«زینت آدم»، تحلیلگر سیاسی در مقاله ای برای پایگاه تحلیلی «میدلایست آی» نوشته است: آفریقای جنوبی در تلاش برای توسعه اقتصادی به تجارت اسلحه با عربستان و امارات روی آورده است که ممکن است بهای سنگینی بابت آن بپردازد.
در این مقاله آمده است: «سیریل رامافوسا»، رئیس جمهور آفریقای جنوبی در ماه جاری میلادی سفری به عربستان سعودی و امارات متحده عربی داشت که نتیجه آن توافق برای سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری هر یک از این کشورها در آفریقای جنوبی بوده است.
اکنون این سوال مطرح می شود که این سرمایه گذاری کلان به چه بهایی صورت می گیرد؟
گزارش ها حاکی است صادرات اسلحه از آفریقای جنوبی به این دو کشورِ حاشیه خلیج فارس از زمان آغاز جنگ یمن افزایش یافته است. این امر به طور بالقوه باعث می شود افریقای جنوبی در جنایات جنگی عربستان و امارات در یمن مشارکت داشته است.
وضعیت وخیمِ انسانی در یمن
حملات ائتلاف متجاوز سعودی در یمن، اوضاع انسانی را در این کشور جنگزده بدتر کرد. بمباران های هوایی ائتلاف باعث شد شمار زیادی از غیرنظامیان یمنی جان خود را از دست بدهند.
سازمان پزشکان بدون مرز اخیرا در گزارشی اعلام کرد: شیوع بیماری هایی مانند وبا و دیفتری و افزایش درگیری ها سبب شده است وضعیت انسانی در یمن وخیم تر شود.
بیش از سه میلیون نفر از زمان آغاز جنگ یمن در این کشور آواره شده اند و برآورد شده است که بیش از 20 میلیون یمنی به کمک های بشردوستانه نیاز دارند.
این گزارش همچنین حاکی است، بمباران های مداوم، کمبود منابع و نیرو منجر به بسته شدن بیش از نیمی از اماکن بهداشتی و درمانی یمن شده است.
دیده بان حقوق بشر نیز اعلام کرده است که در جریان درگیری های مسلحانه شمار بسیاری از غیرنظامیان یمنی کشته شده اند.
دیده بان حقوق بشر همچنین افزود: ائتلاف سعوودی حملات هوایی غیرمتعارفی انجام داده که قربانیان آنها غیرنظامیان بوده اند.
در حملات ائتلاف، قوانین جنگی نقض شده اند و با مهماتی که ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و دیگر کشورها همچنان به ائتلاف می دهند، هزاران غیرنظامی یمنی جان باخته اند.
کمیسیون عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد اعلام کرده است حملات هوایی ائتلافِ متجاوز سعودی عامل حدود دو سوم موارد مرگ و میر شهروندان یمنی است.
"ساختِ آفریقای جنوبی"
طبق گزارش سالانه کمیته کنترل اسلحه در آفریقای جنوبی، این کشور در سال های 2016 و 2017 بیش از سه میلیارد راند (تقریبا معادل 228 میلیون دلار) اسلحه، مهمات و خودروهای زرهی و همچنین ادوات نظارتی و فن آوری های نظامی به عربستان سعودی و امارات متحده عربی ارائه کرده است.
ارسال این تسلیحات در زمانی صورت گرفته که این دو کشور عمیقا درگیر جنگ یمن و فجایع غیرانسانی ناشی از آن بوده اند.
شواهد مشخصی وجود دارد مبنی بر اینکه ائتلاف عربی ضد یمن از اوایل سال 2015 از تجهیزات نظامی آفریقای جنوبی در یمن استفاده کرده اند.
شبکه خبری المسیره متعلق به جنبش انصارالله در اوایل جنگ یمن تصاویری از یک پهپاد سرنگون شده از نوع «سیکر 2» (Seeker II) را پخش کرد. بر روی این پهپاد عبارت «ساخته شده در آفریقای جنوبی» به چشم می خورد.
موسسه بینالمللی تحقیقات صلح استکهلم که پژوهش هایی در مورد مبادلات تسلیحاتی در سراسر جهان انجام می دهد اعلام کرده است که فروش اسلحه به کشورهای خاورمیانه بین سال های 2013 تا 2017 به طور چشمگیری افزایش یافته است.
عربستان بزرگترین خریدار اسلحه در منطقه در واقع بزرگترین وارد کننده سلاح در جهان محسوب می شود.
آفریقای جنوبی بین سالهای 2007 تا 2017 از جمله تامین کنندگان بزرگ اسلحه به امارات متحده عربی بوده است.
گزارش ها حاکی است با وجود نگرانی های جدی در مورد نقض حقوق بشر از سوی ائتلاف سعودی، کشورهای عرضه کننده سلاح از جمله آفریقای جنوبی همچنان به ارائه سلاح به این ائتلاف ادامه می دهند.
بر اساس بند 41 قانون کنترل اسلحه در آفریقای جنوبی کنوانسیون ملی کنترل اسلحه در این کشور باید از انتقال تسلیحات به کشورهایی که به طور سیستماتیک حقوق بشر و آزادی های اساسی را نقض یا سرکوب می کنند، جلوگیری کند و مانع انتقال سلاح هایی شود که احتمالا در تشدید درگیری های نظامی و بی ثباتی در منطقه و تهدید صلح مورد استفاده قرار می گیرند.
آفریقای جنوبی از امضاء کنندگان «پیمان تجارت اسلحه» است که در سال 2014 به تصویب رسیده است.
بر اساس این پیمان، کشورهای امضا کننده متعهد شده اند در تامین اسلحه به منظور نقض حقوق بین الملل و حقوق بشر نقشی نداشته باشند.
با وجود گزارش هایی مبنی بر نقض حقوق بین الملل توسط اعضای ائتلاف متجاوز سعودی، آفریقای جنوبی همچنان مجوز فروش تسلیحات به امارات و عربستان را تمدید می کند.
روزنامه نیویورک تایمز در مارس 2018 در گزارشی به نقل از مقامات سعودی نوشت این ائتلاف بیش از 145 هزار ماموریت در یمن انجام داده است.
«لین مألوف»، از مقامات سازمان عفو بین الملل گفته است:
"با وجود شواهد گسترده مبنی بر آسیب جدی به یمنی ها طی سه سال گذشته، هیچ توجیه منطقی وجود ندارد که کشورهای ارائه کننده سلاح به ائتلاف ضد یمن از جمله آمریکا و بریتانیا به حمایت های غیرمسئولانه خود از این ائتلاف ادامه دهند."
آفریقای جنوبی علاوه بر اسلحه، ادوات سنگین تسلیحاتی، توپخانه و ادوات زرهی، به امارات و عربستان خمپاره، مهمات و دستگاه های حمله الکترونیکی ارائه می دهد.
پهپادهای جنگی سعودی
در سال 2016، زمانی که دولت «باراک اوباما»، رئیس جمهور پیشین آمریکا درخواست عربستان سعودی برای دریافت هواپیماهای بدون سرنشین را رد کرد، این کشور پادشاهی به شرکت تسلیحاتی «دِنِل دینامیکس»، در آفریقای جنوبی روی آورد تا به ریاض در توسعه برنامه ساخت پهپاد کمک کند.
این شرکت تغییراتی در پهپادهای مدل «سیکر 400» (Seeker 400) به وجود آورد؛ بُرد آن را تا 160 مایل افزایش داد و قابلیت هایی از جمله پرواز مداوم به مدت 16 ساعت، قابلیت حمل موشک های هوا به زمینِ موکوپا و موشک های هدایت شونده لیزریِ ایمپی را به آن افزود. موشک های ایمپی دارای کلاهک چند منظوره است که برای ماموریت های تروریستی مناسب است.
عربستان در ماه مه سال 2017 از پهپاد بومی خود با نام «صَقر 1» رونمایی کرد که طراحی آن شبیه محصولات شرکت دنل است.
«صقر 1» به ارتباطات ماهواره ای، موشک های دوربرد و دوربین مادون قرمز مجهز شده است که می تواند اهداف را شبانه مورد حمله قرار دهد.
«جاکوب زوما»، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی در ژوئن 2016 به عربستان سعودی سفر کرد تا شرکت صنایع نظامی «الخرج» را در ریاض به همراه «محمد بن سلمان»، شاهزاده و وزیر دفاع عربستان افتتاح کند. در محافل و مجامع از محمد بن سلمان به عنوان معمار جنگ یمن یاد می کنند.
این کارخانه 240 میلیون دلاری با همکاری شرکت «رینمتال دنل مونیشن» متعلق به آفریقای جنوبی ساخته شده است و انتظار می رود روزانه حداقل 300 گلوله توپ یا 600 خمپاره و همچنین بمب های 500 تا 2000 پوندی تولید کند.
محمد بن سلمان با سرکوب مخالفان در خاندان سلطنتیِ حاکم، قدرت را در عربستان یکدست کرد و کنترل وزارتخانه های کلیدی این کشور از جمله وزارت دفاع را بر عهده گرفت.
عربستان سعودی در حال حاضر دومین خریدار بزرگ تسلیحات در جهان است و قصد دارد تا صنایع تسلیحاتی و تولیدات نظامی خود را تا سال 2030 از طریق یک شرکت دولتی تازه تاسیس به نام «صنایع نظامی عربستان سعودی» گسترش دهد.
سلاح عربستان
در سال 2018، «ایور ایچیکوویتس»، دلال اسلحه آفریقای جنوبی گفت: شرکت امور نظامی «پارامونت گروپ» در حال مذاکره با عربستان برای انتقال فنآوری و اجرای طرح های تولیدات نظامی است.
از آنجایی که عربستان سعودی و امارات متحده عربی به کنوانسیون منع استفاده از بمب های خوشه ای نپیوسته اند، این احتمال وجود دارد که آفریقای جنوبی به این دو کشور کمک کند تا کارخانه تولید بمب های خوشه ای بسازند. این دو کشور حاشیه خلیج فارس در جنگ یمن از بمب های خوشه ای استفاده کرده اند.
ارتش خصوصی امارات
اگر چه عربستان سعودی به خاطر وارد کننده عمده اسلحه شناخته می شود، اما امارات خیلی بی سر و صدا با استفاده از ثروت نفتی خود به تقویت ارتش خود پرداخته و از کشورهای مختلف از جمله آفریقای جنوبی تسلیحات خریداری کرده است.
بر اساس مستندات تایید شده، امارات با شرکت های امنیتی خصوصی مرتبط با اریک پرنس، بنیانگذار شرکت «بلک واتر» قرارداد امضا کرده است تا برای امارات یک ارتش مدرن با سربازانی «غیر مسلمان» ایجاد کند.
تحقیقات نیویورک تایمز نشان داد که این ارتش از نیروهای خارجی تشکیل شده که از سوی کهنه سربازان غربی آموزش دیده اند و مزدوران آفریقای جنوبی در این ارتش خصوصی حضور دارند.
حضور این مزدوران در تناقض با «قانون کمک نظامی خارجی» در آفریقای جنوبی است.
پایگاه اینترنتی دیفنسوب، گزارش داده است که شرکت دنل بین سال های 2006 و 2016، 192 زره پوش با نام تجاری «عقرب» به امارات تحویل داده است. این کار از طریق یک شرکت واسطه با نام اینترنشنال گلدن گروپ انجام شده است.
یکی دیگر از معاملات نظامی بین امارات و افریقای جنوبی ارائه بمب های هدایت شونده الطارق (در افریقای جنوبی با نام اومبانی Umbani) به امارات است.
این بمب ها برای تجهیز جت های میراژ مورد استفاده قرار می گیرند و توسط یک شرکت مشترک به نام «توازن دینامیکس» تولید می شود.
ارزش این معامله 500 میلیون دلار برآورد شده است که بر اساس آن تا پایان سال 2016 حداقل 1600 بمب به امارات تحویل شده است.
پس از ناکامی امارات در خرید پهپاد پرداتور از آمریکا، امارات از پهپادهای ساخت چین که با کمک آفریقای جنوبی تجهیز می شوند استفاده کرده است.
در نمایشگاه هوایی دبی در سال 2017 اعلام شد که امارات به شرکت دنل سفارشی 180 میلیون دلاری برای ساخت هواپیماهای بدون سرنشین داده است که تا سال 2018 تحویل این کشور خواهند شد.
واسطه گری امارات برای انتقال سلاح به کشورهای دیگر از جمله کشورهای آفریقایی به وضوح در تضاد با پیمان تجارت اسلحه است.
اگر آفریقای جنوبی از این اقدام امارات مطلع باشد، این امر می تواند نقض قوانین داخلی و بین المللی محسوب شود.
حق زندگی
در سوریه و یمن جنگی نیابتی در جریان است که به بهای جان مردم بیگناه در این دو کشور تمام می شود.
آفریقای جنوبی به عنوان یکی از تأمین کنندگان عمده تسلیحات در دامن زدن به این جنگ های ویرانگر نقش داشته است.
با توجه به جنایات ضد بشری که این جنگ ها به بار آورده اند، مخالفت های زیادی در مورد تامین اسلحه از بریتانیا، اروپا و امریکا در این کشورها به وجود آمده است.
آلمان و نروژ فروش اسلحه به کشورهای درگیر در جنگ یمن را متوقف و در مورد بحران انسانی در این کشور ابراز نگرانی جدی کرده اند.
آفریقای جنوبی باید مسئولیت خود را در بی ثبات سازی بیشتر منطقه با صادرات اسلحه بپذیرد. این کشور به بهانه توسعه و تقویت اقتصادی به چنین اقداماتی روی آورده است.
ارزش های اصیلی مانند حق زندگی و کرامت انسانی را نمی توان به بهانه پر کردن خزانه کشور و به بهای ریختن خون انسانها کنار گذاشت.
آفریقای جنوبی اخیرا از سازمان ملل متحد خواسته است مجوز فروش موشک های زمین به هوای اومکونتو را به ارزش 1/5 میلیارد راند (واحد پول آفریقای جنوبی) صادر کند.
در اواخر سال 2017، جاکوب زوما، رئیس جمهور سابق آفریقای جنوبی مذاکراتی با قطر برای فروش اکثر سهام شرکت دنل داشته است. این مذاکرات ممکن است در دوره ریاست جمهوری رامافوسا نیز ادامه یابد.
چنین اقداماتی ممکن است در نهایت آفریقای جنوبی را متهم کند که در کشتار مردم بیگناه نقش داشته است. پیامدهای چنین مداخلاتی به مراتب فراتر از منطقه خلیج فارس است و تأثیر مستقیم بر ثبات بین المللی دارد.
مترجم: علی مولوی
137/116
بیشتر بخوانید:
وزارت بهداشت یمن خبر داد: مرگ 1200 بیمار کلیوی از آغاز تجاوز رژیم سعودی به یمن
رئیس پیشین دفتر نمایندگی صلیب سرخ در یمن: عربستان زیرساخت های یمن را نابود کرده است
دولت نجات ملی یمن: جهان از حقیقت جنایات عربستان در یمن بیخبر است