در حال حاضرهمه گیری بیماری کووید -19 چالش اصلی همه کشورهای جهان است، موج های جدید این بیماری شرایط را برای همگان سخت کرده است وعلاوه بر بحران در بخش پزشکی، دارویی و تجهیزات پزشکی، خسارات اقتصادی و اجتماعی ناشی از آن فراتر از پیش بینی ها بوده است.
این شرایط سبب شده تا با کشف واکسن کرونا امیدهای بسیاری برای امکان کنترل این بیماری و بازگشت برای شرایط عادی فراهم شود اما به رغم همه امیدواری ها، توزیع نامناسب واکسن کرونا و به ویژه انبار کردن آن از سوی کشورهای بزرگ و ثروتمند سبب شده تا امکان دسترسی عادلانه و مساوی برای همه کشورها فراهم نشده و عملا آنها از واکسن کووید -19 محروم باشند. این در حالی است که براساس آمارهای منتشر شده، تاکنون بیش از 3 میلیون و چهارصد هزار نفر بر اثر ویروس کرونا جان خود را از دست داده اند .
این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت با تعریف برنامه کوواکس برای توزیع عادلانه واکسن از کشورهای ثروتمند خواسته بود با اختصاص سهمیه به این برنامه، سازمان جهانی بهداشت را دراختصاص واکسن به کشورهای ضعیف تر کمک کنند اما این کشورها نه تنها این خواسته را برآورده نکرده، بلکه دست به احتکار واکسن در راستای منافع و سیاست های خود زده اند. براساس گزارش های منتشر شده تقریبا 900 میلیون دوز واکسن در سطح جهان تزریق شده است که 81 درصد آن مربوط به کشورهای دارای درآمد بالا یا متوسط رو به بالا است.
جهان در گردباد کرونا؛ بی عدالتی در توزیع واکسن کرونا
این آمار زمانی تاسف آورتر می شود که موضوع آپارتاید واکسن و تروریسم دارویی از سوی کشورهای ثروتمند و قدرتمند در جهان به نمایش گذاشته می شود.
در این راستا آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به رغم داشتن واکسن مازاد، حاضر به همکاری و صادرات واکسن کرونا نیستند؛ آنها در حالی که برنامه واکسیناسیون جمعیتی خود را پیش برده اند چند برابر نیاز خود به واکسن را نیز ذخیره کرده اند.
آمریکا، اتحادیه اروپا، بریتانیا، استرالیا، کانادا و ژاپن تاکنون بیش از سه میلیارد دوز واکسن کرونا ذخیره کرده‌اند که این رقم بسیار بیشتر از نیاز آنها برای کل جمعیت‌شان است.
«هوا چانیینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: در حالی که مردم آمریکا تنها چهار درصد از جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند، دولت این کشور نزدیک به یک چهارم کل واکسن‌های کرونا را انبار کرده است.
«اگنس کالامار»(2) رییس سازمان عفو بین الملل ضمن درخواست تسریع فوری توزیع واکسن در سطح جهانی گفت، همه گیری ویروس کرونا از ناتوانی جهان برای همکاری موثر و عادلانه پرده برداشت به طوری که کشورهای ثروتمند تقریبا انحصار عرضه واکسن را در جهان در دست گرفته و کشورهای فقیر را برای مواجهه با بدترین پیامدهای بحران بهداشتی و حقوق بشر به حال خود رها کرده اند.
این شرایط در اتحادیه اروپا حتی در دسترسی میان کشورهای مختلف اعضای اروپا نیز حاکم است به طوری که بسیاری از آنها از عدم تساوی در اختصاص واکسن شکایت دارند. «سباستین کورتس» صدر اعظم اتریش با ناعادلانه خواندن توزیع واکسن کرونا در اتحادیه اروپا گفت: برخی از اعضای اتحادیه اروپا دوزهای بیشتری در مقایسه با دیگر کشورها دریافت کرده‌اند.
در حالیکه افزایش دامنه واکسیناسیون نه تنها می تواند جلوی مرگ و میر انسان های بسیاری را بگیرد بلکه در راستای بهبود اقتصاد جهانی و نظام بین الملل نیز موضوعی بسیار مهم تلقی می شود، اکنون محدودیت ایجاد شده از سوی کشورهای بزرگ برای خرید واکسن، احتکار آن همچنین ورود باندهای قاچاق به خرید و فروش کووید -19 بر دامنه مشکلات دامن زده است.
پلیس بین الملل "اینترپل" چندی پیش نسبت به تلاش گروههای جرائم سازمان یافته هشدار داد که این باندها تلاش می کنند محموله های واکسن بیماری کووید-19 را بربایند و یا اینکه واکسن های جعلی را در بازار آزاد بفروشند.
«اوکونجوایوئلا»(3)، رئیس سازمان تجارت جهانی با هشدار به کشورهای ثروتمند گفت: در صورت تعلل در تحویل واکسن کرونا به کشورهای فقیر، با خطر تبعات آن روبرو خواهند شد.
به رغم همه درخواست ها، در این عرصه نیز کشورهای ثروتمند و قدرتمند در راستای منافع خود وبرخلاف همه شعارهای انسان دوستانه با احتکار واکسن،عدم همکاری با سازمان جهانی بهداشت و برنامه واکسیناسیون جهانی همچنین حربه های سیاسی چون تحریم، در عمل تولید و استفاده واکسن را در اختیار خود نگه داشته و« آپارتاید واکسن» را نیز در کنار« تروریسم دارویی»، ترویج داده اند.
Tedros Adhanom
Agnes Kalamar
Okonjo-Iweala
آتوسا دینیاریان
