در این بیانیه آمده است، موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که خود قربانی جنگ، تهدید و تحریم‌های یکجانبه مورد حمایت آمریکا و غرب بوده است، احترام به منشور ملل متحد و حقوق بین‌الملل از جمله عدم توسل و تهدید به زور، تمامیت سرزمینی و برابری حاکمیتی است.
بیانیه وزارت امور خارجه ایران در حالی منتشر شده است که ۲۴ فوریه 2023 مصادف با نخستین سالروزعملیات نظامی روسیه علیه اوکراین بود.
ابتدا تصور می شد جنگ اوکراین طولانی نشود اما تداوم و تشدید آن، برخی از معادلات را تغییر داد و غربی ها با افزایش کمک های نظامی به اوکراین، موجب تداوم و فرسایشی شدن این جنگ شدند. به طور مثال، کنگره امریکا در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۱۲ میلیارد دلار (۹۲.۴۷ میلیارد پوند) به اوکراین اختصاص داد .
با وجود این، اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) اگرچه در شرایط کنونی بیشترین کمک نظامی را به اوکراین می دهند اما از ورود مستقیم به جنگ امتناع می کنند.
اوکراین پیشتر امیدوار به عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو بود ولی اکنون با مخالفت غربی ها، هم برای عضویت در ناتو و هم عضویت در اتحادیه اروپا مواجه است.
به نظر می رسد، اوکراین از سوی غربی ها وارد یک جنگ نیابتی با روسیه شد؛ جنگی که تاکنون خسارات سنگینی بر اوکراین وارد کرده که تلفات ده‌ها هزار نظامی و آوارگی ۱۴ میلیون شهروند این کشور از نمونه های آن است.
به همین دلیل، جمهوری اسلامی ایران ضمن مخالفت با جنگ ، ریشه اصلی بحران اوکراین را در تصمیمات و اقدامات سیاسی و نظامی آمریکا و بحران سازی غربی ها در جهان می داند.
در بیانیه اخیر وزارت خارجه ایران نیز آمده است : به طور ویژه، جمهوری اسلامی ایران ذهنیت سلطه جویانه و یکجانبه گرایی دوران جنگ سرد توسط ایالات متحده و برخی دیگر از کشورهای غربی از طریق سیاست‌های ملی و ترتیبات منطقه‌ای (مانند ناتو) را محکوم می‌کند که خود یکی از علل ریشه‌ای بسیاری از بحران‌ها در جهان، از جمله بحران جاری در اوکراین بوده است.
جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده است که در خصوص بحران اوکراین، پایبند به سیاست بی طرفی فعال است. در واقع ایران یک طرف این بحران نیست و از ابتدای این بحران تلاش کرده است در چارچوب مناسبات دوستانه‌ای که با دو طرف دارد، دو کشور را به مسیر دیپلماسی برای حل و فصل اختلافات برگرداند و از ادامه جنگ جلوگیری کند.
در واقع، ایران تنها کشوری در منطقه است که با اتخاذ موضعی متعادل و منطقی، خواستار گفتگو و دیپلماسی جهت حل اختلافات روسیه و اوکراین شده و همزمان درباره اقدامات تحریک آمیز ناتو و خطرات مرتبط با گسترش ناتو به سمت شرق، هشدار داده است.
در همین راستا، جمهوری اسلامی ایران آمادگی خود را برای مشارکت در هرگونه ترتیباتی که منجر به پایان دادن به جنگ و بحران انسانی ناشی آن شود، اعلام کرده است. "سید ابراهیم رئیسی" رئیس جمهوری اسلامی ایران نیز در گفتگوی تلفنی با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در ژانویه 2023 با تاکید بر لزوم همگرایی منطقه ای ، بار دیگر آمادگی ایران را برای نقش‌آفرینی فعال و سازنده در جهت پایان دادن به درگیری‌ها و ایجاد صلح در اوکراین اعلام کرد.
/118
نویسنده: حسن عقیقی
