در این راستا محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از رویکرد تروئیکای اروپایی درباره برجام، تحت تاثیر سیاست‌های آمریکا انتقاد کرد.
ظریف در پیامی توییتری در واکنش به اظهارات اخیر دونالد ترامپ در نشست داووس نوشت: "وقتی که سه کشور اروپایی، هفته گذشته باقی‌مانده برجام را با هدف فرار از تعرفه‌های ترامپ فروختند، هشدار دادم که این کار فقط اشتهای وی را تندتر می‌کند. اروپا پس از آن فروش شرافت خود و از دست دادن جایگاه اخلاقی و حقوقی خود، با یک تهدید تعرفه‌ای دیگر روبه رو شده است. برای اروپا بهتر است که حاکمیت خود را اعمال کند."
اشاره ظریف به رویکرد انفعالی اروپایی‌ها است که به رغم انتقادهای گسترده از سیاست‌ها و اقدامات دولت ترامپ، در عمل جرئت مقابله با آن را ندارند و در صورت مواجه شدن با تهدیدات واشنگتن عقب نشینی می کنند.
نمونه آشکار این مساله آغاز فرایند حل اختلاف برجام با تصمیم سه کشور اروپایی در 14 ژانویه بود که افشاگری‌های بعد از آن نشان داد که این اقدام آنها به دلیل تهدید ترامپ به افزایش تعرفه خودروهای وارداتی از اروپا صورت گرفته است.
آمریکا ضمن مانع تراشی زیاد تمام تلاش خود را صرف فروپاشی برجام کرده است. پس از اقدام اروپایی‌ها این مساله آشکار شد که آمریکا با تحت فشار گذاشتن اروپایی‌ها مسبب اقدام آنها بوده است.
"برایان هوک" نماینده ویژه وزارت امور خارجه آمریکا در امور ایران روز 17 ژانویه اعتراف کرد که فشار آمریکا بر اروپایی‌ها موجب اقدام آنها برای فعال کردن سازوکار حل اختلاف برجام شد.
اتحادیه اروپا و تروئیکای اروپایی به عنوان اعضای گروه 1+4 با این که می دانند سیاست واشنگتن در قبال تهران سیاستی شکست خورده است اما در عمل به جای این که فشارهای خود را متوجه آمریکا نمایند تا سیاست خود را در قبال ایران تغییر دهد، عملا در چارچوب مد نظر واشنگتن در قبال تهران عمل می کنند.
آنها ظرف یک سال و نیم پس از خروج آمریکا از برجام نتوانستند اقدام موثری برای کاهش تاثیرات منفی تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران به ویژه اجرای موثر سازو کار ویژه تعامل مالی و تجاری با ایران موسوم به اینستکس انجام دهند.
در واکنش به این بی عملی و سیاست انفعالی اروپا، ایران در پنج گام به کاهش تعهدات برجامی خود پرداخت. پای بند نبودن آمریکا به برجام و رفتار ضد برجامی ترامپ همراه با خلف وعده اروپایی‌ها از دلایل مهم رویکرد کنونی ایران در کاهش گام به گام تعهدات برجامی خود است.
در مقابل، اتحادیه اروپا به جای این که رویکرد سازنده ای در قبال تهران در پیش گیرد، با فشار آمریکا، سازوکار حل اختلاف برجام را فعال کرده است.
این اقدام اروپا که برای خوش آمد آمریکا صورت گرفت، نه فقط با قدردانی واشنگتن مواجه نشده بلکه فقط خواسته‌های زیاده طلبانه ترامپ را افزایش داده و موجب تشدید فشار وی بر اروپایی ها شده است. ترامپ بعد از اولین دیدارش با "اورزولا فون درلاین" رئیس کمیسیون اروپا در سوئیس، در خصوص همکاری با اتحادیه اروپا برای دستیابی به توافق تجاری ابراز تمایل کرد اما در عین حال درباره امکان اعمال تعرفه‌های بیشتر به خودروهای وارداتی از اروپا به آمریکا در صورت حاصل نشدن چنین توافقی هشدار داد.
این نشان می‌دهد که خوش خدمتی اروپایی‌ها به آمریکا نه فقط هیچ تاثیری بر انصراف ترامپ از افزایش تعرفه‌های تجاری بر خودروهای وارداتی از اروپا نداشته بلکه وی را به اعمال فشار بیشتر در این باره تشویق کرده است.
نگاهی به رویکرد ترامپ در قبال دیگر کشورها از چین، ایران و کره شمالی تا کشورهای اروپایی و کانادا و مکزیک نشان می دهد که وی فقط به دنبال وادار کردن آنها به تبعیت از زنجیره خواسته‌های واشنگتن از طریق اعمال فشار در ابعاد مختلف و بدون دادن امتیاز متقابل است و در این زمینه بین دشمنان، رقبا و متحدان و شرکای آمریکا فرقی برایش وجود ندارد.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
141/118
بیشتر بخوانید:
انتقاد سناتور روس از بیانیه تروئیکای اروپایی درمورد برجام
موضع جدید بورل؛ ابهام در بندهای سازو کار حل اختلاف برجام/ تحلیل
