«محمداشرف غنی» در مراسم افتتاح سد «کمال خان» بر روی رودخانه هیرمند در ولایت نیمرز افغانستان گفت: "دولت این کشور از این پس، معاهده هیرمند درباره حقابه ایران را بطور کامل اجرایی خواهد کرد."
رئیس جمهوری افغانستان با اشاره به این توافقنامه افزود: "معاهده هیرمند ،معاهده همه مردم افغانستان با ایران است."
اشرف غنی همچنین تصریح کرد: "فرستادن میزان آب بیشتر از مقدار تعهد شده در توافقنامه، مستلزم مذاکره در این باره است."
وی در عین حال تاکید کرد: "اقتصاد ایران و افغانستان مکمل هم هستند و مخالف یکدیگر نیستند."
سد کمال خان در مسیر رودخانه هیرمند و در هجده کیلومتری جنوب شهر «زرنج» مرکز ولایت نیمروز در جنوب غربی افغانستان احداث شده است.
قرارداد آب روخانه هیرمند بین ایران و افغانستان در سال 1351 هجری شمسی به امضاء رسیده است و براساس آن، سالانه 850 میلیون متر مکعب از آب هیرمند به ایران تعلق دارد.
برنامه دولت افغانستان در سال های اخیر مدیریت منابع آب از طریق احداث سد در ولایات مختلف با هدف تامین آب مورد نیاز برای مصارف خانگی، کشاورزی و صنعتی بوده است.
این سیاست دولت افغانستان در حالی دنبال شده است که طبق قواعد حقوقی بین المللی باید این کشور برای احداث سد بر روی رودخانه های مشترک با کشورهای همسایه ضوابط مربوط به بهره برداری مشترک از این منابع آبی را در نظر بگیرد.
سد کمال خان در ولایت نمیروز افغانستان بر روی رودخانه هیرمند احداث شده است که این رودخانه بین این کشور و ایران مشترک است و طبق قواعد حقوقی نباید اقدامات در فرا دست موجب کاهش میزان بهره برداری در فرودست شود.
سد کمال خان در 18 کیلومتری جنوب شهر زرنج واقع در ولایت نیمروز و بر مسیر رود هیرمند ساخته شده که از کوه‌های هندوکش افغانستان سرچشمه می‌گیرد و به دریاچه هامون، دریاچه‌ای مشترک میان افغانستان و ایران می‌ریزد.
ایران نگران است که احداث سد کمال خان روند سرازیر شدن آب هیرمند، یکی از تامین‌کننده‌های اصلی آب دریاچه هامون را مختل کند واین دریاچه به مرور خشک شود که این مسئله می تواند معضلی جدی برای تامین آب شهرهای بزرگ استان سیستان و بلوچستان به وجود می آورد.
در سال های گذشته متاسفانه حقابه ایران در رودخانه هیرمند مطابق توافق تهران و کابل رعایت نشده است و میزان آب کمتری به سمت ایران سرازیر شده است.
بر مبنای ماده پنجم معاهده آب رودخانه هیرمند که تصریح کرده است، افغانستان هیچگونه ادعایی بر آب این رودخانه بیشتر از میزانی که در این معاهده آمده است، ندارد، حتی اگر به آب بیشتری نیاز داشته باشد، ایران انتظار دارد که مفاد این معاهده به طور کامل رعایت شود.
سخنان رئیس جمهوری افغانستان درباره پایبندی این کشور به معاهده آب رودخانه هیرمند، در چارچوب ضرورت های ناشی از به رسمیت شمردن حقوق ایران در بهره برداری از منابع آبی مشترک است که می تواند به تقویت همکاری های دو کشور دربخش های دیگر نیز کمک کند.
به نظر میرسد احداث سد بر روی رودخانه های مشترک بین کشورها باید با در نظر گرفتن میزان آب ورودی و توافقنامه های بین الدولی درباره نحوه بهره برداری از منابع آبی مشترک صورت گیرد.
نویسنده: محمدرضا عسگری
117
بیشتر بخوانید:
توضیح سخنگوی وزارت خارجه درباره افتتاح سد «کمال خان» در افغانستان
افغانستان متعهد به اجرای معاهده آب هیرمند با ایران است
