حادثه ای که می توان از آن به مثابه عاملی اساسی برای آغاز عصر جدیدی در روابط بین الملل یاد کرد. واقعه 11 سپتامبر 2001 منجر به شکل گیری روندها و رویدادهایی در عرصه بین المللی و منطقه ای به ویژه در غرب آسیا شد که هم چنان و به رغم گذشت زمانی طولانی از این واقعه تاثیرات خود را باقی گذاشته اند. می توان این واقعه را نقطه عطفی در سیاست خارجی آمریکا تلقی کرد.
جورج دبلیو بوش رئیس جمهوری وقت آمریکا پس از حملات 11 سپتامبر به بهانه مبارزه جهانی با تروریسم، رویکردی تهاجمی در پیش گرفته و اقدام به حمله به افغانستان و عراق نمود . در این باصطلاح جنگ جهانی علیه تروریسم ،بیش از یک میلیون انسان در عراق ، افغانستان ، سوریه ، لیبی و یمن جان باختند.
اشغال عراق وتبعات آن در نهایت منجر به شکل گیری گروههای تروریستی مانند داعش شد که جنایات زیادی در عراق و سوریه آفریدند. با این حال ایالات متحده از این لشگر کشی ها هیچ نتیجه ای کسب نکرد و با ناکامی کامل از افغانستان در سال 2021 خارج شد.
هر چند که هنوز حضور نظامی خود در عراق و سوریه را حفظ کرده است. این جنگ ها علاوه بر اینکه موجب کشته و مجروح شدن هزاران نظامی آمریکایی شد هزینه های هنگفتی را نیز بر بودجه این کشور تحمیل کرد که به ادعای دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا به 7 تریلیون دلار بالغ می شود.
در عین حال سود برندگان اصلی از اقدامات نظامی آمریکا پس از واقعه 11 سپتامبر شرکتهای تسلیحاتی این کشور بوده اند.طبق تحقیق موسسه امور عمومی و بین المللی واتسون دانشگاه براون ، نیمی از مجموع بودجه وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) بین سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۰ که به ۱۴ تریلیون دلار می‌رسد، به پیمانکاران و شرکتهای تسلیحاتی این کشور رسیده است. از این مبلغ ۴.۴ تریلیون دلار نصیب مجتمع های نظامی-صنعتی این کشور شده است.
«چارلز استروزیر Charles Strozier» تاریخدان و تحلیلگر بین المللی می گوید: حملات ۱۱ سپتامبر یک بحران وجودی عمیق در ایالات متحده ایجاد کرد که در پی آن واشنگتن مانند یک "حیوان زخمی" واکنش نشان داد و به جنگی باتلاقی علیه تروریسم دست زد و سرانجام به افول خود به عنوان یک ابرقدرت جهانی سرعت بخشید.
مساله دیگری که در این زمینه شایان توجه است ، نقش حادثه 11 سپتامبر در افزایش اسلام هراسی و خشونت علیه مسلمانان در آمریکا است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بیست و یک سال گذشته و در پی واقعه 11 سپتامبر ، اسلام هراسی درآمریکا سیری صعودی پیدا کرده است. بسیاری از مسلمانان آمریکا احساس می‌کنند به علت جرمی که نه مرتکب شده اند و نه از آن حمایت کرده اند، مورد تبعیض، خشونت و بی احترامی و نفرت پراکنی قرار می گیرند.
اسلام هراسی و حملات ناشی از نفرت علیه مسلمانان به ویژه در دوره زمامداری دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا که آشکارا مواضع راست گرایانه افراطی داشت افزایش یافت . ترامپ به بهانه مبارزه با تروریسم لبه تیز حملات و اقدامات خود را متوجه مسلمانان کرد.
به ویژه صدور فرمان اجرایی ترامپ در زمینه ممنوعیت ورود اتباع 6 کشور اسلامی به آمریکا و تروریست خواندن مسلمانان از سوی ترامپ نشان دهنده رویکرد یکجانبه وی در این زمینه بود.
باید گفت که دولت آمریکا خود از عوامل تشدید بدبینی و خشونت علیه مسلمانان آمریکایی به ویژه در دوره ترامپ بوده است.
«میلدرد الیزابت سندرزMildred Elizabeth Sanders» استاد دانشگاه کرنل می گوید: بزرگترین تغییری که در جامعه آمریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر به وجود آمد ترس از مسلمانان و افزایش بدبینی نسبت به عربستان سعودی بود.
مساله مهمی که در چارچوب بحث 11 سپتامبر مطرح است تلاش روسای جمهور آمریکا از جورج دبلیو بوش تا ترامپ برای سرپوش نهادن بر نقش عربستان سعودی در حمایت از عوامل حملات 11 سپتامبر به بهانه تاثیر منفی اجرای این قانون بر روابط دوجانبه ریاض و واشنگتن است.
دلیل این امر منافع اقتصادی و استراتژیک امریکا و نیز نقش مهم رژیم سعودی در منطقه غرب آسیا است. جو بایدن نیز هر چند در ابتدا ژست سختگیرانه ای در قبال رژیم سعودی اتخاذ کرده وادعای بازتعریف روابط با ریاض داشت ، اما در نهایت با توجه به منافع و ملاحظات راهبردی آمریکا در قبال ریاض ، همان روابط گسترده را با سعودی ها برقرار و فروش های تسلیحاتی به ریاض را از سرگرفته است.
به رغم ادعاهای آمریکا درباره مبارزه با تروریسم در سطح جهانی اما در مواردی مانند حمایت سعودی ها از عوامل واقعه 11 سپتامبر که یکی از مهمترین حوادث تروریستی در قرن بیست و یکم محسوب می شود ،اما واشنگتن چشم خود رابرروی این واقعیت غیر قابل انکار بسته است.
نویسنده: سيدرضا مير طاهر
112
بیشتر بخوانید:
اهمیت افغانستان برای آمریکا 20 سال پس از 11 سپتامبر
11 سپتامبر؛ تئوری توطئه آمریکا برای اشغال افغانستان
