قرار بود این پرواز هفت نفر را که برای دریافت پناهندگی به بریتانیا آمده بودند، به رواندا در شرق آفریقا منتقل کند، اما یک ساعت و نیم قبل از برخاستن هواپیما به حکم دادگاه حقوق بشر اروپا این پرواز لغو شد.
«پریتی پاتل» وزیر کشور بریتانیا پس از این حکم با اشاره به اینکه از این تصمیم دادگاه «مایوس» شده است، تاکید کرد: "دولت «بوریس جانسون» از این طرح عقب نخواهد نشست و زمینه‌سازی برای پرواز بعدی پناهجویان آغاز می‌شود."
کشورهای اروپایی که همچنان با موج پناهجویان روبه رو هستند سیاست های خاصی را در راستای مقابله با آنها اتخاذ می کنند. بریتانیا ازجمله کشورهایی است که به تازگی اعلام کرده است بخشی از پناهجویان را به رواندا منتقل می کند و در این زمینه قراردادی را با این کشور امضا کرده است.
بنا بر طرح دولت جانسون، افرادی که در بریتانیا تقاضای پناهندگی می‌کنند به روآندا منتقل خواهند شد تا پرونده پناهندگی‌شان بررسی شود و اگر پناهندگی بریتانیا به آنان تعلق بگیرد، از آنها خواسته می‌شود تا دست‌کم پنج سال در روآندا بمانند، اما اگر با درخواست پناهندگی این افراد مخالفت شود آنها فرصت خواهند داشت که از طُرق مختلف برای اقامت در روآندا اقدام کنند هر چند همزمان حکم اخراج آنها از این کشور در شرق آفریقا هم وجود خواهد داشت.
این طرح انتقادات بسیاری را در پی داشته است. سازمان خیریه «پزشکان بدون مرز» این طرح را شرم‌آور و خطرناک توصیف کرده و اعلام کرده است که اجرای اولین موارد انتقال پناهجویان، فصل تاریکی را در حقوق جهانی پناهندگان رقم خواهد زد.
وکیل معترضان نیز از کاستی‌ها در نظام خدمات پناهجویی در روآندا گفته و هشدار داده که روآندا ممکن است پناهجویان را به کشورهای خودشان بازگرداند و این ممکن است برای آنها با خطر جانی و بازجویی و شکنجه همراه باشد؛ خطراتی که از دلایل اصلی درخواست پناهندگی آنها بوده و مطابق منشورهای جهانی کشورهای دریافت‌کننده درخواست پناهندگی باید به این خطرات توجه کنند.
به رغم همه انتقادات، دولت جانسون بر اجرای این طرح پافشاری دارد و حتی دادگاه بریتانیا نیز آن را تایید کرده است، اما گروه های حقوق بشری اعلام کرده اند که به تلاش هایشان برای ملغی کردن این طرح ادامه می دهند که لغو این پرواز را نیز باید نخستین گام دراین زمینه دانست.
اقدامی که به نوشته گاردین ضربه مهمی به طرح دولت و وزیر کشور بریتانیا برای اخراج پناهجویان و پریتی پتل وزیر کشور بریتانیا است که در یک سال گذشته طرح اخراج به روآندا را ارائه کرده و آن را با قاطعیت به پیش برده است.
«سونیا اسکیتز» مدیر اجرایی سازمان فریدم فرام تورچر (رهایی از شکنجه) در این زمینه می گوید: "«ناامید» است اما مبارزه به‌پایان نرسیده است." وی قول داد: "از هر ابزار موجود برای پایان دادن به این روند استفاده کند."
قبل از صدور این حکم، نخست وزیر بریتانیا هشدار داده بود که کشورش را از دادگاه حقوق بشر اروپا خارج خواهد کرد.
در واقع دولت بریتانیا قصد دارد با اعزام پناهجویان به مکانی در شش هزار کیلومتری لندن، سیاست استرالیا را در این زمینه تقلید کند. انتقال پناهجویان به خارج کشوری که آنان به آن پناهنده می‌شوند قسمتی از راهبردی بزرگ‌تر و به کار گرفته شده از سوی برخی دیگر از کشورها از جمله استرالیا است.
آنان پناهجویان را به کشورهای کم‌درآمد و فقیر می فرستند تا بدین ترتیب از دردسرآنها خلاص شوند. البته کشورهای ثروتمندی مانند بریتانیا و استرالیا برای قبول این طرح ها از جانب کشورهای فقیر پیشنهادات مالی جالب توجه ای را مطرح می کنند، چنان که پیشنهاد اولیه بریتانیا به رواندا نیز 120 میلیون پوندی اعلام شده است.
اکنون به رغم لغو پرواز مربوط به اعزام پناهجویان به رواندا که در پی رای دادگاه حقوق بشر اروپا رخ داده است، اما طرح لندن در این زمینه همچنان پا برجاست و مقامات بریتانیا اعلام کرده اند که آن را اجرایی می کنند.
بدین ترتیب به نظر می رسد ورای همه شعارهای حقوق بشری بریتانیا ،پناهجویان روزهای سخت تری را در پیش دارند.
نویسنده: آتوسا دینیاریان
117
