هفتاد و پنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با همه نشست‌های قبلی تفاوت دارد. سخنرانی مقامات کشورها این نشست برای نخستین بار به صورت ویدئو کنفرانس انجام می‌شود و سخنرانی‌های از پیش ضبط شده، در مجمع عمومی سازمان ملل پخش می‌شود. این سبک برگزاری که به ناچار به دلیل شرایط پیش آمده در اثر ویروس کرونا رخ داده، حاشیه‌های نشست از جمله دیدارها و گفتگوهای مقامات کشورها را حذف کرده است.
پررنگ نبودن تحولات غرب آسیا در نشست مجمع
آنتونیو گوترش، شی جین پینگ، دونالد ترامپ، رجب طیب اردوغان، ولادیمیر پوتین، حسن روحانی و امانوئل ماکرون از مهم‌ترین شخصیت‌هایی بودند که در روز اول نشست سخنرانی‌شان پخش شده است. با توجه به شیوع کرونا در سراسر جهان طبیعی است که کرونا و تبعات آن یکی از محورهای اصلی سخنرانی مقامات کشورها باشد. بر خلاف سال‌های قبل که تحولات غرب آسیا از مهم‌ترین محورهای سخنرانی مقامات و در واقع محور اصلی نشست مجمع عمومی بود، در نشست روز گذشته تحولات غرب آسیا وزن کمتری داشته است.
کاسته شدن از شدت بحران‌های امنیتی در غرب آسیا
دلیل نخست این است که از شدت بحران‌های امنیتی در این منطقه کاسته شده است. بحران سوریه در مقایسه با سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته و نظم نسبی بر این کشور حاکم شده است. داعش عملاً شاهد فروپاشی سازمان خود است و صرفاً بازمانده‌های داعش در برخی کشورها فعال هستند. جنگ علیه یمن همچنان ادامه دارد، اما واقعیت این است که پایان دادن به این جنگ در اولویت قدرت‌های بزرگ و سازمان ملل متحد قرار ندارد. اگرچه فجایع بشری در منطقه غرب آسیا همچنان گسترده است به خصوص وضعیت وخیم انسانی در یمن و حتی سوریه، اما الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ نشان می‌دهد اساساً حقوق بشر در نظام کنونی جهانی رنگ باخته است.
آمریکا؛ چالش اصلی نظام بین‌الملل
دلیل دوم کمرنگ بودن تحولات غرب آسیا در سخنان سخنرانان روز نخست نشست مجمع عمومی سازمان ملل این است که نظام بین‌الملل با موضوعات کلان‌تری در حال حاضر مواجه است. یکجانبه‌گرایی آمریکایی، نادیده گرفتن حقوق بین‌المللف تضعیف موقعیت سازمان ملل متحد و همچنین شدت گرفتن جنگ سرد میان قدرت‌ها از موضوعات و تهدیدهای کلانی است که نظام بین‌الملل کنونی با آن مواجه است. بر همین اساس نیز آنتونیو گوترش در سخنان افتتاحیه هفتاد و پنجمین نشست مجمع عمومی، جهان را به پرهیز از جنگ سردی جدید فراخواند و گفت: «با وجود بیماری همه‌گیر کرونا، دنیا به آتش‌بسی نیاز دارد تا تنش‌های روزافزون را خاموش کرده و از بروز یک جنگ سرد جدید جلوگیری کند.»
در واقع، امروز دغدغه اصلی رهبران قدرت‌های جهانی و منطقه‌ای ممانعت از برهم خوردن هنجارهای جهانی و همچنین تضعیف موقعیت کشورهای‌شان در نظم جهانی است. این نگرانی ناشی از الگوهای رفتاری دولت کنونی آمریکا است. «شی جین پینگ»، رئیس جمهوری چین به برتری‌جویی آمریکایی و ولادیمیر پوتین نیز به تضعیف سازمان‌های جهانی به خصوص سازمان جهانی بهداشت اشاره کرد. با این حال، صریح‌ترین انتقاد از جانب حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران مطرح شد. روحانی با انتقاد از یکجانبه‌گرایی و زورگویی‌های آشکار آمریکا در نظام بین‌الملل، گفت: «دوران سلطه و هژمونی به سر آمده است و ملت‌ها و فرزندان ما سزاوار دنیایی بهتر، امن‌تر و قانون مدارترند. امروز زمان تصمیمِ صحیح و درست و زمان "نه" گفتن به زورگویی و قلدرمآبی است.»//114
نویسنده:سید رضی عمادی
بیشتر بخوانید:
اتهام زنی‌های بی‌اساس ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل
آغاز هفتاد و پنجمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل زیر سایه کرونا و انتقاد از یکجانبه‌گرایی آمریکا
