موضع واحد سران اروپایی در نشست صوفیه در راستای موضع واحد سه کشور بزرگ اروپایی عضو گروه 1+5 یعنی آلمان، فرانسه و بریتانیا در حمایت از برجام اتخاذ شده است. «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز که اکنون هدایت اقدامات را برای حفظ برجام برعهده دارد، با ابتکاراتی مانند نشست مشترک وزرای خارجه سه گروه اروپایی عضو 1+5 با وزیر امور خارجه ایران و ارائه یک بسته تضمین های اقتصادی و تجاری به ایران تلاش می کند تا با تحقق موارد مدنظر ایران، تهران را به ماندن در برجام ترغیب کند. در عین حال اروپایی ها منتقد اقدام «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در زمینه اعلام خروج از برجام هستند.
شدید ترین انتقاد را «دونالد توسک» رئیس شورای اروپا صورت داده است. وی با بیان این که رفتار ترامپ هوسبازانه و غیرمنتظره است، گفت: به دنبال خروج رئیس جمهوری آمریکا از برجام، کشورهای اروپایی نیازمند رویارویی با این تصمیم و اعتراض به آن هستند. از دیدگاه وی تا زمانی که ایران به برجام پایبند باقی مانده است، سران اروپایی نیز باید به این توافق متعهد باقی بمانند.
البته اقدام ضد برجامی ترامپ باعث شد تا سران اتحادیه اروپا توهمات قبلی درباره همبستگی و جدایی ناپذیری منافع دو سوی اقیانوس اطلس را کنار بگذارند. تا قبل از این، سران سه کشور اروپایی عضو 1+5 تلاش کردند تا با دیدار و رایزنی با ترامپ وی را متقاعد کنند که در برجام باقی بماند و در عین حال آنها در زمینه عملی شدن خواسته های فرا برجامی ترامپ تلاش کنند، اما خروج ناگهانی ترامپ از برجام در 8 مه، این مساله را برای آنها روشن کرده که آمریکا صرفا بر اساس یک جانبه گرایی و بدون توجه به منافع دیگران و حتی شرکای خود عمل می کند. طبیعتا چنین رویکردی باعث جدایی هرچه بیشتر اروپا از آمریکا خواهد شد.
دونالد توسک در این زمینه گفت: اروپاییها باید شکرگزار ترامپ باشند؛ به لطف رئیس جمهور آمریکا، اروپا توهمات را کنار گذاشت. در واقع ترامپ درصدد است برجام را که به عنوان بزرگترین دستاورد دیپلماتیک و سیاسی اروپا در دوره پس از جنگ سرد نامیده شده نابود کند.
«آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان با تاکید بر برجام به عنوان یک توافق بین المللی و با اشاره به وجود اختلاف آمریکا و اروپا در خصوص برجام اظهار داشت: مسئله هسته ای ایران، بی اهمیت و کوچک نیست. از سوی دیگر اقدام ترامپ به ویژه اعاده تحریم های هسته ای آمریکا علیه ایران شامل تحریم های اولیه و ثانویه و اعمال تحریم های جدید، منافع تجاری و اقتصادی اروپا را در ارتباط با ایران را به شدت در معرض خطر قرار می دهد؛ ضمن این که اروپایی ها نگران هستند که با از میان رفتن برجام، امنیت و ثبات منطقه ای و بین المللی مورد تهدید جدی قرار گرفته و در عین حال اهمیت تعهدات بین المللی دولت ها نیز زیر سئوال برود. مجموع این ملاحظات باعث شده است تا اروپا موضعی متحد در زمینه حفظ برجام اتخاذ کند. 112/114
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
بیشتر بخوانید:
توافق رهبران اروپا برای نجات برجام
فهرست اقدامات اتحادیه اروپا برای حفظ برجام منتشر شد
اروپا برای حفظ برجام چه می کند؟
هافینگتونپست: اروپا در دو راهی انتخاب با خروج ترامپ از برجام