دستیار رئیس‌جمهور روسیه گفت: به دست آوردن وضعیت یک کشور شریک بریکس، موضوع رایزنی بین هیات‌ها است و توسط سران کشورهای عضو بریکس مورد بررسی قرار خواهد گرفت. وی اعلام کرد که ده‌ها کشور به عنوان شرکای احتمالی این ائتلاف در نظر گرفته شده‌اند.
«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه پیش تر گفته بود که بیش از ۳۰ کشور تمایل خود را برای پیوستن به فعالیت‌های بریکس به طرق مختلف ابراز کرده‌اند.
کشور روسیه به عنوان رئیس دوره‌ای گروه بریکس در سال ۲۰۲۴، حدود ۲۵۰ رویداد را در این چارچوب برنامه ریزی کرده است.
به گفته دستیار رئیس‌جمهور روسیه، نمایندگان ۳۶ کشور به رویداد بریکس در کازان خواهند آمد که از این تعداد، ریاست هیأت‌های ۲۲ کشور را سران این کشورها برعهده خواهند داشت. علاوه بر این، رؤسای شش سازمان بین‌المللی نیز در این اجلاس شرکت خواهند کرد.
روسیه از اول ژانویه ۲۰۲۴ ریاست دوره‌ای یک ساله گروه بریکس را بر عهده گرفت است و قرار است با نظارت این کشور، بریکس در اجلاس کازان بیش از ۲۵۰ رویداد را که طیف وسیعی از موضوعات را پوشش می‌دهند، برگزار کند.
اجلاس اصلی بریکس با موضوع «تقویت چندجانبه گرایی» طی دو روز با حضور اعضا و اجلاس بریکس پلاس با حضور اعضا و مقامات حدود ۳۰ کشور و سازمان دیگر با عنوان «بریکس و جنوب جهانی» برگزار می‌شود.
گروه بریکس که می توان آن را حاصل شکل گیری تدریجی نظم نوین جهانی و تلاش قدرتهای نوظهور در این راستا دانست، با چشم انداز امیدوار کننده ای برای گسترش هر چه بیشتر مواجه است. گروه بریک یا اقتصادهای نوظهور در سال ۲۰۰۹ در جریان اجلاس سران برزیل، روسیه، هند و چین در یکاترینبورگ روسیه تاسیس شد. آفریقای جنوبی در دومین نشست سران بریک در سال ۲۰۱۱ با تغییر نام آن به بریکس به این گروه ملحق شد. جمهوری اسلامی ایران، مصر، اتیوپی و امارات نیز از ابتدای سال ۲۰۲۴ به بریکس پیوستند.
به گفته برخی مقامات روس، عربستان سعودی با وجود دعوت به این گروه، همچنان در حال تصمیم گیری در این زمینه است. در عین حال کشورهای زیادی در حال بررسی عضویت و یا خواهان عضویت در بریکس هستند. «نالدی پاندور» وزیر خارجه آفریقای جنوبی در اوت ۲۰۲۳ اعلام کرده بود که سران ۲۳ کشور به صورت رسمی برای عضویت در بریکس ابراز تمایل کرده‌اند.
چین و روسیه با قرار گرفتن در راس گروه بریکس به دنبال پایان بخشیدن به سلطه دلار و قدرت اقتصادی غرب در مراودات تجاری هستند. اعضای بریکس همچنین بارها خواسته خود درباره نمایندگی متناسب‌تر مناطق جنوب جهانی در نهادهای بین‌المللی مانند شورای امنیت سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول یا سازمان تجارت جهانی را با صدای بلند مطرح کرده اند. با توجه به ماهیت و اهداف بریکس به مرور سایر کشورهای در حال توسعه نیز به عضویت در این نهاد اقتصادی علاقه‌مند شدند.
«فیودور لوکیانوف» رئیس اندیشکده «شورای سیاست خارجی و دفاعی» اعتقاد دارد: این واقعیت که بسیاری از کشورها می‌خواهند به بریکس بپیوندند، نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای روابط بین‌الملل مستقل از غرب است.
گروه بریکس نمادی از تمایل کشورهای پنج گانه عضو آن که چهار کشور آن یعنی چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی جزو اقتصادهای نوظهور محسوب می شوند برای مشارکت در مدیریت اقتصاد جهانی و رقابت در برابر گروه ۷ است که از اقتصادهای برتر صنعتی بلوک غرب تشکیل شده است.
بریکس اغلب با گروه ۷ مقایسه می‌شود. اگرچه، برخی معیارهای مقایسه‌ها را می‌توان توجیه کرد، اما این دو گروه به لحاظ هدف، ساختار و تکامل اساسا متفاوت هستند. گروه ۷ به لحاظ سیاسی، اقتصادی و ایدئولوژی همگن هستند درحالی که بریکس از همه جهات متنوع است. نقش گروه 7 نگهداری از نظم قدیمی است که در آن غرب مسلط بود در صورتی که پذیرش اعضا در بریکس برای ایجاد عناصر یک نظم جهانی جدید، متنوع‌تر و متوازن‌تر است.
نالدی پاندور، وزیر خارجه آفریقای جنوبی روز دوشنبه اعلام کرد که سران ۲۳ کشور به صورت رسمی برای عضویت در بریکس ابراز تمایل کرده‌اند. این دیپلمات گفت: "ما ابراز تمایل رسمی سران ۲۳ کشور برای الحاق به بریکس را دریافت کرده‌ایم و حتی درخواست‌های غیررسمی برای عضویت احتمالی در بریکس داریم."
مساله نقش آفرینی فزاینده بریکس در عرصه سیاست و اقتصاد و تجارت جهانی و به حاشیه رفتن بلوک غرب مساله ای است که اکنون به مثابه امری مسلم درباره آن بحث می شود.
«سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه پیشتر در گفت وگویی با اشاره به عضویت رسمی ایران در بریکس اظهار داشت: "بریکس به تدریج به یک قطب جدید جهانی تبدیل می‌شود، مجموعه‌ای از کشورها که برای مخالفت با نظم غربی حاکم بر جهان گرد هم آمده اند. کشورهای عضو بریکس در حال تدوین و تنظیم سازوکارها و شیوه‌هایی هستند که دنیا را از انحصار غرب نجات دهد."
«نیکلاس مادورو» رئیس جمهور ونزوئلا نیز پس از ورود به کازان روسیه برای شرکت در اجلاس شانزدهم سران بریکس، این اجلاس را تاریخی خواند و تاکید کرد: "گروه بریکس به مرکز جهان چند قطبی تبدیل شده است."
بریکس در پی تغییر نظم جهانی به ویژه اقتصاد جهانی است. «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه پیشنهاد داده است که اعضای گروه بریکس به طور فعال در اصلاح نظام مالی و اقتصاد جهانی گام بردارند تا شرایط برای توسعه و رشد اقتصادی کشورهای درحال توسعه در محیطی عادلانه فراهم گردد.
گروه بریکس از نظر جمعیتی ۴۲ درصد جمعیت جهان را شامل می شود و از ۱۵ سال پیش و با هدف تقویت روابط تجاری و اقتصادی کشورهای درحال توسعه و همچنین ایجاد نهادهای موازی بین المللی همچون بانک های توسعه ای و نظام تجاری جدید شروع به کار کرده است.
بریکس ظرفیتهای بسیار مهمی برای توسعه پرشتاب اقتصادی و تبدیل شدن به قطب اثرگذار و تعیین کننده در اقتصاد بین الملل دارد.
رقابت فزاینده بریکس با گروه ۷ در زمینه نقش آفرینی در سیاست و اقتصاد و تجارت جهانی مساله ای است که مورد اذعان رسانه ها اندیشمندان و سیاستمداران غربی نیز قرار گرفته است.
در این زمینه نشریه آمریکایی «تایم» با اذغان به قدرت رو به افزایش بریکس نوشت که ۹ عضو آن ۲۶ درصد از اقتصاد جهانی و ۴۵ درصد از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند اما «گروه۷» ۴۴ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی و ۱۰ درصد از جمعیت جهان را در اختیار دارد.
«آلیشیا گارسیا هررو» اقتصاددان و پژوهشگر ارشد در اندیشکده «بروگل» معتقد است: "گسترش بریکس نشانه‌ای واضح از تغییر توازن قدرت جهانی است."
«فلوریان فیلیپات» رهبر حزب میهن‌پرستان فرانسه با اشاره به شکل‌گیری ائتلاف قدرتهای نوظهور اقتصادی (بریکس) تاکید کرد: "غرب نمی‌تواند کاری در مورد مهار سیطره و مقابله با آن انجام دهد." به گفته او، نقش تقویت کننده کشورهای بریکس هم از نظر اقتصادی و هم از نظر ژئوپلیتیک مورد توجه قرار گرفته است.
نویسنده: سیدرضا میرطاهر
117
روسیه گسترش نشست سران
