با این حال مسکو درباره هرگونه مداخله کشور ثالث در این مذاکرات هشدار داده و آن را غیرقابل قبول تقلی کرده است.
در این راستا «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه، در مورد مداخله آمریکا در مذاکرات روسیه و ژاپن هشدار داد.
زاخارووا در واکنش به امیدواری مقامات ژاپنی درباره حمایت آمریکا از توکیو در مذاکرات صلح با مسکو، تاکید کرد: این گفت‌وگوها دوجانبه است و آمریکا جایگاه و نقشی در آن ندارد.
مقامات ژاپنی، پیش تر خواستار حمایت واشنگتن از موضع توکیو در مذاکره با روسیه شده بودند؛ از جمله مشاور «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن در جریان سفرش به آمریکا گفته بود که مقامات توکیو روی این حساب می‌کنند که در جریان مذاکرات با روسیه درباره پیمان صلح، واشنگتن از این کشور حمایت کند.
ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه و «شینزو آبه» نخست وزیر ژاپن قرار است اواخر ژانویه 2019 در مسکو برای دستیابی به توافق درباره جزایر کوریل که در روزهای پایانی جنگ دوم جهانی به تصرف نیروهای شوروی درآمد و ژاپن مدعی مالکیت آنها است، دیدار کنند.
برخی گزارش‌ها حاکی است که دولت ژاپن قصد دارد به روسیه پیشنهاد کند تا از دریافت جبران خسارت متقابل برای جزایر مورد اختلاف «کوریل» صرف‌نظر کند.
روسیه و ژاپن به رغم گذشت 78 سال از پایان جنگ جهانی دوم هنوز پیمان صلح امضا نکرده‌اند. روسیه در چهار سال اخیر سیاست فعالانه‌ای را در زمینه گسترش روابط با شرق یعنی کشورهای آسیایی آغاز کرده است.
در این چارچوب و با توجه به این که ژاپن به عنوان یکی از قدرت های اقتصادی اصلی جهان و دارای انواع فنآوری‌های پیشرفته محسوب می شود، توجه مقامات مسکو را به خود جلب کرده است.
با توجه به این که خطوط جدید نفتی و گازی روسیه تا ساحل شرقی روسیه در ولادی وستک کشیده شده‌اند، اکنون روس‌ها قادر هستند تا در صورت توافق با ژاپنی‌ها، نفت و گاز هرچه بیشتری را به این کشور فاقد منابع نفتی و گازی صادر کنند؛ در عین حال مقامات کرملین به دنبال گسترش هرچه بیشتر روابط تجاری و اقتصادی با ژاپن هستند.
با این حال موانعی در این زمینه وجود دارد. ژاپن جدا از این که در اردوگاه غرب قرار دارد، در چارچوب سیاست کلی غرب مبنی بر تحریم روسیه، به کارزار تحریمی علیه مسکو پیوسته است؛ در عین حال اختلاف دیرینه دو کشور بر سر ادامه اشغال جزایر کوریل از سوی روسیه به عنوان مانع عمده گسترش روابط تلقی می شود.
با این حال ظاهرا از نظر روس‌ها چیزی تحت عنوان اختلاف ارضی بین دو کشور وجود خارجی ندارد. پوتین پیش تر هم در مورد روابط مسکو و توکیو گفته بود: روسیه خواهان بهبود کامل مناسبات دو جانبه است و مسکو مساله‌ای با ژاپن به نام اختلاف ارضی ندارد.
مسکو درصدد است با مذاکره با توکیو در زمینه انعقاد پیمان صلح، از فرصت همکاری‌های اقتصادی با ژاپن و سرمایه گذاری این کشور برای توسعه مناطق شرق دور روسیه بهره بگیرد.
با این حال به نظر نمی‌رسد که مقامات توکیو بدون گرفتن امتیازات قابل توجهی از روس‌ها حاضر به مشارکت اقتصادی و تجاری و سرمایه گذاری گسترده در روسیه باشند.
در این راستا آنها خواهان پس دادن جزایر کوریل به ژاپن بدون «مابه ازا» یا دریافت خسارت از روس‌ها هستند. با این حال وزارت امور خارجه روسیه، پذیرفتن کامل نتیجه جنگ جهانی دوم از سوی توکیو، از جمله حاکمیت روسیه بر جزایر کوریل، را شرط اصلی برای انعقاد پیمان صلح بین دو کشور اعلام کرده است.
بدین ترتیب به نظر می رسد شانس چندانی برای موفقیت مذاکرات سران دو کشور در دیدار آتی آنها وجود ندارد.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
141/118
بیشتر بخوانید:
تاکید «شینزو آبه» بر حل اختلافات با روسیه
امیدواری نخست وزیر ژاپن به حل اختلافات توکیو - مسکو/ تحلیل
