تحولات سیاسی پیرامون بحران سوریه به مراحل حساس رسیده است. در حالی که ارتش سوریه و متحدان آن عملیات آزادسازی ادلب از اشغال گروههای تروریستی را ادامه می دهند، در عرصه سیاسی نیز موضوع قانون اساسی مهمترین موضوع است.
قرار بود نخستین نشست کمیته قانون اساسی سوریه اوایل سال 2019 برگزار شود، اما اختلاف ها میان هیئت سوری و مخالفان و همچنین اختلاف ها میان سه کشور فرآیند آستانه یعنی روسیه، ایران و ترکیه درباره اعضای این کمیته سبب شد نخستین نشست با حدود 10 ماه تاخیر در ژنو سوئیس آغاز به کار کند.
«آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد 23 سپتامبر از توافق درباره تشکیل کمیته قانون اساسی سوریه خبر داده بود.
نشست امروز در حالی با مشارکت ۱۵۰ عضو آغاز می شود که قرار است در این دور از نشست ها یک کمیته کوچک با 45 عضو تشکیل شود که ۱۵ نفر از آنها توسط دولت سوریه حمایت می شوند، ۱۵ نفر متعلق به طرف های دیگر و ۱۵ نفر نیز از جامعه مدنی سوریه خواهند بود. این کمیته درباره بازنویسی قانون اساسی کنونی سوریه یا تدوین قانون اساسی جدید فعالیت خواهد کرد.
اهمیت نشست ژنو
یکی از موارد اهمیت نشست ژنو این است که برای نخستین بار مذاکرات آستانه و ژنو درباره سوریه با هم تلاقی کرده است. در واقع، نشستی که از امروز در ژنو آغاز می شود خروجی و برونداد نشست های آستانه است که با مشارکت سه کشور روسیه، ایران و ترکیه تاکنون سیزده دور آن برگزار شد.
یکی دیگر از علل اهمیت تشکیل نخستین جلسه کمیته قانون اساسی سوریه این است که گام رو به جلوی مهمی برای بحران این کشور محسوب می شود. این جلسه به منزله این است که دولت سوریه و معارضان سوری در جهت نزدیک شدن دیدگاهها گام بر می دارند. بر همین اساس، «گیر پدرسن»، فرستاده سازمان ملل به سوریه در کنفرانس مطبوعاتی در ژنو گفت: «باور دارم آغاز کار کمیته قانون اساسی باید روزنه امیدی برای مردم سوریه باشد که رنج و مشکلات آنها طولانی شده و تشکیل این کمیته به منزله اولین توافق سیاسی میان دولت سوریه و مخالفان سوری است.»
یکی دیگر از ابعاد اهمیت تشکیل نخستین جلسه کمیته قانون اساسی سوریه این است که بعد آینده نگرانه دارد. در فرآیند بازنگری یا تدوین قانون اساسی جدید سوریه ضمن اینکه نوع نظام سیاسی آینده این کشور تعیین می شود، ساختارهای قدرت و همچنین وزن گروههای سیاسی نیز به نوعی مشخص خواهد شد.
از این رو، «مولود چاووش اوغلو»، وزیر امور خارجه ترکیه در رابطه با کمیته تدوین قانون اساسی سوریه گفت: «آغاز اجلاس کمیته تدوین قانون اساسی سوریه گام بزرگی برای آینده خواهد بود.» در واقع، یکی از دلایل طولانی شدن تشکیل کمیته قانون اساسی و زمان آغاز نخستین نشست این کمیته نیز مربوط به همین بعد آینده نگرانه آن است.
نکته پایانی اینکه، فرآیند بازنگری قانون اساسی یا تدوین قانون اساسی جدید سوریه، کوتاه مدت نخواهد بود، اما اگر مداخله و کارشکنی بازیگران خارجی نباشد، پایان این فرآیند و توافق درباره قانون اساسی میان هیئت های سوری در میان مدت امکانپذیر خواهد بود.
نویسنده: سید رضی عمادی
133/118
بیشتر بخوانید:
نخستین جلسه کمیته قانون اساسی سوریه؛ 30 اکتبر "ژنو" سوئیس
