سعد الحریری، نخست وزیر مامور به تشکیل کابینه روز گذشته (14 فوریه) بار دیگر از مانع‌تراشی برخی شخصیت‌ها و گروه‌ها برای تشکیل کابینه خبر داد.
دفتر اطلاع‌رسانی «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان با انتشار بیانیه‌ای سخنان سعد الحریری را مملو از مغلطه و گفته‌های نادرست دانست و اعلام کرد: الحریری از طریق تشکیل کابینه درصدد تحمیل آداب و رسوم جدیدی مغایر با اصول و قانون اساسی و منشور آشتی ملی در لبنان است.
لبنان از اکتبر 2019 بار دیگر شاهد بی‌ثباتی سیاسی است. سعد الحریری اکتبر 2020 در پی اعتراض‌های مردمی از سمت خود استعفا داد. در حالی که الحریری انتظار داشت با اعمال فشار بر دیگر گروه‌ها از جمله بر میشل عون، رئیس جمهور، امتیازهای جدیدی برای تشکیل کابینه کسب کند، اما نهایتاً «حسان دیاب» مامور به تشکیل کابینه شد.
جریان الحریری و گروه‌های وابسته به آن بر کابینه دیاب فشارهای شدید با هدف انحلال زودهنگام آن وارد کرد، اما سرانجام انفجار چهارم اوت 2020 بندر بیروت و اعتراض‌های پس از آن سبب استعفای حسان دیاب از نخست وزیری لبنان شد.
پس از آن، «مصطفی ادیب» مامور به تشکیل کابینه جدید شد، اما وی پس از یک ماه از این ماموریت انصراف داد تا بار دیگر سعد الحریری مامور به تشکیل کابینه شود. الحریری تاکنون 14 جلسه با میشل عون، رئیس جمهور لبنان داشته است، اما هنوز توافقی درباره تشکیل کابینه به دست نیامده است.
مشکل تشکیل کابینه جدید لبنان چیست؟
سوال مهم این است که چرا 14 جلسه نخست وزیر مامور و رئیس جمهور منجر به تشکیل کابینه نشد؟
به نظر می‌رسد، عامل اصلی بی‌اعتمادی میان میشل عون و سعد الحریری است.
روزنامه لبنانی البناء در مطلبی نوشت: مشکل تشکیل نشدن دولت در اختلاف بر سر این یا آن کرسی نیست بلکه ناشی از نبود اعتماد کامل بین الحریری از یک سو و عون و جبران باسیل از سوی دیگر است.
ریشه بی‌اعتمادی الحریری و عون نیز به این موضوع بر می‌گردد که الحریری در پی انحصار سیاسی و به قدرت رساندن متحدان خود و به خصوص کنار گذاشتن ائتلاف مقاومت از قدرت یا کاستن از وزن آن در کابینه است.
از سوی دیگر الحریری شخصی مستقل در داخل لبنان نیست بلکه وابستگی آن به کشورهای خارجی آشکار است که نمونه آن رخداد نوامبر 2017 و فشار «محمدبن سلمان» بر الحریری برای استعفای اجباری از نخست وزیری لبنان بود.
عامل دیگر در ناکامی برای تشکیل کابینه جدید لبنان این است که الحریری بر تشکیل دولت تکنوکرات و فراجناحی تأکید دارد و چنین کابینه‌ای را راهکار برون‌رفت لبنان از مشکلات سنتی به خصوص چالش‌های سیاسی می‌داند.
این تفکر الحریری در داخل لبنان مخالفان جدی دارد که از جمله این مخالفان، میشل عون، رئیس جمهور است. عون بر این باور است که دولت تکنوکرات و فراجناحی در تضاد با منشور ملی و عرف سیاسی لبنان است چون در این صورت الزامی ندارد که نخست وزیر لبنان از میان اهل سنت این کشور، رئیس جمهور از میان مسیحیان و رئیس پارلمان از میان شیعیان لبنان انتخاب شود.
تشکیل دولت تکنوکرات زمانی امکان‌پذیر است که حزب یا ائتلاف پیروز در انتخابات که ضرورتاً نیز از میان اهل سنت نخواهد بود، بتواند نخست وزیر معرفی کند و کابینه تشکیل دهد. تقابل این دو تفکر به مانع مهمی برای برون رفت لبنان از بن‌بست سیاسی تبدیل شد.
با توجه به این وضعیت، به نظر می‌رسد گره تشکیل کابینه لبنان به زودی باز نخواهد شد. در همین راستا، «سید ابراهیم امین السید»، رئیس شورای سیاسی حزب‌الله لبنان اعلام کرد که احتمال تشکیل کابینه لبنان در برهه کنونی ضعیف است.
نویسنده: سیدرضی عمادی
117
بیشتر بخوانید:
تظاهرات در لبنان؛ پیوند دردهای معیشتی مردم با مناقشه‌های سیاسی
بازگشت لبنان به الحریری؛ ناجیِ بحران‌ساز
