در همین ارتباط ، "رجب طب اردوغان" رئیس جمهوری ترکیه احتمال ایجاد پایگاه‌های نظامی این کشور در خاک جمهوری آذربایجان را مردود ندانست.
رجب طیب اردوغان در بازگشت از سفر رسمی جمهوری آذربایجان، امکان تاسیس پایگاه‌های نظامی ارتش ترکیه در خاک جمهوری آذربایجان را با توجه به توافقنامه امضا شده میان دوکشور بعید ندانست.
اردوغان ایجاد این پایگاه ها را اقدامی در چارچوب توافقنامه منعقد شده میان ترکیه و جمهوری آذربایجان توصیف کرد و افزود: در مورد ایجاد پایگاه های نظامی در جمهوری آذربایجان احتمالا با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه رایزنی خواهد کرد.
اظهارات اخیر رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در حالی ابراز شده است که قانون اساسی جمهوری آذربایجان حضور نظامی خارجی را در اراضی این کشور رد کرده است.
به عبارت دیگر، بر اساس قانون اساسی جمهوری آذربایجان حضور نظامی کشورهای خارجی در اراضی جمهوری آذربایجان قابل قبول نیست.
این درحالی است که اگر شخص "الهام علی اف"رئیس جمهوری آذربایجان بخواهد ، نمایندگان مجلس ملی جمهوری آذربایجان بدون هیچ مشکلی می توانند قانون اساسی این کشور را تغییر دهند. بویژه که اکثریت نمایندگان مجلس ملی جمهوری آذربایجان عضو حزب حاکم این کشور (یاپ) هستند.
موضوع برخورداری ترکیه ازپایگاه نظامی در اراضی جمهوری آذربایجان ازجمله جمهوری خودمختار نخجوان موضوع جدیدی نیست.
به طوری که چنین به نظر می رسد که مقام های وقت ترکیه در سال 1991 میلادی با این شرط که ترکیه بتواند در منطقه قفقاز جنوبی پایگاه نظامی دایر کند ، استقلال این کشور را در سازمان ملل به رسمیت شناخت.
در چند سال گذشته مقام های ترکیه به اشکال مختلف موضوع استقرار پایگاه نظامی ترکیه در شمال ارس را مطرح کرده اند.
این موضوع نشان می دهد که ترکیه صرفا" درپی تحقق این هدف است و برای مقام های این کشور حتی پیروزی جمهوری آذربایجان بر ارمنستان درجریان جنگ دوم قره باغ صرفا" تلاشی به همین منظور بوده است.
در حقیقت ، دلیل حمایت های ترکیه از جمهوری آذربایجان در جریان جنگ دوم قره باغ ، بدون شک با همین موضوع مهم بی ارتباط نبوده است.
برغم سکوت مقام های روسیه در سال های گذشته، تردیدی نیست که روسیه مخالف حضور یک متحد استراتژیک غرب و یک عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی - ناتو- در محدوده مرزهای خود است.
روسیه برای نخستین بار و به طور مستقیم به اظهارات اخیر رئیس جمهوری ترکیه واکنش نشان داده است. در این ارتباط ، "دیمیتری پسکوف" سخنگوی رئیس جمهوری روسیه در مورد استقرار پایگاه نظامی ترکیه در اراضی جمهوری آذربایجان به مقام های آنکارا هشدار داد. این دیپلمات روس گفت: در صورت استقرار زیرساخت های نظامی کشورهای عضو ناتو در نزدیکی مرزهای روسیه ، مسکو اقداماتی به منظور تامین امنیت خود به کار خواهد گرفت.
باید گفت: این نخستین بار است که مقام های مسکو در زمینه حضور نظامی ترکیه در جمهوری آذربایجان ، واکنش منفی نشان داده است.
در ارتباط با حضور نظامی ترکیه در جمهوری آذربایجان پیش از این، " تاتِو آیراپتیان"، کارشناس مسایل نظامی و سیاسی جمهوری آذربایجان در ارمنستان گفته است:
"روشن است که ترکیه مواضع خود را در نخجوان گام به گام تقویت می کند. آنکارا اکنون از احداث خط آهن به نخجوان سخن می گوید و احداث خط آهن ترکیه به نخجوان به معنای تقویت قدرت ترکیه در نخجوان است.
اما دایر شدن پایگاه نظامی ترکیه در نخجوان ، امکان پذیر به نظر نمی رسد. زیرا روسیه راضی نمی شود که جمهوری خودمختار نخجوان به قلعه ای برای ترکیه در منطقه تبدیل شود".
با وجود این خوشبینی ها و مواضع قطعی کارشناسان ارمنی، مقام های روسیه نشان داده اند که با کسب منافع، ممکن است با مواضع ترکیه موافقت کنند.
درهمین زمینه، کارشناسان و تحلیلگران سیاسی ترک بر این باورند که اعزام نیروی نظامی ترکیه به جمهوری آذربایجان ، می تواند پایه و مقدمه ای برای احداث پایگاه نظامی بزرگ تر و اقدامات نظارتی و نظامی بعدی در منطقه قره باغ و جمهوری آذربایجان باشد.
در واقع ، در شرایطی که مقام های مسکو در زمینه اظهارنظرهای مقام های آنکارا مبنی بر حضور نظامی در قفقاز جنوبی سکوت کرده بودند ، مقام های ترکیه مراحل گام به گام این حضور را ترسیم و تبیین کرده اند.
نویسنده: محمد علی طالبی خاکیانی
112
بیشتر بخوانید:
سفر رئیس جمهورترکیه به جمهوری آذربایجان
