نشست امنیتی منامه موسوم به «گفتگوی منامه» اجلاسی است که هر ساله در منامه، پایتخت بحرین برگزار می‌شود. آغاز این اجلاس به دسامبر سال 2004 یعنی یک سال پس از اشغال عراق توسط آمریکا و نیروهای ائتلافی باز می‌گردد. در این نشست افزون بر حضور نمایندگانی از برخی از کشورهای منطقه و فرامنطقه، شرکت‌کنندگانی نیز از سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی مختلف از جمله ناتو، آ.سه.آن، اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج‌فارس حضور دارند.
نشست هفدهم با سخنرانی «لوید آستین»، وزیر دفاع ایالات متحده آمریکا آغاز شد. وجه بارز این نشست این است که عملاً تاثیر امنیتی بر نظم منطقه غرب آسیا ندارد و صرفاً به موضع‌گیری‌های سیاسی بدون کارکرد امنیتی تمرکز می‌شود. در نشست هفدهم نیز این وضعیت تکرار شد.
وزیر دفاع آمریکا در سخنرانی افتتاحیه خود سخنان ضد ایرانی به زبان آورد. آستین از اصطلاح «استفاده از همه گزینه‌های ضروری» علیه ایران استفاده کرد و در عین حال مدعی شد دولتش به نتایج گفت‌وگوهای دیپلماتیک متعهد خواهد ماند. وی گفت: «اگر ایران تمایلی به تعامل جدی نشان ندهد، آنگاه همه گزینه‌ها برای حفاظت از امنیت ایالات متحده را در نظر می‌گیریم.» این اظهارات در شرایطی مطرح شد که قرار است هفتمین دور مذاکرات وین که اولین دور در دولت جدید ایران است، روز 29 نوامبر برگزار شود.
بر این اساس، در خصوص اظهارات وزیر خارجه آمریکا سه دیدگاه وجود دارد. یک دیدگاه این است که آستین در آستانه مذاکرات وین نوعی پالس منفی برای مذاکرات فرستاد. دیدگاه دیگر این است که اظهارات آستین بیش از همه نوعی گفتار درمانی برای متحدان منطقه‌ای آمریکا بود و با موضع رسمی این کشور در خصوص مذاکرات وین یکسان نیست. دیدگاه سوم نیز این است که آستین تلاش کرد به متحدان منطقه‌ای آمریکا این پیام را منتقل کند که واشنگتن همچنان به حفظ امنیت این کشورها متعهد است.
اظهارات ضد ایرانی صرفاً به وزیر دفاع آمریکا محدود نشد. برخی دیگر از مقامات شرکت کننده در نشست منامه نیز در این نشست اظهارات ضد ایرانی داشته‌اند. احمد ابوالغیظ، دبیرکل اتحادیه عرب، از جمله تکراری دخالت ایران در امور کشورهای عربی استفاده کرد. وزیر خارجه بحرین هم ایران را به ایجاد بی‌ثباتی در منطقه متهم کرد.
علاوه بر این، در نشست 2021، شرکت‌کنندگان علیه دولت نجات ملی یمن نیز موضع‌گیری کرده و انصارالله را به برهم زدن امنیت و ثبات یمن و منطقه متهم کردند بدون اینکه هیچ اشاره‌ای به جنایت سعودی‌ها علیه یمنی‌ها شود. این نوع اظهارنظرها مصداق بارز تهی بودن نشست امنیتی منامه از کارکرد امنیتی و تبدیل آن به صرفاً تریبونی برای اظهارات تکراری ضد ایران است.
یکی دیگر از ابعاد سیاسی نشست امنیتی منامه، حضور هیات اسرائیلی و بهره‌گیری از این نشست برای پیگیری تداوم عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با رژیم اسرائیل بود. «ایال حولتا»، مشاور امنیت داخلی رژیم صهیونیستی ضمن شرکت در نشست منامه، با سلمان بن حمد آل خلیفه، ولیعهد این کشور و همچنین عبداللطیف الزیانی، وزیر خارجه و مشاور امنیت ملی بحرین در منامه و همچنین برخی دیگر از مقامات عربی دیدار و گفتگو کرد. حولتا هم در نشست منامه، اظهارات ضد ایرانی داشته است.
نکته پایانی اینکه؛ اظهارات شرکت‌کنندگان در نشست امنیتی منامه نشان داد که این نشست دچار «سیاسی‌کاری» شده و هیچ دستاوردی برای نظم امنیتی غرب آسیا ندارد. شرکت‌کنندگان در این نشست نه تنها توجه جدی به موضوع فلسطین نداشته بلکه عملاً نشست منامه به محلی برای تامین اهداف اسرائیل تبدیل شده است.
نویسنده: سید رضی عمادی
