یکی از حوزه‌های کاری این دیوان رسیدگی به مناقشات مربوط به کنوانسیون نسل‌کشی سال ۱۹۴۸ است. ۱۵۳ کشور این کنوانسیون را به رسمیت شناخته‌اند.
وزارت دادگستری آفریقای جنوبی با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که اولین جلسه رسیدگی به پرونده شکایت این کشور علیه اسرائیل 11 و 12 ژانویه برگزار می‌شود.
بر اساس این بیانیه، «رونالد لامولا» وزیر دادگستری آفریقای جنوبی ریاست هیات حقوقی این کشور را در این دیوان به عهده خواهد داشت. آفریقای جنوبی در کنار پرونده نسل‌کشی، درخواستی هم برای در نظر گرفتن تدابیر موقت یا پیشگیرانه به دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه داده است.
این کشور از دیوان می‌خواهد حکم دهد که اسرائیل تمام اقدامات نظامی خود را در غزه متوقف کند. این یک روند دادرسی اضطراری است که دیوان ابتدا به آن رسیدگی خواهد کرد.
آفریقای جنوبی به عنوان یکی ازکشورهای عضو کنوانسیون پیشگیری و مجازات جنایت نسل کشی، متعهد به جلوگیری از وقوع نسل کشی است. بنابراین، در جلسه ویژه ای که در ۸ دسامبر ۲۰۲۳ برگزار شد، کابینه آفریقای جنوبی دستور داد که به دیوان بین المللی دادگستری مراجعه شود تا دستوری صادر شود که طی آن به اسراییل، که یکی از اعضای آن نیز است، دستور دهد از هرگونه اقدامی که ممکن است به منزله نسل کشی یا طبق جرایم مرتبط با کنوانسیون باشد، خودداری کند.
در این راستا، در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳ درخواستی به دیوان بین‌المللی دادگستری ارائه شد که در آن از دیوان خواسته شده است که فوری اعلام کند که طبق کنوانسیون نسل کشی، اسراییل تعهدات خود را نقض می کند و باید فوراً کلیه اقدامات و اقدامات ناقض آن تعهدات را متوقف کند و برخی اقدامات مرتبط را انجام دهد.دیوان بین المللی دادگستری طرح شکایت آفریقای جنوبی درخصوص نقض تعهدات اسراییل را تایید کرد.
بر این مبنا آفریقای جنوبی بر پایه کنوانسیون نسل کشی، علیه اسرائیل اقامه دعوی کرده است. ایلون لوی، سخنگوی کابینه اسرائیل گفته است که اسرائیل با این پرونده خواهد جنگید. این در حالی است که آمریکا به عنوان متحد استراژیک اسرائیل در ارتباط با پرونده آفریقای جنوبی به شدت ازتل آویو حمایت کرده و «جان کربی» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید این پرونده را «فاقد ارزش» و «بدون هیچ‌گونه اساس و مدرکی» توصیف کرده است.
آفریقای جنوبی رژیم صهیونیستی را مسئول «نسل کشی» در غزه دانسته است.
در پرونده ۸۴ صفحه‌ای آفریقای جنوبی تصریح شده که اقدامات اسرائیل «ویژگی‌های نسل‌کشی را دارد چون با هدف نابود کردن بخش عظیمی» از فلسطینیان در غزه انجام می‌شود.
در این پرونده استدلال شده است که اقدامات مصداق نسل‌کشی، شامل کشتار فلسطینی‌ها، ایجاد آسیب‌های جدی روحی و جسمی، و همین طور ایجاد عمدی شرایطی می‌شود که هدف از آن «نابودی فیزیکی آنها عنوان یک گروه» است. آفریقای جنوبی تاکید کرده که اظهارات مقام‌های اسرائیلی هم وجود قصد و نیت «نسل‌کشی» را نشان می‌دهد.
«جولیت مک‌اینتایر» استاد حقوق دانشگاه استرالیای جنوبی می‌گوید پرونده آفریقای جنوبی «بسیار جامع» است و «با دقت زیادی تنظیم شده است».
به گفته وی، این پرونده طوری تنظیم شده که «به هر گونه ایراد بالقوه اسرائیل پاسخ دهد و هر گونه ادعایی را که ممکن است درباره عدم صلاحیت دیوان برای رسیدگی به این پرونده مطرح شود، در نظر گرفته است.»پرتوریا قبل از اقامه دعوا به شیوه‌های گوناگونی موضوع را با تل آویو در میان گذاشته بود که با واکنش منفی رژیم صهیونیستی مواجه شد.
در پی اقدام آفریقای جنوبی، وزارت خارجه رژیم صهیونیستی طی بیانیه ای در 29 دسامبر واکنش نشان داد. تل آویو ارجاع درخواست آفریقای جنوبی علیه خود در دیوان بین المللی دادگستری را به عنوان یک افترای بی اساس و بدون هیچ گونه ارزش قانونی دانست و آن را رد کرد و ادعا نمود که در جنگ با حماس در غزه، به قوانین بین المللی پایبند است.
نکته مهم این است که در پی شکایت آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی در دیوان بین المللی دادگستری ، برخی کشورها نیز تمایل خود برای پیوست به این شکایت را مطرح کرده اند. «پترا دی ساتر» معاون نخست‌وزیر بلژیک گفته که او پیشنهاد پیوستن کشورش به شکایت آفریقای جنوبی علیه جنایت نسل‌کشی اسرائیل را مطرح خواهد کرد.
«زیاد دغیم» سفیر لیبی در هلند نیز از پیوستن کشورش به طرح شکایت آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی خبر داد و گفت: این سفارتخانه به رایزنی و حمایت از هیئت حقوقی آفریقای جنوبی ادامه خواهد داد.
به نظر می رسد شکایت آفریقای جنوبی از اسرائیل در دیوان بین المللی دادگستری به منزله فتح بابی برای شکایت از این رژیم توسط دیگر کشورها در محاکم قضایی بین المللی از جمله دیوان بین المللی کیفری با توجه به جنایات گسترده و بی سابقه اسرائیل علیه فلسطینی ها در نوار غزه است. به ویژه اینکه در جریان حمله نظامیان صهیونیستی به نوار غزه بیش از 23 هزار فلسطینی شهید و حدود 60 هزار تن دیگر مجروح شده‌اند که بیشتر آنان را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند.
نویسنده: سيدرضا ميرطاهر
117
بیشتر بخوانید:
حمایت ایران از اقدام آفریقای جنوبی علیه رژیم صهیونیستی
