موصل، سومین شهر بزرگ عراق (پس از بغداد و بصره) در سه‌شنبه ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴ (۲۰ خرداد ۱۳۹۳) به تصرف داعش و متحدانش درآمد.
تصرف مسجد «جامع النوری» که ۸۵۰ سال قدمت دارد، پیروزی بزرگ برای نیروهای عراقی به ارمغان آورد.
علاوه بر قدمت در اهمیت این مسجد همان بس که «ابوبکر البغدادی» سرکرده داعش در ژوئن ۲۰۱۴ خلافت خودخواند اش را در مسجد النوری اعلام کرد و برهمین اساس این مسجد برای عناصر داعش دارای اهمیت بسیاری بود.
کارشناسان معتقدند آزادسازی موصل، آغازی بر یک پایان را در پیش روی دولت و ملت عراق قرار داده است.
چرا که عراق پسا داعش به مراتب بیشتر درمعرض خطر است و خاکستر تنش‌های پس از آزادسازی موصل، درصورت اقدام نسنجیده و محاسبه نشده می تواند، آتش چالش‌ها را شعله ور کند.
آن چه اکنون با آن مواجه هستیم، مسایل و موضوعات مهمی است که پیرامون آینده این کشور است.
بازگشت آوارگان، بازسازی خرابی های گسترده، تعامل یا تقابل احزاب سنی با دولت مرکزی، آینده ساخت سیاسی عراق و مطالبات مطرح در این زمینه همچنین آینده «حشد الشعبی» از جمله این مسایل است.
لیکن پرداختن به تمامی این مسایل دریک یاچندگفتار نمی گنجد و هریک به تنهایی بحثی جدامی طلبد.
می بایست بپذیریم، بازگشت آوارگان قبل از بازسازی امکان پذیر نیست.
شروط برخی کشورهای منطقه برای کمک به داعش در زمینه بازسازی موصل
مساله بازسازی بسیار مهم است که به مساله ای برای باج گیری از عراق تبدیل شده است.
عربستان سعودی، مشارکت در بازسازی عراق را به فاصله گرفتن از ایران و تحریم قطر مشروط کرده است.
آمریکا و ترکیه نیز چنین موضعی را در مورد بازسازی عراق دارند.
از جمله دیگر شروط بازسازی، مشخص شدن وضعیت حشدالشعبی است.
با این وجود تخمین زده می شود، حدود 40 میلیارد دلار بازسازی موصل هزینه نیاز است.
افزودنی است که پیروزی در برابر تروریست‌ها در موصل و آزادسازی آن، مرحله نخست مبارزه با تروریسم بود و مرحله بعدی مبارزه امنیتی است.
مبارزه امنیتی در هر کشوری برای تثبیت «امنیت پایدار» ضروری است.
رصد دائم تهدیدها و نگرانی‌های امنیتی همواره سرلوحه مبارزه امنیتی قرار دارد و دوره زمانی خاصی مانند مبارزه نظامی ندارد. مبارزه امنیتی از اهمیت بیشتری نسبت به مبارزه نظامی برخوردار است، چراکه توسعه، آبادانی و زندگی مردم در سایه آرامش در گرو تضمین «امنیت پایدار» است.
در چنین شرایطی، مرحله پس از داعش در موصل و دیگر مناطق عراق، مهمتر از مرحله مبارزه نظامی است.
شناسایی هسته‌هایی که در میان غیرنظامیان نفوذ کردند ضروری است و اگر با آنان برخورد نشود، باردیگر با اسامی جدید خودنمایی خواهند کرد.
نباید اجازه داد، پیروزی تاریخی که در موصل محقق شده است با ظهور مجدد هسته‌های نفوذ کرده در بین مردم، موقتی باشد، موضوعی که نشان دهنده درجه اهمیت «مبارزه امنیتی» پس از «مبارزه نظامی» با داعش در موصل است.
همزمان با مبارزه امنیتی، حل مسائل سیاسی در عراق هم به تثبیت «امنیت پایدار» کمک می‌کند.
دعواهای سیاسی یکی از راه‌های نفوذ مجدد ناامنی به موصل است.
در این زمینه، «محسن البهادلی» تحلیلگر مسائل سیاسی عراق گفت:
"امروز سمفونی پیروزی در استان نینوا نواخته شده است و داعش سقوط کرد؛ اکنون باید به فکر مرحله پس از داعش بود و اوضاع سیاسی را سرو سامان داد و جراحت‌ها را التیام بخشید."116/110
بیشتر بخوانید:
بازسازی موصل، چالش پیش روی دولت عراق+ ویدئو
موصل پس از آزادی / ویدئو
