گروه طالبان پس از بیست سال نبرد (2001-2021) با نیروهای خارجی و دولتی افغانستان برای دومین بار در سه دهه گذشته خود را در آستانه تشکیل حکومتی جدید در این کشور می بیند و به ظاهر در رویه های قبلی خود نیز تغییراتی داده است.
بیانیه طالبان پس ازتصرف کابل که از تلویزیون ملی افغانستان پخش شد، نشان داد که این گروه بر خلاف حکومت اول خود در این کشور قصدشان ارعاب و ایجاد ترس و وحشت در افغانستان نیست.
در این بیانیه تصریح شده است: "همه کسانی که در گذشته با اشغالگران کار و همکاری کرده‌اند و یا اکنون در صف دولت کابل ایستاده‌اند، آغوش طالبان برای آنها باز است و برای همگان عفو عمومی اعلان شده است."
بیانیه سیزده بندی طالبان و تاکید بر تامین امنیت جان و مال همه مردم افغانستان نکته کلیدی در این بیانیه است که می تواند طالبان را به دوره قبل و بعد از فتح کابل در اگوست 2021 تقسیم کند.
طالبان چه برنامه ای برای برای آینده سیاسی افغانستان دارد؟
در شرایط کنونی پرسش اساسی که ذهن مردم، سران احزاب و مسئولان دولت‌های سابق افغانستان و همچنین مردم و کشورهای جهان را به خود مشغول کرده آنست که طالبان پس از تسلط بر کابل و ساقط کردن حکومت «محمد اشرف غنی» چه برنامه ای برای برای آینده سیاسی افغانستان دارد؟
نگاهی به اظهارات مقامات مختلف طالبان پس از حضور در کابل بیانگر آنست که آنها ضمن استقبال از تشکیل حکومتی با مشارکت همه اقوام، گروه ها و شخصیت های سیاسی اما تاکید دارند که حکومت آینده افغانستان باید اسلامی و منعطف باشد.
این بخش از مواضع مقامات طالبان این برداشت را ایجاد می کند که این گروه قصد دارد قانون اساسی کنونی افغانستان را تغییر دهد و بر مبنای ایدئولوژی خود بندهایی را به قانون اساسی اضافه کند که ممکن است در تضاد با اصل جمهوریت، دموکراسی، آزادی های فردی و اجتماعی و خواسته آحاد مردم این کشور باشد.
به خصوص آنکه طالبان برغم تغییراتی که در برخی دیدگاه های خود نسبت به بیست سال پیش داشته اند، اما بعید است از تشکیل امارت اسلامی در این کشور عقب بنشینند.
با توجه به روحیه تمامیت خواهی که در طالبان در تاریخ شکل گیری این گروه مشاهده شده است بعید است که این گروه موقعیت برتر خود در افغانستان پس از بازگشت دوباره به کابل و تسلط بر پایتخت پس از بیست سال جنگ و خونریزی را در اختیار گروه های قومی و سیاسی این کشور قرار دهد.
طالبان به خوبی می داند همانند دوره قبلی حکومت کوتاه خود در افغانستان نمی تواند نقش و جایگاه سایر اقوام و گروه های سیاسی و مذهبی در تشکیل حکومت را نادیده بگیرد، اما این گمانه وجود دارد که این گروه سهمی حداقلی برای آنان در نظر دارد و حاضر نخواهد شد سهمی مساوی برای دیگر بازیگران صحنه سیاسی این کشور قائل شود.
در چنین شرایطی که طالبان بخواهند بخش اصلی قدرت سیاسی در افغانستان را در اختیار بگیرند و بخشی از ایدئولوژی خود را در قانون اساسی بگنجانند مشارکت گروه های دیگر غیر از حزب اسلامی حکمتیار در آینده دولت سازی در این کشور دور از ذهن خواهد بود.
نویسنده: محمدرضا عسگری
117
بیشتر بخوانید:
گزارش خبرنگار ایران‌پرس از ورود طالبان به ارگ ریاست جمهوری افغانستان و فعالیت مردم کابل
