درهمین ارتباط ، ترکیه درباره استقرار نیروهای خارجی و اقدامات اخیر دولت آتن به منظور مسلح کردن جزایر دریای اژه به یونان هشدار داد.
مولود چاووش اوغلو وزیر امور خارجه ترکیه درباره استقرار تسلیحات در جزایر دریای اژه و واگذاری پایگاه به نیروهای خارجی در نزدیکی مرزهای ترکیه هشدار داد.
رئیس دستگاه دیپلماسی ترکیه در بازگشت از سفر به سرزمین های اشغالی فلسطین در گفتگو با خبرنگاران گفت: اقدامات یونان در جزایر دریای اژه مغایر با موازین حقوق بین المللی است و اگر آتن به توافقنامه های موجود پایبند نباشد ، اختلافات دو کشور وارد مرحله دیگری خواهد شد.
چاووش اوغلو درباره واگذاری پایگاه به نیروهای آمریکایی نیز گفت: این اقدام یونان از نگاه ترکیه پنهان نمانده است.
وزیر امور خارجه ترکیه گفت: اقدام یونان برای از بین بردن موقعیت جزایری که در چهارچوب قراردادهای 1923 لوزان و 1947 پاریس بطور مشروط به این‌کشور واگذار شده، مغایر با حقوق بین‌المللی است.
وزیر امور خارجه ترکیه با اشاره به این که یونان علی‌رغم این از سال 1960 میلادی به تسلیح جزایری که در موقعیت غیرنظامی قرار دارند، ادامه می دهد، تهدید کرد: اگر دولت آتن این موضوع را رعایت نکند، آنکارا نیز واکنش نشان خواهد داد.
این در حالی تشدید شده است که پیش از این، به علت اختلافات فزاینده، ترکیه از شرکت در رزمایش ناتو در یونان امتناع کرده است.
ترکیه و یونان دو عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو- هستند. با وجود این ، تنش های دوطرف هر ازچندگاه با تحرکات دریایی و هوایی ترکیه و یونان و همچنین اظهار نظرهای مقامات طرفین متخاصم وارد مراحل جدی تری می شود. با مروری برتنش های ترکیه و یونان، این حقیقت آشکار می شود که ریشه اختلافات دوطرف به فراتر از دوران معاصر باز می گردد. اما تردیدی نیست که در جریان تنش های آنکارا و آتن ، نقش دخالت های خارجی همواره تاثیرگذار و حائز اهمیت بوده است.
در شرایط فعلی، مساله استقرار پایگاه نظامی خارجی در یونان و روند مسلح کردن جزایر دریای اژه شاید مرحله نوینی از تنش های دوطرف که دخالت های بیگانگان به ویژه آمریکا و انگلیس در آن نقش اثرگذارتری دارد.
به طوری که چنین به نظر می رسد ، مقام های ترکیه و یونان با وجود آن که درطول سه دهه گذشته همواره از درگیری اجتناب کرده اند ، اکنون با دخالت های دولت های بیگانه ، شاید به استقبال جنگ بروند.
درباره اختلافات ترکیه و یونان این حقیقت را نباید نادیده گرفت که پس از جنگ جهانی دوم امپراطوری عثمانی منحل شد و در نتیجه تلاش های دولت وقت انگلیس ، این امپراطوری به چندین کشور در اروپا و آسیا تقسیم گردید. به ناچار ترکیه امروزی با تلاش های "مصطفی کمال پاشا" که بعدها به آتاترک ملقب شد ، به تشکیل کشور جدیدی به نام ترکیه اقدام کرد.
دولت وقت انگلیس در آن دوران تلاش مضاعفی به کار گرفت تا خواسته های خود را بر این کشور تحمیل کند. یکی از این خواسته ها ، واگذاری جزایر دریای مدیترانه و اژه به یونان بود.
بسیاری از این جزایر به خاک ترکیه بسیار نزدیک هستند و درصورت فعالیت های نظامی یونان، ترکیه در محاصره کامل قرار می گیرد. به عنوان یک نمونه می توان به جزیره کوچک "کاستلوریزو" اشاره کرد.
شاید این جزیره در بسیاری از نقشه های جهان ، حتی چندان مشخص نباشد. اما با واگذاری این جزیره کوچک به یونان ، اکنون که مشکلات آنکارا و آتن به طور فزاینده ای در حال افزایش است ، این جزیره کوچک به یکی از استراتژیک ترین منطقه مورد اختلاف دوطرف تبدیل شده است.
به طوری که همین جزیره کوچک ، ممکن است به علتی مهم برای جنگ میان دو کشور عضو سازمان نظامی ناتو تبدیل شود. در همین ارتباط ، "رابین چرچیل" کارشناس دانشگاه دندی اسکاتلند ، معتقد است: "از یک نظر ، این مساله بسیار بد است که مشکل ترکیه و یونان در دریای اژه به بن بست خورده است. زیرا قانون دریایی سازمان ملل در چنین شرایطی در واقع کاملاً انعطاف پذیر است. اما شرق مدیترانه مورد پیچیده‌تری است و قانون سازمان ملل در دریاهایی شلوغ مانند این منطقه ، محدودیت‌هایی دارد. به ویژه که فلات قاره تمام کشورهای مجاور این دریا در منطقه با یکدیگر هم پوشانی دارند و بدتر از آن این که تقریبا تمام این کشورها مشکلات تاریخی متعددی با یکدیگر دارند".
وجود شرایط نامطلوب میان طرفین متخاصم در حالی است که پیش از این، درجریان یک عملیات غافلگیرانه ، ارتش ترکیه در سال ۱۹۷۴ میلادی توانست بخشی از جزیره قبرس را به اشغال خود درآورد.
درو اقع ، یک سوم از جزیره قبر س به ترکیه و دو سوم از این جزیره به یونان تعلق دارد. بعید نیست که نظامیان ترک با استفاده از غافلگیری دیگر ، بتوانند دیگر جزایر نزدیک به مرزهای ترکیه را نیز به اشغال خود درآورند. به همین دلیل به نظر می رسد دولت یونان ضمن مسلح کردن جزایر دریای اژه ، تلاش می کند پایگاه نظامی در اختیار ارتش آمریکا قرار دهد تا ضمن جایگزینی احتمالی با پایگاه های نظامی این کشور درخاک ترکیه ، در مواقع لزوم به کمک یونان بشتابند.
بدیهی است که آمریکا و اتحادیه اروپا از حامیان اصلی یونان قلمداد می شوند و به همین دلیل است که مقام های ترکیه از این گونه تحرکات یونان و آمریکا ابراز نگرانی می کنند.
نویسنده: محمدعلی طالبی
112
