حسین امیرعبداللهیان امروز (پنجشنبه) با قربانقلی بردی محمداف رهبر ملی و رئیس شورای مصلحت خلق ترکمنستان دیدار می کند و سپس با سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان رایزنی خواهد کرد. گفت‌وگو در خصوص مسایل مورد علاقه دوجانبه به خصوص مسایل اقتصادی و تجاری، ترانزیت، انرژی و مبارزه با تروریسم از مهم‌ترین موضوعات مورد رایزنی در جریان این دیدارها خواهد بود.
این دیدار و رایزنی‌ها از آن جهت اهمیت دارد که دو کشور با یکدیگر صدها کیلومتر مرز مشترک و پیوندهای نزدیک فرهنگی، دینی و تاریخی دارند؛ همچنین ترکمنستان دروازه ورود ایران به آسیای مرکزی محسوب می‌شود.
به همین دلیل مقامات ایران و ترکمنستان در دو و نیم سال گذشته بارها رفت‌وآمدهای دیپلماتیک داشته‌اند به طوری که می‌توان گفت روابط دو کشور یک بار دیگر در دولت سیزدهم ایران، احیا شده است.
در سال ۲۰۲۱ همزمان با سفر ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران به ترکمنستان قرارداد سه جانبه سواپ در حاشیه اجلاس سازمان همکاری اقتصادی (اکو) و با حضور الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان امضا شد؛ بر اساس این توافق، ترکمنستان روزانه ۵ تا ۶ میلیون مترمکعب گاز به جمهوری آذربایجان می‌فروشد، این گاز از مسیر ایران به جمهوری آذربایجان منتقل خواهد شد؛ ایران نیز گاز مصرفی مورد نیاز خود در پنج استان کشور را از حق انتقال این گاز برداشت خواهد کرد.
یکی دیگر از موضوعات مهم در روابط ایران و ترکمنستان، حمل‌ونقل و ترانزیت است؛ ایران یکــی از نزدیک تریــن مســیرهای دسترســی ترکمنســتان بــه آبهـای آزاد، آسـیای میانـه، آسـیای جنوبـی و حاشـیه خلیج فـارس و حتـی اروپـا اسـت و به همین دلیل ترکمنسـتان خواهان استفاده از موقعیت ترانزیتی ایـران است.
دولت ترکمنستان در نشست «کریدورهـای حمل ونقـل و ترانزیتـی بین المللی؛ اتصـال و توسـعه» کـه جـولای 2022 در عشـق آباد برگـزار شـد، پیشـنهاد ایجـاد دو مسـیر بین المللـی ترانزیـت کالا در چهارچـوب کشـورهای عضـو سـازمان همکاری اقتصـادی (اکـو) را مطرح کرد؛ یکی «کریـدور قزاقسـتان، ازبکسـتان، ایـران» و دیگـری «تاجیکسـتان، ازبکسـتان، ترکمنسـتان، ایـران، ترکیـه» که هـر دو مسـیر از ایـران می گـذرد.
موقعیت ایران بعنوان دروازه اتصال کشورهای آسیای میانه به آبهای خلیج فارس و اروپا از یک سو و موقعیت کشور ترکمنستان بعنوان دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه و چین؛ نشان از جایگاه ممتاز و استراتژیک دو کشور در منطقه دارد.
خدمـات فنـی مهندسـی نیز یکـی دیگـر از ابعـاد روابـط اقتصـادی ایـران و ترکمنسـتان اسـت کـه همچنـان می توانـد بخـش عمـده ای از همکاری هـای مشـترک اقتصـادی دو کشـور باشـد. در دو دهـه اخیـر، ایـران در پروژه هـای عمرانـی و ساخت وسـاز ترکمنسـتان نقـش داشـته اسـت.
اکنون سفر امیرعبداللهیان به عشق آباد در شرایطی انجام شده است که اسناد امضا شده بین دو کشور در جریان سفر سال گذشته قربانقلی بردی‌محمداف رهبر ملی و رئیس شورای مصلحت خلق ترکمنستان به تهران به حالت اجرایی درآمده و در نتیجه گسترش تعاملات دو کشور در دو و نیم سال گذشته حجم تبادلات اقتصادی از کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار به ۴۶۰ میلیون دلار رسیده است.
بدیهی است، اشتراکات فرهنگی و دینی، مرزهای طولانی و ظرفیت های اقتصادی، زمینه همکاری های بلند مدت ایران و ترکمنستان را فراهم کرده و اراده مقامات دو کشور نیز در همین راستا قرار دارد؛ سفر وزیر امور خارجه ایران به ترکمنستان هم در همین چارچوب قابل ارزیابی است و انتظار می رود نتایج حاصل از توافقات و رایزنی ها در این سفر به توسعه مناسبات دو کشور بیانجامد.
امیرعبداللهیان نیز در آستانه این سفر در پیامی در حساب کاربری خود در شبکه ایکس تاکید کرده بود: «در امتداد سیاست خارجی فعال و دیپلماسی پویا و بمنظور توسعه و تحکیم مناسبات ایران و ترکمنستان، عازم عشق‌آباد هستم.»
نویسنده: حسن عقیقی
بیشتر بخوانید:
سفر امیرعبداللهیان به عشق‌آباد
توسعه اقتصاد دریایی بین بنادر ایران و ترکمنستان با محوریت مازندران
حضور فرهنگی ایران در نمایشگاه صنایع دستی ترکمنستان
مرزهای ایران و ترکمنستان مرز صلح و دوستی است
