معترضان عراقی که اغلب آنها از هواداران جریان صدر هستند در روزهای اخیر با تجمع در منطقه سبز بغداد، دو بار وارد پارلمان این کشور شدند، به نحوی که فعالیت پارلمان به ناچار تعطیل شد.
معترضان عمدتاً صدری به تداوم تظاهرات اصرار دارند و به مقر دستگاه عالی قضایی عراق نیز حمله کردند. این رفتارها که سبب تداوم و حتی شدت بخشیدن به بنبست سیاسی در عراق میشود با واکنشهایی در داخل و خارجی از عراق مواجه شد.
دسته اول واکنش ها؛ اغلب شخصیتهای عراقی ازجمله «مصطفی الکاظمی» نخستوزیر، از گروههای سیاسی عراق خواستند خویشتنداری به خرج دهند و مسیر گفتگو را برای حل تعارضها و اختلافها برگزینند.
این واکنشها در حالی است که برخی گزارشها در عراق حاکی از این است که نیروهای امنیتی که تحت کنترل دولت موقت الکاظمی قرار دارند مقاومت چندانی در مقابل معترضان نداشته و به دلیل تمایل نداشتن چارچوب هماهنگی به نخستوزیری الکاظمی، چندان هم از هرجومرجهای اخیر ناراضی نیستند.
دسته دوم واکنشها در داخل عراق، هشدارهایی است که درباره تبعات بهرهگیری جریان صدر از اردوکشی خیابانی برای دستیابی به منافع سیاسی است.
این هشدارها نیز بر دو بُعد تأکید دارد:
بُعد نخست این است که با این اردوکشیهای خیابانی، روند سیاسی عراق با خطر جدیدی مواجه شده و میتواند مانند سال 2019 این روند به جای اینکه برونداد دموکراسی و انتخابات باشد، برونداد اردوکشیها و خشونتها باشد.
«ابراهیم الجابری» مدیر دفتر سید مقتدی صدر رهبر جریان صدر عراق روز یکشنبه با بیان اینکه تحصن حامیان این جریان همچنان ادامه خواهد داشت، گفت: "تحصن در پارلمان، نامحدود است و ملت عراق، حرف آخر را میزند. این تحصن تا زمانی که گروههای فاسد از قدرت برکنار شوند، همچنان ادامه خواهد داشت."
به عبارت دیگر، هدف جریان صدر این است که ناکامی پس از انتخابات پارلمانی در چینش قدرت را با هرجومرج و اردوکشی خیابانی جبران کند.
بُعد دیگر هشدار درباره تبعات این الگوی رفتاری خشن و غیردموکراتیک نیز این است که این اردوکشیها میتواند منجر به شکلگیری فتنه سیاسی و سوءاستفاده دشمنان از این وضعیت شود.
«هادی العامری» و «عمار الحکیم» ازجمله شخصیتهایی هستند که نسبت به سوءاستفاده دشمنان از این وضعیت در عراق هشدار دادند.
دسته سوم واکنشها مربوط به مقامات منطقه کردستان عراق بود. «نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان ضمن دعوت گروههای عراقی به خویشتنداری، از آمادگی اربیل برای میزبانی از گروههای عراقی جهت گفتگو خبر داد.
بارزانی گفت: "اقلیم کردستان مانند همیشه بخشی از راهحل خواهد بود. بنابراین از طرفهای سیاسی در عراق میخواهیم به اربیل بهعنوان پایتخت دومشان بیایند و گفتوگوی نامحدود و فراگیر را بهمنظور رسیدن به تفاهم و توافق بر اساس منافع عالی کشور آغاز کنند؛ هیچ مشکلی وجود ندارد که راهحلی نداشته باشد."
حزب دموکرات کردستان که نیچروان بارزانی نیز از رهبران آن است در زمره گروههای متحد جریان صدر محسوب میشود و پیش از این تلاشهای آنها برای چینش قدرت نتیجه نداشته است.
دسته چهارم واکنشها نیز مربوط به بازیگران خارجی است که عمدتاً بر لزوم ثبات عراق، گفتگو میان گروههای سیاسی، خویشتنداری مقابل هم و لزوم بازگشت آرامش به این کشور تأکید دارند.
«آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل، طرفهای مؤثر در عراق را به اتخاذ گامهای فوری برای آرامش اوضاع در کشور و جلوگیری از خشونت بیشتر و تضمین حفاظت از تظاهرات کنندگان مسالمتآمیز و نهادهای حکومتی فراخواند.
با این حال، نکته این است که تاکنون بازیگران خارجی ازجمله سازمان ملل متحد و نماینده ویژه آن در امور عراق اقدامی در جهت فراهم کردن زمینه گفتگو میان گروههای عراقی جهت پایان دادن به تنشها انجام ندادند. تداوم این روند نیز مطلوب منافع آمریکا و برخی از کشورهای منطقه و همچنین رژیم اشغالگر قدس است.
نویسنده: سيدرضی عمادی
117