روانی علیه حشد الشعبی توسط مخالفان داخلی و خارجی شکل گرفت.
نیروهای حشد الشعبی به فرقه‌نگری شیعی، غارت امول اهل سنت و تلاش برای مصادره قدرت در عراق متهم شدند.
یکی از علل این هجمه روانی علیه حشد الشعبی این بود که این سازمان برنامه‌های دشمنان برای تجزیه جغرافیای عراق را بر هم ریخت.
یکی دیگر از علل این بود که حشد الشعبی رسماً مخالف مداخله خارجی به خصوص مداخله آمریکا در امور داخلی عراق بود و خروج نظامیان آمریکایی را به عنوان اولویت اصلی خود در نظر گرفت.
برداشت مخالفان این بود که حشد الشعبی سازمانی شبیه حزب‌الله لبنان خواهد بود که متحد ایران است و نقشه‌های آمریکا، رژیم صهیونیستی و محور سازش عربی را در منطقه نقش بر آب می‌کند.
بنابراین، فضاسازی ضد حشد الشعبی شدت گرفت، برخی از مقامات آن توسط آمریکا تحریم شدند، ابومهدی المهندس نایب رئیس حشد الشعبی ترور شد و به شهادت رسید، درباره سلاح حشد الشعبی تبلیغات منفی گسترده‌ای انجام گرفت.
امروز نیز ایجاد واگرایی میان نیروهای سیاسی نزدیک به حشد الشعبی و دیگر گروه‌های سیاسی شیعی به طور جدی در دستور کار قرار گرفته و تلاش می‌شود مقاومت عراق به عنوان مهم‌ترین عامل نابسامانی سیاسی و مشکلات اقتصادی این کشور معرفی شود.
به عبارت دیگر، 8 سال پس از تأسیس حشد الشعبی، جنگ روانی علیه این سازمان نظامی عراق در بالاترین سطح قرار دارد و به عنوان مهم‌ترین دستور کار برای تضعیف موقعیت آن در عراق پیگیری می‌شود.
سیدرضی عمادی
