جمشید امین زاده- «کاظم جلالی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، روز جمعه در توئیتی با بیان این موضوع به "معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین دو کشور" امضا شده در مارس 2001 اشاره کرد و نوشت؛ در این مدت، تحولات زیادی در عرصه روابط بین المللی، منطقه پیرامونی و روابط دوجانبه رخ داده و اکنون سطح مناسبات و حوزه همکاریهای فعلی ایران و روسیه بسیار فراتر از دهههای گذشته است.
معاهده اساس روابط متقابل و اصول همکاری بین ایران و روسیه دارای 21 ماده است که اعتبار آن در مارس سال آینده به پایان میرسد.
اگرچه از مدتها قبل بحث ایجاد روابط راهبردی ایران با دو قدرت روسیه و چین مطرح بوده است؛ اما از حدود یکدهه قبل و در پی تحولات منطقه ای و بین المللی؛ موضوع روابط جامع با کشورهای مستقل و تاثیرگذار در تحولات منطقه ای و بین المللی در اولویت قرار گرفت.
«محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه ایران و «سرگئی لاوروف» وزیر امورخارجه روسیه اخیراً در بیانیهای مشترک در مسکو تصریح کردند: "تهران و مسکو مصمم هستند، فعالانه رویکردهای جمعی و چندجانبه عادلانه مبتنی بر اصول و قواعد کلی شناخته شده حقوق بین الملل را برای حل مسائل فوری و ضروری منطقه ای و جهانی ارتقاء دهند."
این سطح از همکاری با توجه به درک مشترک دوکشور از منافع جمعی و تهدیدهای مشترک از اهمیتی استراتژیک برخوردار است.
با توجه به این مولفه؛ اهمیت روابط بلند مدت ایران و روسیه را می توان از سه جنبه مورد توجه قرار داد:
جنبه نخست، تقویت و استمرار توسعه مناسبات راهبردی و تاثیرگذار بودن این همکاری ها برای تحولات منطقه است.
جنبه دوم، اهمیت این موضوع توجه ویژه دو کشور به مسائل و چالشهای پیرامونی و چگونگی مقابله با تهدید های مشترک است.
در این زمینه جمهوری اسلامی ایران و روسیه نشان داده اند که از قدرت ابتکار عمل و تعامل قوی برخوردارند.
جنبه سوم اهمیت روابط بلند مدت ایران و روسیه، توسعه همکاری های بین المللی بویژه در ارتباط با مقابله با یکجانبه گرایی است.
وزیر امور خارجه کشورمان که سهشنبه هفته گذشته بهمنظور دیدار و گفتوگو با سرگئی لاوروف همتای روس خود و تقدیم پیام حسن روحانی به ولادیمیر پوتین به مسکو سفر کرد، با اشاره به نزدیک بودن بیستمین سال توافقات ایران و روسیه گفت: «تمدید قرارداد در دستورکار است و اگر دوستان روسی آماده باشند قرارداد بلندمدت دیگری داشته باشیم، قابل بررسی است.»
ایران و روسیه در ربع قرن گذشته، دلایل متعددی برای گسترش همکاری با یکدیگر داشتهاند و با وجود برخی تفاوتها و حتی اختلاف نظرها در جهتگیریها، در شرایط حساس ضرورت های همکاری را بدرستی درک کرده اند.
ایران و روسیه طی بحران سوریه، با کمک یکدیگر موفق شدند دستور کار قدرتهای غربی و متحدان منطقهای آنها در این کشور را با شکست مواجه کنند و با ازبین بردن نسبی خطر داعش در منطقه، یک بحران بزرگ منطقهای را مدیریت نمایند.
اتفاق مهم دیگر در این زمینه، شکلگیری سازِکاری منطقهای با حضور ایران، روسیه و ترکیه با عنوان «روند آستانه» است که تجربه جدیدی در حلوفصل بحرانها در منطقه پرتنش غرب آسیا بهشمار می رود.
از اینروست که کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه در توییت خود درباره اهمیت برنامه جامع همکاری تهران و مسکو یادآور شد؛ سطح مناسبات و حوزه همکاریهای فعلی ایران و روسیه بسیار فراتر از دهههای گذشته است؛ ضمن اینکه همکاریهای طرفین عمیق تر و معنادار تر شده و ظرفیتهای زیادی در روابط دو کشور وجود دارد که باید در قالب برنامه جامع همکاریها به آنها پرداخته شود.
بیشتر بخوانید:
ظریف: تمدید توافق ۲۰ ساله با روسیه در دستور کار قرار دارد