با این حال اوضاع جهانی و نظام بین المللی دچار تغییرات بنیادین شده است و اکنون سران غربی خود به پایان دوران سلطه غرب اذعان می کنند.
"امانوئل ماکرون" رئیس جمهوری فرانسه روز شنبه در سخنرانی خود در نشست کنفرانس امنیتی مونیخ به تضعیف نقش غرب در عرصه جهانی و تغییر موازنه قدرت در جهان با توجه به ظهور قدرت های جدید اذعان کرد. مکرون گفت: «ما می‌توانیم بعضی ضعف‌های مشخص غرب را ببینیم.
ارزش‌ها تغییر یافته و قدرت‌های جدیدی ظهور کرده‌اند.» مکرون در ادامه ضمن این که از اروپا خواست تا استراتژی حاکمیتی خود را در عرض یک دهه توسعه دهد، افزود: ما در حال تبدیل شدن به قاره‌ای هستیم که به آینده خود باور ندارد.
در دوره پسا جنگ سرد به رغم تلاش آمریکا به عنوان سردمدار غرب برای حفظ نظام تک قطبی و حفظ سیطره غربی ها بر جهان، روندهای جهانی در ابعاد مختلف باعث ظهور قدرت های اقتصادی، سیاسی و نظامی در عرصه بین المللی شده است.
با وجود شواهد آشکار درباره روند رو به افول نفوذ غربی ها در جهان، واشنگتن همچنان این مساله را منکر شده و مدعی هژمونی آمریکا است. "مایک پمپئو" وزیر امور خارجه آمریکا در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ اظهار داشت: غرب در حال پیروزی است و ما در حال پیروزی جمعی هستیم.»
با این حال بین ادعای وزیر امور خارجه آمریکا و روندهای واقعی در عرصه جهانی فاصله بسیاری وجود دارد. اکنون غرب به رهبری آمریکا با رقبایی مانند چین و روسیه مواجه است.
چین که اکنون دومین قدرت اقتصادی جهان پس از آمریکا است، طبق پیش بینیها تا سال 2030 به قدرت اقتصادی نخست جهان تبدیل خواهد شد و همین مساله سلطه اقتصادی و تجاری غرب به ویژه آمریکا را زیر سئوال می برد.
روسیه نیز که پس از دوره زوال در دهه 1990، از سال 2000 با روی کار آمدن "ولادیمیر پوتین" روند بازسازی و احیای قدرت خود را در پیش گرفته، اکنون رقیب اصلی سیاسی و نظامی غرب به ویژه آمریکا، نه فقط در اروپا بلکه در غرب آسیا و آمریکای لاتین محسوب می شود.
بنابراین به رغم تلاش آمریکا برای ایفای نقش قدرت برتر، قدرت این کشور در عرصه های مختلف به چالش کشیده شده و نیز تشکل های جدید منطقه ای و بین المللی مانند سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس دربرابر تشکل های غربی مانند گروه 7 شکل گرفته اند.
اکنون جدالی بین قدرت های مسلط غربی و قدرت های رقیب در سطح جهانی در حال وقوع است. غربیها بارها لیبرال دموکراسی را به مثابه ایدئولوژی برتر سیاسی در جهان به تصویر کشیده است و حتی پس از پایان جنگ سرد، "فرانسیس فوکو یاما" اندیشمند آمریکایی از پایان تاریخ سخن به میان آورد.
گویی غربی ها بر این گمان هستند که ارزش ها و اهداف فقط همان چیزی هستند که از نگاه آنها اعتبار دارند و کشورهایی که عقیده و ایدئولوژی یا خاستگاه تمدنی دیگری دارند، باید با غربی ها هم راستا و هم داستان شوند. به همین دلیل است که آمریکا، روسیه را بزرگترین تهدید برای نظم جهانی خوانده و خواستار مقابله با آن شده است زیرا مسکو ارزش های غربی را که به مثابه ارزش های جهان شمول تبلیغ می شوند قبول ندارد و خواهان احترام غربی ها به ویژه آمریکا به قواعد بین المللی است.
نکته مهم این که روند افول نفوذ غرب در عرصه جهانی تا حد زیادی به دلیل عملکرد نادرست غربی ها در جهان است که در قرون اخیر در قالب استعمارگری و امپریالیسم، ستم های زیادی بر ملل تحت سلطه روا داشته اند.
مکرون اوت 2019 در این زمینه تصریح کرد: اکنون در پایان دوره سلطه غرب بر جهان زندگی می کنیم و این موضوع، ناشی از اشتباهات غرب در گذشته است.
اکنون نیز آمریکا در قالب سیاست های یکجانبه گرایانه خواهان تحمیل اهداف و ارزش های خود بر دیگر کشورها است.
این رویکرد آمریکا با مخالفت سازمان ملل متحد مواجه شده است. به گفته "ماریا فرناندا اسپینوزا" رئیس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، «مواجهه با آشفتگی فزاینده در جهان» تنها در سایه «چندجانبه گرایی» ممکن است.
آمریکا به شدت مخالف تقویت چند جانبه گرایی است و تلاش می کند تا همچنان نقش هژمون خود را در عرصه بین المللی از طریق اعمال زور و تحمیل خواسته های خود به دیگر کشورها حفظ کند.
با این حال شواهد حاکی از انزوای روزافزون آمریکا به دلیل اقدامات یکجانبه و زورمدارانه دونالد ترامپ است.
نویسنده: سید رضا میرطاهر
138/118
