بهمن 1398 و درست 62 روز بعد از برکناری مارک ویلموتس سرمربی بلژیکی، نیمکت تیم ملی فوتبال ایران به دراگان اسکوچیچ رسید، انتخابی که عجیب و ریسک بزرگی بود چرا که اهالی فوتبال انتظار داشتند نامی بزرگتر روی نیمکت تیم ملی بنشیند. تیم ملی در مرحله نخست مقدماتی جام جهانی در آسیا با تیمهای هنگ کنگ، عراق، لبنان، کامبوج و بحرین همگروه شد. تیم ملی با هدایت ویلموتس ابتدا تیم ملی هنگ کنگ را با نتیجه 2 بر صفر شکست داد و در دومین بازی با 14 گل در ورزشگاه آزادی در هم کوبید، اما در سومین بازی ورق تیم ملی ایران برگشت و ایران در برابر بحرین با شکست تلخی روبرو شد. پیش از بازی عراق نیز ویلموتس به دلیل عدم پرداخت حقوق او خواستار فسخ قراداد و یا عقد قراردادی جدید با فدراسیون فوتبال شد که حاشیههای بسیاری را همراه داشت و در نهایت با انجام پرداختیهای وی، ویلموتس برای نشستن بر روی نیمکت ایران برابر عراق راهی اردن شد و با یک بازی نه چندان خوب برابر این تیم با نتیجه 2 بر 1 شکست خورد. تیم ملی با ویلموتس تنها ۶ امتیاز از ۴ دیدار خود کسب کرد و این سرمربی بلژیکی از سمت خود برکنار شد.
- نیمکت تیم ملی ایران، بزرگترین شانس اسکوچیچ
بنابراین، دراگان اسکوچیچ در شرایطی به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران معرفی شده بود که از یک سو سابقه چندان مهمی پیش از این انتخاب نداشته و از سوی دیگر تیم ملی در مرحله اول مقدماتی جام جهانی و در یک گروه آسان اصلا شرایط مطلوبی نداشت و حتی در آستانه حذف قرار گرفته بود. اسکوچیچ در سابقه خود هدایت تیمهایی مثل النصر عربستان، ملوان انزلی، خونه به خونه بابل، فولاد خوزستان و نفت آبادان را داشت و کمتر کسی انتظار داشت که اسکوچیچ 51 ساله آن روز و 54 ساله امروز، بتواند حتی ایران را از مرحله اول مقدماتی جام جهانی در آسیا به سلامت عبور دهد. شیوع کرونا و برگزاری بازیها به صورت تمرکزی در زمین بحرین نیز کار شاگردان اسکوچیچ را سختتر کرده بود، اما اسکوچیچ به همراه ملی پوشان نتایج درخشانی در بحرین گرفتند و با چهار پیروزی مقابل هنگ کنگ، بحرین، کامبوج و عراق راهی مرحله بعد شدند.
- شکست در بازیهای بزرگ، محور انتقادها از اسکوچیچ
تیم ملی در مرحله بعدی مقدماتی جام جهانی در آسیا با تیمهای کره جنوبی، عراق، سوریه، لبنان و امارات همگروه شد و موفق شد به عنوان تیم نخست سریعترین صعود به جام جهانی را رقم زند. با این حال، شکست مقابل کره جنوبی در سئول، نقطه آغاز انتقادها از اسکوچیچ بود. محور اصلی انتقادها نیز این بود که اسکوچیچ تاکنون در بازیهای بزرگ قرار نگرفته و مقابل کره جنوبی که یکی از قطبهای فوتبال آسیا است با دو گل شکست خورد، اما چیزی به سنگینترین شکست ایران مقابل کره جنوبی نمانده بود زیرا تیم ملی در این دیدار بسیار سردرگم و ضعیف ظاهر شده بود. باخت به الجزایر در دیدار دوستانه ماه گذشته باز هم انتقادها از اسکوچیچ را افزایش داد. در حالی که الجزایر با ستارههای اصلی خود مقابل تیم ملی ایران قرار نگرفت، شاگردان اسکوچیچ باز هم بازی ضعیفی ارائه داده و برنامه مشخصی در زمین بازی نداشتند. بنابراین، بار دیگر این انتقاد مطرح شد که اسکوچیچ مرد دیدارهای بزرگ نیست و در جام جهانی تیم ملی زنگ تفریح گروه B مقابل انگلیس، آمریکا و حتی ولز خواهد شد. پیروزی یا دست کم شکست نخوردن مقابل انگلیس و آمریکا برای همه ایرانیها اهمیت بسیاری دارد.
- مراجع بالاتر از فدراسیون پیگیر تغییر سرمربی تیم ملی
بر همین اساس، شایعات نیز پیرامون برکناری اسکوچیچ شکل گرفت. اگرچه فدراسیون فوتبال بارها برکناری اسکوچیچ را رد و اعلام کرد این مربی کروات، سرمربی ایران در جام جهانی قطر خواهد بود، اما اظهارنظرها نشان میداد که در این باره در فدراسیون اجماع نظر وجود ندارد. میرشاد ماجدی، سرپرست فدراسیون فوتبال چند روز پس از شکست ایران در بازی دوستانه مقابل الجزایر در یک برنامه تلویزیونی گفت: «دراگان اسکوچیج با فدراسیون فوتبال قرارداد دارد و مورد حمایت است اما اولویت ما تیم ملی است.» در روزهای اخیر هر اندازه که فدراسیونیها برکناری اسکوچیچ را تکذیب کردند، اصحاب رسانه از برکناری قطعی اسکوچیچ خبر دادند. گفته میشود مراجع بالاتر از وزارت ورزش پیگیر تغییر سرمربی تیم ملی هستند. در این میان، برخی از اصحاب رسانه از نزدیک بودن کارلوس کیروش به نیمکت تیم ملی خبر دادند.
کیروش سرمربی تیم ملی در دو جام جهانی 2014 و 2018 بود و اتفاقاً در این مدت تیم ملی مقابل تیمهای بزرگی مثل آرژانتین، پرتغال و اسپانیا هم بازیهای درخشانی انجام داد و هم نتایج خوبی کسب کرد. شاید اگر در جام جهانی 2014 در دیدار مقابل آرژانتین و فوق ستاره آن لیونل مسی، داور مسابقه عادلانهتر قضاوت میکرد و شاید اگر VAR در آن برهه حضور داشت، آرژانتین و مسی متحمل شکست مقابل مسی میشدند. در جام جهانی 2018 نیز در حالی که دیدار ایران و پرتغال تا دقایق پایانی با نتیجه یک بر صفر به نفع یاران کریس رونالدو ادامه داشت، اما تیم ملی هرگز چهره یک تیم بازنده را نداشت با پنالتی دقیقه 90 به تساوی رسیدیم و اگر مهدی طارمی تجربه امروز را داشت، در ثانیههای پایانی میتوانستیم با شکست پرتغال و رونالدو به مرحله بعدی جام جهانی صعود کنیم.
- نکته تلخ؛ فدراسیون فوتبال زمان معرفی اسکوچیچ رئیس نداشت اکنون زمان برکناری احتمالی هم رئیس ندارد
با توجه به این عملکرد، از روز گذشته برخی رسانهها خبر دادند که مدیران ساختمان سئول جنوبی مذاکرات خود را با کارلوس کیروش اغاز کردند تا این مربی با تجربه بار دیگر هدایت ایران را برعهده بگیرد. از علی دایی نیز به عنوان گزینه ایرانی جانشینی اسکوچیچ نام برده میشود. همچنین شایعاتی درباره برانکو ایوانکویچ، سرمربی سابق و موفق پرسپولیس و تیم ملی وجود دارد، اما برانکو اکنون هدایت عمان را بر عهده دارد. از این رو، برخی از قطعی شدن حضور کیروش در نیمکت تیم ملی و پایان کار دراگان اسکوچیچ خبر میدهند. نکته حائز اهمیت، اما این است که انتخاب اسکوچیچ به عنوان سرمربی تیم ملی در شرایطی رخ داده بود که فدراسیون فوتبال ایران با سرپرست اداره میشد و اکنون برکناری احتمالی وی نیز در شرایطی رخ خواهد داد که فدراسیون فوتبال بار دیگر با سرپرست اداره میشود. در این شرایط، شاید حتی بازگشت کیروش نیز تقویت تیم ملی را در پی نداشته باشد چرا که فوتبال پیش از هر چیزی به مدیری توانمند و مقتدر نیاز دارد. فراموش نکنیم که کیروش، مدیری اقتدارگرا است و مدیران ضعیف امروز فدراسیون فوتبال شاید توان تعامل با وی را نداشته باشند. / 114