مالی در این زمینه گفت: «آنها [طرف ایرانی] از ما میخواهند که همه تحریمهایی را که رئیسجمهور ترامپ از سال 2018 وضع کرده یا دوباره برقرار کرده است لغو کنیم و این خواسته زیادی است. ما اعلام کردهایم که آمادگی داریم تحریمهایی را که لغو شدن آنها برای بازگشت به برجام لازم است، برداریم اما همه تحریمهایی را که دولت ترامپ وضع کرده است لغو نخواهیم کرد.»
دولت بایدن بارها تاکید کرده که تنها لغو تحریمهایی را بررسی خواهد کرد که مغایر با برجام باشند و از این رو احتمال لغو سایر تحریم های دوره ترامپ که به عناوین دیگر علیه ایران وضع شده است، وجود ندارد.این در حالی است که تهران خواهان لغو همه 1500 تحریمی است که در دوره ترامپ علیه ایران وضع شده است.
به نظر می رسد دولت بایدن که داعیه بازگشت به توافق هسته ای برجام را دارد اما در عمل رویکرد و روندی را در پیش گرفته که می تواند به فروپاشی این توافق بیانجامد.
در واقع واشنگتن نه فقط در جریان مذاکرات وین که در چارچوب کمیسیون مشترک برجام صورت می گیرد، خواسته های زیاده طلبانه خود درباره گسترش حوزه زمانی و ماهوی محدودیت های هسته ای ایران را تکرار کرده، بلکه خواهان گنجاندن موارد دیگری مانند توانمندی موشکی و سیاست های منطقه ای ایران در هر گونه توافق احتمالی است که متضمن بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریم های ضد ایرانی دوره ترامپ باشد.
در عین حال موضع گیری های تهدید آمیز دولت بایدن و هشدار به طرف ایرانی درباره امکان تغییر سیاست واشنگتن در زمینه بازگشت به برجام در روزهای اخیر تشدید شده است.
در این راستا دولت بایدن رویکرد تهدید ایران به ترک مذاکرات کنونی را در پیش گرفته است. رابرت مالی دراین زمینه گفت: «روزنه مذاکره با تهران تا ابد باز نخواهد ماند... اگر توافقی که ایران می خواهد مطابق منافع ما نباشد، از مذاکرات خارج خواهیم شد.»
این موضع رابرت مالی با موضع گیری های دیگری همراه شده تا به زعم خود تهران را در معرض فشار های فزاینده روانی و سیاسی قرار داده و ایران را ناچار به قبول یک توافق حداقلی با آمریکا که متضمن کاهش مشروط و زمان مند بخشی از تحریم های ضد ایرانی دوره ترامپ خواهد بود، در مقابل اجرای دوباره همه تعهدات برجامی از جانب ایران نمایند.
"آنتونی بلینکن"، وزیر خارجه آمریکا با اشاره به اینکه اختلافاتی جدی با ایران بر سر بازگشت به تعهدات هسته ای وجود دارد تاکید کرد فقط در صورتی با ایران به توافق می رسیم که این کشور به تعهدات هسته ای خود پایبند باشد.
وی هشدار داد که بازگشت آمریکا به برجام درصورت طولانی شدن مذاکرات دشوار است. یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا نیزروز پنجشنبه اعلام کرد که دولت متبوعش نمیتواند هیچ تضمینی برای خارجنشدن دوباره از برجام پس از احیای آن به ایران بدهد.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ایران روز جمعه در واکنش به اظهارات و موضع گیری اخیر مقامات آمریکایی گفت: «سرنوشت توافق پیش از هر چیز به تصمیم طرف های دیگر بستگی دارد.»
ایران بارها تاکید کرده که قبل از بازگشت به تعهداتش در برجام خواهان لغو تحریم های آمریکا و راستی آزمایی آن است.
آریل لویت (1) پژوهشگر موسسه کارنگی می گوید: آنچه هنوز مانع اصلی حصول توافق است، اختلاف نظر عمیق دو طرف در مورد این مساله است که کدامیک از تعهدات مرتبط کشورها، با احیای برجام، اجرایی خواهد شد.
بدین ترتیب دولت بایدن در راستای رویکرد یک طرفه و برتری جویانه ای که آمریکا همواره در قبال دیگر کشورها دارد نه فقط از ایران می خواهد تا همه خواسته ها و شروط مد نظر واشنگتن را بپذیرد، بلکه درمقابل فقط حاضر به دادن امتیازات محدود و مشروط در زمینه لغو تحریم ها بوده و حتی حاضر به دادن این تعهد که در برجام باقی بماند نیز نیست. می توان گفت که رویکرد دولت بایدن به نوعی تداوم همان رویکرد زورمدارانه دولت ترامپ در قبال ایران است که ناکامی آن تاکنون به اثبات رسیده است./
1- Robert Malley
2-Ariel Levite