«آلکس وارد» نویسنده و روزنامه نگار آمریکایی با انتشار پایگاه اطلاع رسانی آمریکایی «ووکس» می نویسد: با نگاهی به مواضع اخیر ترامپ در حمله به متحدان اروپایی خود در ناتو بر سر بودجه های دفاعی و چشم انداز نگران کننده ای که گفتگوهای وی با ولادمیر پوتین در هلسینکی وجود دارد؛ باید اذعان کرد که «ولادمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه برنده اصلی نشست اخیر کشورهای عضو «ناتو» به شمار می آید زیرا ترامپ با اقداماتی که انجام می دهد وی را به هدف خود یعنی ایجاد شکاف در میان کشورهای عضو ناتو حتی از میان بردن این پیمان نزدیک تر می کند.
«ولادمیر پوتین» رئیس جمهور روسیه به دنبال ایجاد شکاف در ناتو است و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا این کار را برای وی انجام می دهد. این فهرستی کوتاه از کارهایی است که دونالد ترامپ از زمان حضور در نشست ناتو انجام داده است:
وی بر متحدان آمریکا به دلیل هزینه نکردن کافی تاخت و آنها را مجرم خواند و حتی از آنان خواست تعهداتشان را در قبال ناتو دو برابر کنند. وی بارها سخنان «ینس استولتنبرگ» دبیر کل «ناتو» را قطع و حتی یک بار «استولتنبرگ» را وادار به تمجید از خود کرد.
ترامپ به آلمان توهین و این کشور را «برده روسیه» خواند زیرا از این کشور انرژی وارد می کند. همه این اتفاقات در صبحانه کاری شروع به کار نشست دو روزه روی داده است. اوضاع از این نقطه به بعد بدتر نیز شد.
ترامپ به جلسه ای که در آن به مساله تجاوزهای روسیه رسیدگی می شد 30 دقیقه دیر رسید و دست کم دو دیدار با سران کشورهای مختلف را از دست داد؛ وی کشورهای اروپایی را تهدید کرد در صورتی که پول بیشتری پرداخت نکنند «راه را به تنهایی طی می کند» و اینگونه به نظر رسید که منظور وی خارج کردن آمریکا از پیمان ناتو باشد.
اوضاع به قدری وخیم شد که در نهایت «استولتنبرگ» نشست بعد از ظهر پنجشنبه را لغو کرد تا نشستی برای بررسی نگرانی های ترامپ تشکیل شود.
در نهایت ترامپ در نشست خبری اعلام نشده و عجیبی که بعد از آن تشکیل شد، خبر از موفقیت در نشست ناتو داد و مدعی شد متحدانش را وادار کرده است پول بیشتری برای دفاع بپردازند و خود را «نابغه ای ثابت قدم» خواند. (البته امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه توافق کشورهای ناتو با ترامپ را به چالش کشید.)
«ریچل ریتزو» کارشناس امنیتی اروپا در اندیشکده آمریکن «سکیوریتی» معتقد است خود پوتین هم نمی توانست به این خوبی کارها را پیش ببرد.
ناتو، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در 1949 به وسیله آمریکا، کانادا، انگلیس، فرانسه و برخی کشورهای دیگر اروپایی تشکیل شد. هدف از این پیمان نیز ایجاد ائتلاف نظامی قدرتمندی برای مهار کردن شوروی بعد از جنگ جهانی دوم بود.
اگر چه سران ناتو این را به صورت علنی اظهار نمی کنند ولی این پیمان همچنان برای مهار کردن تجاوزگری های روسیه در قاره اروپا به بقای خود ادامه می دهد. بند پنجم این پیمان که بیان می دارد حمله به یکی از کشورها به معنی حمله به کشورهای دیگر به شمار می آید کمک کرده بود تا مسکو از هر گونه حمله به 29 کشور عضو بخصوص کشورهایی که در شرق اروپا حضور دارند خودداری کند.
در واقع اگر پوتین برای مثال دستور حمله به استونی را صادر می کرد، بر اساس این پیمان آمریکا متعهد بود در کنار «تالین» (پایتخت استونی) قرار گیرد. بی شک پوتین هم به دنبال شروع جنگ با آمریکا نیست.
پوتین به دنبال تضعیف و ایجاد شکاف در پیمان ناتو
پوتین به جای اینکه جنگی را بخواهد شروع کند، به دنبال تضعیف و ایجاد شکاف در پیمان ناتو بود. برای مثال وی به دنبال مداخله در انتخابات در کشورهای عضو ناتو به نفع نامزدهای حامی روسیه است و در نزدیکی کشورهای بخش شرقی پیمان ناتو رزمایش های گسترده نظامی برگزار می کند. تهدید سیاسی و نظامی ناتو باعث می شود متحدان حاضر در این پیمان درباره امنیت خود و تعهدات کشورهای دوست دچار تردید شوند.
وقتی رئیس جمهور روسیه برای تضعیف ائتلافی که در برابر بلند پروازی های ایستاده است فعالیت و اقدام کند یک مساله است ولی وقتی رئیس جمهور آمریکا چنین کاری انجام دهد مساله ای دیگر مطرح می شود.
البته در نگاهی منصفانه باید این را نیز خاطر نشان کرد که دولت ترامپ گام هایی چند هم برای تقویت ناتو برداشته است. دولت وی شمار نیروهای آمریکایی در شرق اروپا را از افزایش داده و کمک های مالی برای دفاع اروپا را بیشتر کرده است.
با این حال رفتاری که ترامپ با متحدان خود در نشست انجام داد به معنی واقعی بد بود زیرا وی مدام به متحدان خود حمله و ائتلاف را دچار شکاف می کرد؛ دقیقا همان چیزی که پوتین آرزویش را داشت.
«فیلیپ برید لاو»3 ژنرال بازنشسته نیروی هوایی و فرمانده ارشد ناتو بین سالهای 2013 تا 2016 معتقد است "پوتین به دنبال رخنه ای در این ائتلاف می گردد تا در دل این رخنه ها نفوذ و آنها را به شکاف تبدیل کند و در این شکاف ها به سر برد تا باعث هر چه بزرگتر شدن آنها شود".
«برید لاو» گفت: "ما خودمان نباید این شکاف ها را برای وی ایجاد کنیم". وی معتقد است الزاما پوتین در این نشست موضوع اصلی نبود ولی باور دارد ترامپ برای تعامل با متحدان آمریکا راه بهتری داشت.
ترامپ چگونه اوضاع را بدتر کرد؟
ترامپ برای دیدار با پوتین راهی هلسینکی می شود تا دیداری رو در رو با وی داشته باشد ولی کارشناسان و متحدان ناتو این بیم را دارند که در نهایت بین پوتین و ترامپ توافقی به دست آید که برای روسیه خوب و برای آمریکا و ناتو بد باشد.
برای نمونه ممکن است پوتین روی خشم ترامپ از میزان هزینه ای که آمریکا برای دفاع از اروپا می پردازد و همچنین تمایل وی برای داشتن روابط نزدیک تر با روسیه حساب و در نهایت وی را متقاعد کند که تمرین های نظامی ناتو را با این منطق که هزینه های زیادی در پی دارد و باعث دشمنی روسیه می شود، تعلیق کند.
ولی این کار باعث می شود متحدان آمریکا در ناتو به هم بریزند زیرا از نظر آنها تمرین های نظامی در برابر تجاوزگری های روسیه بازنده ای قدرتمند به شمار می آیند.
«جیل دروتی» کارشناس مسائل روسیه در دانشگاه واشنگتن معتقد است: نیازی نیست که پوتین بیش از اندازه با این موضوع بازی کند. وی میتواند با رئیس جمهور آمریکا درباره اینکه ناتو چه میزان می تواند بی مصرف باشد صحبت کند.
ترامپ همچنین می تواند کریمه را که روسها به صورت غیر قانونی در 2014 تصرف کردند، به عنوان بخشی از این کشور به رسمیت بشناسد. در ماه ژوئن، ترامپ بارها در نشست کبک به سران کشورهای گروه 7 گفته بود که کریمه می تواند بخشی از روسیه باشد زیرا اکثریت ساکنان آن را روس زبان تشکیل می دهد.
چنین چیزی می تواند برای روسیه پیروزی بزرگی و خیانتی بزرگ برای متحدان آمریکا در اروپا به شمار آید. چنین چیزی می تواند عملا پایانی بر سیاست چهار ساله اروپا و آمریکا برای عقب راندن تجاوزگری های روسیه به شمار آید.
روز پنجشنبه گزارشگران حاضر در نشست ناتو از ترامپ درباره لغو تمرین های نظامی در صورت در خواست پوتین از وی برای چنین کاری سوال کردند؛ ترامپ از دادن پاسخی جامع به این سوال طفره رفت و فقط گفت «شاید در این مورد نیز صحبت کنیم».
با وجود اینکه ترامپ دو روز با متحدان خود در ناتو صحبت و مذاکره کرده است ولی لغو شدن تمرین های نظامی ناتو را مردود نمی داند این به تنهایی روشن ترین نشانه از پیروزی بزرگ پوتین است.
مترجم: حسین جعفریامی
بیشتر بخوانید:
مخالفت با افزایش بودجه ناتو؛ واکنش اروپاییها به خودشیفتگی ترامپ + ویدئو
مسکو: ناتو یک بلوک نظامی کاملا بیفایده است / تحلیل
تهدید ترامپ به خروج از ناتو