«سامح شکری»، وزیر خارجه مصر، در دیدار با وزیران امور خارجه سودان، الجزایر، نیجریه و جمهوری کنگو در حاشیه نشست اتیوپی چندین طرح و موضوع مشترک و منطقه‌ای از جمله طرح تشکیل اتحادیه‌ای در شمال آفریقا به همین نام با مشارکت کشوهای عربی و غیرعربی را پیشنهاد کرده است.
«سامح شکری»، طرح تشکیل اتحادیه‌ای در شمال آفریقا به را پیشنهاد کرده است
وزیر امور خارجه مصر همچنین اعلام کرد، در نزدیک‌ترین زمان ممکن، نشستی با وزیران امور خارجه کشورهای شمال آفریقا در قاهره برگزار می شود تا در این چارچوب با طرف‌های شرکت کننده گفت‌وگو صورت گیرد.این پیشنهاد در حالی مطرح می شود که کشورهای شمال آفریقا هر یک با مشکلات بسیار سیاسی، اقتصادی و اجتماعی رو به رو هستند.
اگرچه کشورهای مصر و تونس با تجربه بیداری اسلامی یک گذار سیاسی را طی کرده اما همچنان به ثبات و امنیت لازم نرسیده و در بسیاری موارد با اعتراضات مردمی مواجه هستند.
سودان نیز با آشفتگی های بسیاری رو به روست و مشکلات سیاسی در این کشور همچنان ادامه دارد. جمهوری کنگو و دیگر کشورهای منطقه نیز با بحران هایی رو به رو بوده و اگر چه تاکنون برای حل آن موفقیت هایی به دست آورده اند اما هنوز مسائل بسیاری باقی مانده است از سوی دیگر، موضوع مهاجرت، بازگشت تروریست ها و بحران سیاسی لیبی از جمله مهم ترین معضلات منطقه است.
به عنوان یک نهاد قاره ای نسبتاً قدرتمند، چند سالی است که سعی در سامان دادن شرایط در این منطقه دارد. این اتحادیه با ورود به بحران های منطقه تا حدودی توانسته شرایط را کنترل و با میانجی گری یا استفاده از راه حل های دیگر بحران ها را حل نماید. در این شرایط اهداف مصر از طرح پیشنهاد تشکیل اتحادیه شمال آفریقا از چند جهت قابل تامل است.
اتحادیه آفریقا برای سامان دادن شرایط در این منطقه تلاش می کند
پیشنهاد مصر را از یک جهت می توان مرتبط با تحولات منطقه دانست.
به نظر می رسد، مصر با توجه به رخدادهای منطقه، درصدد ایفای نقشی تاثیر گذار در روند تحولات منطقه است. به ویژه آنکه مصر پیش از این ودر دوران جنگ سرد و بویژه در زمان جنگ اعراب و اسراییل، نقش رهبری و هدایتگری جریان های سیاسی در منطقه را ایفا می کرد. مصر اما اکنون پتانسیل های گذشته را ندارد و به همین جهت در تلاش است در شمال قاره آفریقا با همراه کردن کشورهای دیگر و تشکیل یک نهاد منطقه ای بتواند نقشی هر چند محدود را در این منطقه بدست گیرد.
از جهتی دیگر با توجه به تنش در روابط مصر با عربستان در مسائل منطقه‌ای از جمله سوریه، به نظر می رسد، قاهره اکنون با ائتلاف سازی تلاش می کند حرکت هایی مشابه عربستان در منطقه انجام دهد و در این راستا طرح تشکیل اتحادیه آفریقایی در سطحی محدود می تواند مصر را به این هدف نزدیک سازد.
در یک ارزیابی جامع تر می توان گفت، با توجه به اینکه مصر همواره از گذشته در پی اعمال سیاست منطقه‌ای مستقل خود بوده است؛ اکنون با وجود مشکلات سیاسی و اقتصادی درصدد است تا اهمیت نقش راهبردی خود را یادآوری کند اما در شرایط کنونی به نظر می رسد عملی شدن این طرح با مانع های بسیاری رو به روست و حتی اگر صورت واقعیت به خود بگیرد با احتساب شرایط سیاسی و اقتصادی کنونی در منطقه نمی تواند نهادی تاثیر گذار و قدرتمند در منطقه باشد.
از طرفی دیگر با وجود تقویت بیش از پیش نقش اتحادیه آفریقا و مشارکت فعالانه این نهاد در حل و فصل مسایل منطقه؛ بعید است که در شرایط فعلی انگیزه قابل اعتنایی از سوی کشورهای منطقه برای پیوستن به پیشنهاد مصر وجود داشته باشد.113/110
