پس از اینکه «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا سه‌شنبه گذشته فرمان خروج این کشور از برجام و بازگرداندن تحریم‌های ایران را امضاء کرد، کشورهای اروپایی طرف برجام با هدف از بین نرفتن این توافق بین‌المللی، رایزنی‌های خود را با تهران بیشتر کردند.
این رایزنی‌ها پس از آن انجام می‌شود که «حسن روحانی»، رئیس جمهوری اسلامی ایران بلافاصله پس از سخنرانی ترامپ و اعلام خروج آمریکا از برجام، هشدار داد اگر طی چند هفته کشورهای اروپایی منافع ایران را در برجام تضمین نکنند، تهران تصمیم نهایی خود را اعلام خواهد کرد. پس از این موضع قاطع ایران، «امانوئل مکرون»، رئیس جمهوری فرانسه روز چهارشنبه با «حسن روحانی» رئیس جمهوری ایران تلفنی گفت وگو کرد و بر حفظ برجام تاکید کرد. مکرون در این گفت وگو بر ضرورت حفظ چارچوب برجام و پایبندی همه طرف‌ها به تعهداتشان تاکید کرد و گفت: «اروپا به طور منسجم برای پایداری و حفظ برجام تلاش خواهد کرد.»
روحانی هم بار دیگر به صراحت و خطاب به سه کشور اروپایی طرف برجام، در گفت وگو تلفنی مکرون با وی، تاکید کرد: «اروپا در شرایط کنونی فرصت بسیار محدودی برای حفظ برجام در اختیار دارد و باید هرچه سریعتر موضع روشن و قاطع خود را نسبت به تعهداتش در برجام، مشخص و اعلام کند.» این موضع روشن فقط در چارچوب سیاست اعلامی اروپایی‌ها معنی نمی‌شود، اروپایی‌ها باید درباره حضور شرکت‌های خود در ایران برای تداوم سرمایه‌گذاری، ارتباط بانکی و فروش نفت همزمان با برگرداندن تحریم‌ها از سوی آمریکا، تضمین ارائه دهند. هرگونه محدودیت در این موارد از سوی اروپایی‌ها مورد قبول ایران نیست. اساسا برجام به معنی فروش بدون مزاحمت نفت ایران، لغو همه تحریم‌ها، برقراری ارتباط بانک‌های بزرگ اروپایی با ایران و تضمین سرمایه‌گذاری در ایران است و محقق نشدن این موارد، عملا برجام معنی نخواهد داشت. به همین سبب، رئیس جمهوری ایران به صراحت اعلام کرد طی فقط چند هفته پس از رایزنی با سه کشور اروپایی طرف برجام، باید تصمیم شرکت‌های خارجی طرف قرارداد و سرمایه‌گذار در ایران برای مواجهه با خروج آمریکا از برجام صریح و شفاف اعلام شود.
با خروج آمریکا از برجام، بی‌اعتمادی به غرب بیشتر شده است. آمریکا درحالی از توافق هسته‌ای ایران خارج شد که این توافق در شورای امنیت سازمان ملل تایید شده است. تجربه و کارشکنی آمریکا در قبال برجام، کشورهای اروپایی طرف این توافق را در برابر آزمونی سخت قرار داده است تا به جهانیان ثابت کنند که آیا همچنان در سایه سیاست آمریکا عمل می‌کنند یا می‌توانند به طور مستقل در برابر خروج آمریکا از برجام، تصمیم‌گیری کنند. مواضع اعلامی کشورهای اروپایی طرف برجام و اتحادیه اروپا، حمایت از برجام و حفظ آن است اما برای ایران، برجام زمانی اهمیت دارد که بتواند همزمان با خروج آمریکا از این توافق، از همه منافع اقتصادی آن به طور کامل منتفع شود. اکنون دیگر «برجام بی‌خاصیت» برای ایران معنی ندارد و انتظار از کشورهای اروپایی طرف این توافق هسته‌ای بیش از گذشته است تا در عرصه جهانی به طور مستقل عمل کنند.
در همین چارچوب؛ «حضرت آیت الله خامنه‌ای»، رهبر معظم انقلاب اسلامی روز چهارشنبه در دیدار هزاران نفر از دانشجویان و معلمان، درباره ادامه دادن برجام با سه کشور اروپایی، تاکید کردند: «من به این سه کشور هم اعتماد ندارم و می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید. اگر می‌خواهید قراردادی ببندید، تضمین واقعی و عملی بگیرید والا فردا اینها هم همان کار امروز آمریکا را به شیوه دیگری خواهند کرد.» 114/112
بیشتر بخوانید:
روحانی در تماس تلفنی مکرون: اروپا فرصت بسیار محدودی برای حفظ برجام دارد+ ویدئو
بیانیه طرف اروپایی کمیسیون مشترک برجام: تاکید بر ضرورت تضمین اجرای برجام
روحانی: ایران با سنگ‌اندازی آمریکا در برجام مقابله می‌کند/برجام مختص به یک دولت نیست +ویدئو
کانادا به آمریکا پشت کرد/ کنار حامیان برجام می مانیم
مقام ترک: خروج امریکا از برجام، موضعگیری این کشور ضد هم پیمانانش است
