سال 1356 سال شتاب حرکت اسلامی مردم ایران بود، حوادث مهمی همچون شهادت مصطفی خمینی فرزند امام راحل، اهانت روزنامه اطلاعات به امام خمینی (ره)، قیام ۱۹ دی قم در اعتراض به اهانت صورت گرفته به امام و سرانجام قیام ۲۹ بهمن مردم تبریز در چهلم شهدای قیام مردم قم، در این سال (1356) روی داد که همه این رویداد ها اوضاع را برای ابراز خشم و انزجار عمومی علیه رژیم پهلوی، بیشتر مهیا ساخت.
چهل روز پس از قیام 19 دی قم در اربعین شهدای آن قیام در برخی از شهرها عزای عمومی اعلام شد. شهرهای قم و تبریز یکپارچه تعطیل شدند. در تبریز دهها هزار نفر از مردم برای شرکت در مجلس ختمی که قرار بود در مسجد حاج میرزا یوسف یا همان مسجد «قزلّی» تشکیل شود به سمت آن مسجد رفتند، اما ممانعت از برگزاری مراسم و همچنین بی‌حرمتی‌ها به این مسجد، موجب درگیری مردم با نیروهای رژیم شاه شد و بر اثر آن دهها نفر شهید و صدها نفر زخمی شدند.
در پی قیام خونین مردم تبریز که توسط عمال رژیم شاه به خاک و خون کشیده شد، امام خمینی (ره) پیامی که به تعبیر ایشان "غمنامه" بود صادر کردند. ایشان در این غمنامه گفتند: "سلام بر اهالی شجاع و متدین آذربایجان، درود بر مردان برومند و جوانان غیرتمند تبریز، درود بر مردانی که در مقابل دودمان بسیار خطرناک پهلوی قیام کردند و با فریاد مرگ بر شاه خط بطلان بر خرافه‌گوئی‌های او کشیدند، زنده باشند مردم مجاهد عزیز تبریز که با نهضت خود مشت محکمی بر دهان یاوه گویان زدند."
قیام ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۶ تبریز، یکی از نقاط عطف در تاریخ انقلاب و به عنوان یکی از ریشه‌های اساسی انقلاب اسلامی ایران محسوب می شود؛ چرا که باعث رایج شدن سنت «چهلم‌ها» در کشور شد و قیام مردمی را از شهری به شهر دیگر سرایت داد و به ترتیب یزدی‌ها، شیرازی‌ها، جهرمی‌ها، کازرونی‌ها و نهایتا همه ایران به پا خاستند.
بنابراین، قیام مردم تبریز زنگ خطر مجددی برای رژیم شاه بود. به همین دلیل رژیم شاه با تمام توان سعی کرد از هر راهی قیام مردم را خدشه‌دار و نهضت را از مسیرش منحرف کند. بر همین اساس دستگاه تبلیغاتی رژیم، قیام مردم تبریز را به مارکسیست‌های اسلامی، کمونیست‌ها و بیگانگان که از خارج مرز وارد شده‌اند نسبت داد.
اما با وجود همه این تلاش های رژیم سلطنتی شاه، قیام 29 بهمن تبریز اوضاع عمومی کشور را تغییر داد؛ رژیم شاه ابتدا می‌خواست فاجعه قم را مخفی نگاه دارد و مانع گسترش اعتراض ها شود ولی مراسم چهلم شهدای قم در تبریز و همچنین قیام مردم این شهر، رسوایی بیشتر رژیم شاه را به دنبال داشت و حرکت انقلابی در دیگر را شهرها را تسریع کرد.
"حضرت آیت الله خامنه ای" رهبر معظم انقلاب اسلامی با تجلیل از ایمان و غیرت و صفای مردم تبریز و آذربایجان ، قیام ۲۹ بهمن تبریزی ها را «مقطعی تعیین کننده و روز ورق خوردن تاریخ ایران» دانسته و تاکید کرده اند: اگر مردم تبریز در چهلم قیام مردم قم، بپا نمی خواستند آن قیام مهم فراموش می‌شد اما تبریزی ها با تبدیل حادثه قم به قیام و حرکتی ملی که در کمتر از یک سال بعد به سرنگونی رژیم استبدادی وابسته منجر شد، پرچم آزادی ایران را در دست گرفتند و مقطعی تاریخی بوجود آوردند."
/118
نویسنده: عقیقی
